30-пи августдиъ Табасаран райондиъ Ургур чвуччвунна сар чуччун гъалайиин «Табасаран – 2020» ччвур тувнайи спортдин аьхю турнир кIули гъубшну. Дидиъ спортдин кчIихбарин жюрбежюр жюрйириан варитIан ужударстар, бажаранлу табасаран спортсменари иштирак’вал гъапIну, гьадму гьисабнаан вари дюн’яйиз машгьур дубхьнайи ММА жюрейин кчIихбариан Урусатдин, Европайин ва вари дюн’яйин чемпионарира.
Дупну ккундуки, «Табасаран – 2020» турнир ццийин йисан Табасаран райондиъ гъубху варитIан аьхю серенжем гъабхьну. Думу Ватандин Аьхю дявдиъ совет халкьди гъадабгъу Гъалибвалин 75 йис хьпаз ва Табасаран Урусатдик кибикьну 214 йис хьпаз бахш гъапIну. «Табасаран – 2020» талитарин тешкилатчйир ММА FCA-йин федерацияйин президент, Хянягъ гъулан агьали Вадим Асланов ва Табасаран райондин администрация вуйи.
Турнирин дахилнаъди 28-пи августдиъ Ургур чвуччвунна сар чуччун гъалайилан Хянгъярин шид рубзру рибчраригъна жаргъбан марафон, хъа 29-пи августдиъ, фуж шлихъди кчIихуруш аьгъю апIбан бадали, спортсменарин гъагъишин ебцувалин серенжемар кIули гъушну. Дидланра савайи, культурайинра аьхю программа гьязур гъапIнийи.
28-пи августдиъ кIули гъубшу марафондиъ 1-пи йишв, 4214 метр манзил 14 дакьикьйиана 6 секунддиъ дажаргъну, Гурихъ гъул’ан вуйи Вадим Мягьмудовди гъадабгъну, 2-пи йишв ЧвулатI гъулан агьали Аьлим Эскеровдиз гъабхьну (14 дакьикьана 11 секунда), 3-пи йишван сагьиб Хянягъ гъул’ан вуйи Ражаб Межидов гъахьну (14 дакьикьана 11 секунда), 4-пи йишв Хянягъ гъул’ан вуйи Рустам Аьлиевди, хъа 5-пи йишв Хянягъ гъул’ан вуйи Ших Аслановди гъазанмиш гъапIну.
Вари гъалиб гъахьи касар ММА FCA-йин федерацияйин президент Вадим Аслановди 30-пи августдиъ, гъалайиин турнир гъябгъру вахтна, медаларихъди, грамотйирихъди ва пешкешарихъди лишанлу гъапIну.
КчIихбарин турнириз тамаши апIуз ва дидиъ иштирак хьуз 30-пи августдиъ гъалайиина ММА-йиан Дагъустандин ужударстар спортсменар, Урусатдиан ва гьацира жара гьюкуматариан багьалу хялар, спортдихъ юкIв хъайи касар ва жара инсанар дуфнайи.
ММА жюре кчIихбарилан савайи, Табасаран райондиз дуфнайи хялариз олимпиадайин спортдин жюрбежюр жюрйирианра (дзюдо, бокс, гьацира грепплинг, кикбоксинг) кчIихбар улупну.
Спортдин серенжем кIули гъабхбан бадали, Табасаран райондиз Урусатдиъ варитIан машгьур вуйи, кчIихру майдандиин улихьмиди мялумат тувру кас (ринг-анонсер) Александр Загорскийдиз дих дапIнайи.
КчIихбар ккергъайиз, гьязур дапIнайи сягьнайиин Дагъустандин эстрадайин артистари аьхю концерт улупнийи. Тешкилатчйири концертдиъ иштирак хьуз Назиле Къазинбеговайиз, Эльмира Ханкишиевайиз, Аиша Къурбановайиз, Джульетта Уьмаровайиз, Умайра Шагьбановайиз, Жамиля Къафлановайиз, Фахрудин Гюлечевдиз, Тимур Аьгьмедовдиз ва Рустам Рамазановдиз теклиф дапIнайи. Дурари гъапIу мяълийир тамашичйири гурлу гарччлар йивбиинди кьабул гъапIнийи.
«Табасаран – 2020» турнир ачмиш апIури, Александр Загорскийди Табасаран райондин глава Мягьямед Къурбановдиз гаф тувнийи.Дугъу, спортсменарихьинди, хяларихьинди ва уч духьнайидарихьинди илтIикIну, гьамци гъапнийи: «Табасаран жилариин учву кьабул апIуз учу рази вуча. Му серенжем Ватандин Аьхю дявдиъ совет халкьди гъадабгъу Гъалибвалин 75 йис хьпаз ва Табасаран Урусатдик кибикьну 214 йис хьпаз бахш дапIнайиб ву. Ухьу гьамусяаьт серенжем кIули гъабхурайи йишв аьхю гьядисйир, дявйир гъахьи, табасаран халкьди дагъустан халкьарихъди сабси багъри жилариин алархьу гъачгъариз гизаф лайикьлу жаваб туву йишв ву. Ихь баяри гьамусяаьтра чпин игитвал улупура, чпин хъайи бурж хътипури, Урусатдин армияйиъ лайикьлуди гъуллугъ апIура. Мисал вуди, ихь генерал, Урусатдин Игит Рустам Мурадов улупуз шулу. Узуз турнирин тешкилатчйириз ва турнир гъабхуз кюмек гъапIу касариз, дустариз, гъарашугъариз – варидариз чухсагъул пуз ккундузуз. Гъит, кIубанур гъалиб ишри!» Чан нубатнаъ ММА FCA-йин президент Вадим Аслановди турнир гъабхуз кюмек апIбаз Мягьямед Къурбановдиз кIваантIан чухсагъул мялум гъапIнийи.
Турнириъ жюрбежюр гъагъишин айи спортсменарин арайиъ кIули гъушу 14 талитнаъ Урусатдиан ва жара гьюкуматариан 28 спорт-смен иштирак гъахьнийи. Дзюдойиан, боксдиан ва каратейиан вуйи кчIихбариъ бицIидарра иштирак гъахьнийи ва дурарира ужуб устадвал улупнийи. Гьаци, турнир варитIан жигьил спортсменарин каратейиан вуйи кчIихбариинди ккебгънийи. Мягьячгъалайиан вуйи Мурад Шабутаевна Табасаран райондиан вуйи Алим Асланов 35 кило гъагъишнан категорияйиъ кIубнирсир спортсмен тяйин апIбан бадали, кчIихбан майдандиина удучIвнийи. Судйири дурар кьюридра гъалибчйирси гьисаб гъапIну. Кьюбпи кчIихуб боксдиан кIули гъушнийи. Му спортдиан вуйи талитнаъра 9 йисан яшнан спортсменарихьан – Новокаякентдиан вуйи Рамазан Таймазовдихьан ва Табасаран райондиан вуйи Мягьямед Абасовдихьан якьин гъалибчи тяйин апIуз гъабхьундайи, ва дурар кьюридра гъалибчйирси гьисаб гъапIнийи.
Шубудпи кчIихбаъ сягьнайиина чпин ляхнин устадар удучIвнийи – 84 кило гъагъишин айи, Таджикистандиан дуфнайи спортсмен Дамир Ашуров 73 кило гъагъишин айи табасаран спортсмен Рамазан Рамазанов ккагъуз чалишмиш гъахьнийи, амма ихь бажаранлу спортсменди, хил кучну, дугъ’аз мютIюгъ хьуз гъитнийи.
Дурарин кьяляхъ октагондиз Украинайиан дуфнайи, 80 кило гъагъишин айи Сергей Олешкойиз къаршуди 78 кило гъагъишин айи табасаран спортсмен Ракиш Наврузов удучIвнийи ва гъалиб гъахьнийи. Хьубпи кчIихуб ушу-саньдайиан кIули гъубшнийи. Камерундиан вуйи, 35 йисаъ айи спортсмен Белл Мвондо Теодоройихъди 21 йисаъ айи жигьил табасаран спортсмен Муса Рамазанов удучIвнийи, ва мушваъ жигьилвал тажрубалувалиин гъалиб гъабхьнийи.
Дурарин кьяляхъ октагондиъ кчIихуз Узбекистандин вакил Бахтиер Юлдашевна табасаран спортсмен Мирзабег Набиев удучIвнийи, ва му ражари вари судйири гъалибчиди табасаран спортсмен тяйин гъапIнийи.
Нубатнан кчIихбариъ 74 кило гъагъишин айи спортсменар – Узбекистандиан вуйи Ахрорбег Икрамов ва табасаран спортсмен Аьгьмад Рамазанов сатIи гъахьнийи. Тажрубалу Аьгьмад Рамазановди жикъи вахтнан арайиъ узбек спортсмен нокаутдиз гьаънийи. Агъариза Гьяфизовди дугъаз му уткан гъалибвал гъадабгъбаз хусуси пешкеш – мотоцикл багъиш гъапIнийи.
Хъасин спортдин майдандиина удучIву Киргизстандиан вуйи, 69 кило гъагъишин айи Урматбег Уулу Нурсултанди грепплингдиан кчIихбариъ учв 65 кило гъагъишин айи табасаран спортсмен Аюб РамазановтIан кьувватлур вуйиб гъалибвалиинди тасдикь гъапIнийи.
Дзюдойиан вуйи кчIих-баъ 99 кило гъагъишин айи азербайжан спортсмен Заур Гьясанов 107 кило айи табасаран спортсмен Мягьямедрасул Гьяшимовдиин гъалиб гъахьнийи, хъа кикбоксингдиан вуйи кчIихбаъ табасаран спортсмен Руслан Турабовди 61 кило гъагъишин айи, Киргизстандиан вуйи Арген Аьлибегдин зиин гъалибвал гъадабгънийи.
Сабсан гъалибвал табасаран спортсменарин командайиз 23 йисаъ айи Вазир Халибеговди гъазанмиш гъапIну: дугъу октагондиъ Белоруссияйиан вуйи, 90 кило гъагъишин айи Алексей Спирин бугъмиш апIру приёмдиинди ккагънийи.
Турнирин грепплингдиан вуйи кьюбпи кчIихбаъ кьюр табасаран спортсменарра чиб-чпихъди талитназ удучIвнийи – Ислам Сеидов ва Салман Ражабов, натижайиъ Сеидовди, ужуб гьязурлугвал улупну, гъалибвал гъадабгънийи.
Нубатнан боксдиан вуйи кчIихбаъ 72 кило гъагъишин айи узбек Даниер Жураевдин зиин 75 кило гъагъишин айи табасаран спортсмен, дюн’яйин чемпион Мягьямадбег Мягьмудов, чахъди удучIвнайир нокаутдиз гьаъну, гъалиб гъахьну.
Ушу-саньдайиан вуйи талитариъ 78,5 кило гъагъишин айи, Камерундиан вуйи спортсмен Жак Верон 84 кило гъагъишин айи табасаран спортсмен Мягьямед Халибеговдиинра нокаутдиинди гъалиб гъахьнийи.
Сабсан кчIихбариъ табасаран спортсмен Анвар Къурбановди чахъди удучIву узбек спортсмен Баходир Ерматовдиз, думу нокаутдиз гьаъну, гъалиб хьуз саб мумкинвалра гъибтундайи.
Турнирин тамашичйир гизафси адлу табасаран спортсмен Акбар Гьяжиэкберовдин ва Арменияйиан вуйи Семак Варданяндин самбойиан кчIихбариз ккилигурайи. Табасаран пягьливни ватанагьлийирин улихь учв утканди улупнийи ва лайикьлу гъалибвалра гъадабгънийи.
Турнир ккудубкIбалан кьяляхъ гъалиб гъахьи спорт-сменариз пешкешар тувнийи. Турнирин тешкилатчйири гьацира медицинайин, образованиейин, культурайин, спортдин, муниципалин идарйириъ ужуди ляхин апIурайи гъуллугъчйирра грамотйир тувбиинди лишанлу гъапIнийи.
Талитар чIат шулашра, Дагъустандин Роспотребнадзорин Управлениейин аьхю серенжемар кIули гъахбахъди аьлакьалу тIалабар вари тамам дапIнайи. Ургур чвуччвунна сар чуччун гъалайизди учIвру урнарихъ инсандин бедендин температура ебцури, хилар антисептикдихьди тартиб апIуз гъитри, маскйир туври ва арайиъ 1,5 метр манзил ади гъузувал ккун апIури, волонтёрар дийигънайи.
Спортдин машквраз жара йишварианра хайлин хялар дуфнайи. Гьадрарин арайиъ Казахстандиъ яшамиш шулайи, Гъярихъ гъул’ан вуйи ихь ватанагьли Гьяжибег Аьлибегов ва дугъан бай Идрис Аьлибеговра айи. Му касари Табасаран райондиз хайлин кюмекар дапIна ва, гьамусдихъантинара кюмекар апIурча кIури, гаф тувна. Идрис Аьлибеговди спортдин турнир лап заан дережайиинди кIули гъубшувалиин учв мюгьтал духьнайивал ашкар гъапIнийи ва серенжемдин тешкилатчи Вадим Аслановдиз гьамцдар талитар Казахстандиъра гъахуб теклиф гъапIнийи.
Госдумайин депутат Ризван Къурбановдин кюмекчи, пауэрлифтингдиан Урусатдин, Европайин ва дюн’яйин чемпион, ихь ватанагьли Рустам Бегеринди чан удучIвну улхбаъ гьамци гъапнийи: «Гъи магьа Табасаран райондиъ спортдиз аьхю фикир туврайивал аьгъю шулу.Ихь бажаранлу, кIубан спортсменари заан дережайиъди чпин гьунарар улупну. Учу, жара йишвариъ айи спортсменарра, дуфну, ихь спортдиз кюмек дапIну, думу за апIуз гьязур вуча».
Ихь сарсан машгьур спортсмен, ММА жюрейин кчIихбариан Урусатдин, Евро-пайин ва вари дюн’яйин чемпион Рустам Керимовдира турнириз ужуб кьимат тувнийи. «Ихь спортсменари чпихъ гъизигу зегьмет зяя гъапIундар, дурари ухьу жара халкьарин хъяляхъ хътрувал улупну. Узу гъийин серенжемдикан гизаф рази вуза», – къайд гъапIнийи дугъу.
Серенжемдиз гьацира гьюрматлу хяларди РД-йин Халкьдин Собраниейин депутат Сефер Аьлиев, Хив райондин глава Ярмет Ярметов, Гъяйтагъ райондин глава Алим Темирбулатов дуфнайи. Сефер Аьлиевди табасаран спортсменар заан гьунарар улупувалихъди тебрик гъапIнийи ва чан терефнаан дурариз пешкешар тувнийи.
«Гъийин серенжем узуз лап кьабул гъабхьунзуз.Табасаран район саб жикъи вахтнан арайиъ уларикк рябкъюри-рябкъюри артмиш шула. Гьамусдихъантина му гъалайиин ккуни жюрейин серенжемар кIули гъахуз хьибди. Ихь спортсменар гъалибвалихъдира тебрик апIураза», – гъапнийи чан улхбаъ Ярмет Ярметовди, хъа Гъяйтагъ райондин глава Алим Темирбулатовди учв му маракьлу мяракайиъ иштирак хьувалиин рази вуйиваликан гъапнийи ва Табасаран райондин главайиз ва агьалйириз ислягьвал, ужудар гьядисйир, шадвалар, жандин сагъ’вал ккун гъапIнийи.
Жаради къайд дапIну ккундуки, турнир кIулиъ гъабхбак дюн’яйин чемпионар вуйи Абасоварин хизандира лайикьлу пай кивну. Назим ва Багьаутдин Абасовари спортдин серенжем ккебгъну ккудубкIайиз гъафи спорт-сменар кьабул апIури, кчIихбан майдандиина удучIвруган, дурариз мянфяаьтлу насигьятар туври, серенжем кIули гъабхуз аьхю кюмекар гъапIну. Турнириъ дурари гьязур гъапIу спортсменарра иштирак гъахьнийи.
Натижа йивури, къайд апIуз ккундузузки, сабпи ражари Табасаран райондиъ кIули гъубху му чIатху турнир райондин агьалйириз ва хялариз кьаназ кIваинди гъубзиди.
