Сентябрин 16-пи йигъан Мягьячгъалайиъ региондин Глава Владимир Васильевдин регьберваликкди РД-йин аьтрафариин коронавирусдин инфекция тарабгъувалихъди женг гъабхурайи Гьяракатнан штабдин нубатнан заседание кIули гъубшну. Душваъ республикайин кIулиъ айири къайд гъапIганси, аьлава ижми къайдйир гьяракатназ хувал лазим дар, айи тIалабар тамам апIувал тямин дапIну ккунду.
Роспотребнадзорин тIа-лабарикан вуйи чан фикрар ачухъ апIури, Владимир Васильевди гьамци гъапну: «Гъийин аьгьвалатну ухьу сикин апIурадар. Хъа, гьаддихъди сабси, хьадукран вахт на ухь’ина гъафи завал гьамусяаьт адрувалинра гъавриъ ахьа. Думуган ухьуз уьзрихъди женг гъабхуз тажруба, дармнар адайхьуз. Гьамусяаьт варитIан асасуб – ужудар духтрар, лазим вуйи авадлугъар, дармнар, техникайин мумкинвалар ахьуз. Аьгьвалатнаан зиин гюзчивал гъабхурахьа, ухьу гьарсари кIваинди гъибтну ккунду – махлукьатлу серенжемар гъахури, кьабул дапIайи тIалабар тамам дарапIували коронавирус тарабгъуз мумкинвалар ачмиш апIура. Больницйириз йицIбариинди аьзарлуйир хура. ВаритIан читинуб гьадму ву».
Дагъустандин Главайи гьацира республикайин образованиейин идарйириъ урхбан ляхин ккебгънайиваликан, диди гьеле чIуру месэлйир арайиз хури адруваликанра гъапнийи. Мектебариъ, техникумариъ, вузариъ дикъатлуди ляхин гъабхувал лазим ву, ухьу мугъаятвал дудубгну ккундар.
Владимир Васильевди ВКС-дин къайдайиъди заседаниейиъ иштирак шулайидариз, чпин ляхниинди республикайин экономикайин артмиш’вал гъюбхдариз чухсагъул мялум гъапIнийи. «Ухьухь тикилишчйири, карханйири, гъулан мяишатди ляхин апIурайивал – ичв хъуркьувал ву. Ухьуз айи мумкинвалариинди, федералин бюджетдиан хътапIубтIан, республикайин бюджетдиан кьюб ражари артухъ дакьатар харж гъапIунхьа. Думу ухьу гъазанмиш гъапIуб ву. Гьациб ляхин давам дапIну ккунду», – мялум гъапIну дугъу.
Республикайин аьтрафариин карантиндин къайдйир гьякьнаан инсанарин арайиъ гъягъюрайи улхбар-рахбарин месэла за дапIну, Владимир Васильевди гъапну: «Гъийин аьгьвалат пучIуб дар. Амма саб дупну къарарар кьабул апIувал дюз дар. Эпидемиологияйин аьгьвалатназ дилигну, инсанарихъди къананчивалин, мялуматар тувбан, административ дакьатар ишлетмиш апIбан ляхин гъабхидихьа. Гьаму жюрейиинди гюзчивал гъабхури, аьгьвалат гъагъи хьуз гъибтидархьа».
Дагъустандиъ коронавирусдин инфекция тарабгъувалин гьякьнаан асас мялуматар Роспотребнадзорин региондиъ айи идарайин кIулиъ айи Николай Павловди тувнийи. КIулин санитарный духтри къайд гъапIганси, уьзур тарабгъувал артухъ хьувалин асас себеб – агьалйир мина-тина кюч хьувал ву. Дугъу хизандин айитI уьзур тарабгъувалин дюшюшариз фикир тувну: махлукьатлу серенжемдиз душну, кьяляхъ гъафи сар касди чан хизандиз уьзур хура ва вари хизан аьзарлу хьуз гъитра.
Николай Павловди гъапиганси, республикайиъ уьз-рихъди аьлакьалу аьгьвалат, карантиндин ижми къайдйир тамам апIбаз лигну, къайдайиз гъафнийи, хъа карантиндин къайдйир буш гъапIган, инсанар маскйир алдарди махлукьтлу серенжемариз гъягъюз хъюгъну, инсанари чпин арайиъ лазим вуйи манзил уьбхюри имдар. Гьадди уьзур хъана гьяракатниинди тарабгъувалин мумкинвал арайз гъюз гъитну. Гъийин асас месэла – Роспотребнадзорин тIалабар тамам апIувал ву.
Дугъан теклифарин тереф РД-йин сагъламвал уьбхбан министр Жамалудин Гьяжиибрагьимовдира гъибисну. Дугъу республикайин сагъламвал уьбхбан идарйириъ аьзарлуйириз фициб кюмек апIураш, мялуматар тувнийи.
Муниципалитетарин глав-йири сумчрар гъахру заларин ляхникан чпин фикрар гъапнийи, гьадму залариъ гизаф халкьар уч хьувалихъди аьлакьалу вуди, уьзур тарабгъувализ гъулай шартIар яратмиш аIурайиваликан мялум гъапIнийи. Гьаци вушра, Владимир Васильев, инсанари чпин лихру йишвар, хъа бизнесди чан тереф уьрхбан бадали, сумчрар гъахру залар хъяркьбан месэла гьеле айибси гъитбанди гъахьну. Сумчрар гъахру йишвариъ инсанар дусру йишвар цIиб апIбан, сумчрар ачухъ гьавайихь гъахбан, марццишин уьбхбан тIалабар тамам апIбахъан жавабдарвал гъабхру йикьрар кьабул апIбанди гъахьну. Эгер сумчрар гъахру залариан тина инсанар аьзарлу хьувалин дюшюшар давам шули гъахьиш, банкетдин заларин месела жараси гьял апIиди.
