Урусатдин ДОСААФ-дин Дербентдиъ айи автошколайин сад-кьюд йислан ургцIур йис хьибди. Му тешкилатди Дербент шагьрин ва гъунши районарин мяишатариз ва жюрбежюр карханйириз хайлин шоферар гьязур гъапIну.
ДОСААФ-дин автошколайин тарихра аьхюб ву. 1953-пи йисан Дербентдин горкомдин ДОСААФ-дин бинайиин Дербентдин автомотоклуб яратмиш гъапIнийи. Дидин асас вазифа – жигьил насил дявдинна ватанпервервалин кеспарихьна гьязур апIувал, хъа халкьдиз дяви апIбан ва техникайин аьгъювалар тувувал вуйи.
Уставдин вазифйир дигиш ва ватан уьбхбан меселйир читин хьпахъди аьлакьалу вуди, 1975-пи йисан Дербентдин автомотоклуб Дербентдин ДОСААФ-дин автошколайиз илтIибкIнийи. Гьамус Дербентдин ДОСААФ-дин автошколайиъ РФ-дин Яракьлу Кьувватариз игьтияж айи кеспариан ватандашар гьязур апIура, гьадму саб вахтна дявдин техникайихъди аьлакьалу аьгъювалар ва армияйиз гъягъюз ккимбу жигьилариз ватанпервервалин тербия тувра.
Хайлин йисари автошколайин кIулиъ ади, дидин ляхин заан дережайиъди тешкил апIурайир ихь ватанагьли Эфенди Къазиев ву.
Эфенди Камиловичди автошколайиъ сифте дарсар киври гъахьну, хъасин хайлин йисари завучди гъилихну. Ляхин апIуз аьгъю, ужур пишекар кас ву кIури, 2010-пи йисан дугъаз ДОСААФ-дин автошколайин директорди дийигъуз теклиф гъапIну.
Гъубшу гьяфтайиъ ич хусуси мухбир Умгьанат Сулейманова Эфенди Къазиевдихъди гюрюшмиш гъахьну ва тешкилатдин гъи-йин гьялнакан, дидин ляхникан, хъуркьуваларикан сюгьбат гъубхну. Думу жикъди исихъ чап апIурача.
– Эфенди Камилович, уву идара апIурайи автошколайиъ гизаф жигьилари ватанпервервалин тербия гъадабгъура ва машинар хъауз дубгъура. КIули гъабхурайи ляхникан жикъиди ктибтуб ккун апIураза.
– Му идарайиъ ляхин апIури, 33 йис вуйиз. Узу лихуз хъюгъю садпи йигълан мина мушваъ аьхю кьадар жигьилариз ватанпервервалин тербия тувунча. РФ-дин Яракьлу Кьувватариз игьтияж айи кеспариан ватандашар гьязур апIури ва дявдинна техникайин гьякьнаан аьгъ-ювалар гъадагъуз гъитри, гьар йисан 150-160 жигьилар рякъ’ин апIурача. 2020-пи йисан вари дюн’яйиъ тарабгънайи уьзри учу апIурайи ляхниз цIибди манигъ’вал тувну, фицики манзилнаъди онлайн-къайдаиинди лихуз мажбур гъахьунчу. Гьаддиз жигьилариз машинар хъауз улупувал цIибтIан гъабхьундар. Вушра, автодромдиз сар-кьюр жигьилиз теклиф апIури, гьаци цIибди ляхин апIури гъахьунча.
– Гъи ДОСААФ-дин ляхниъ, совет деврихъди тевиш, фицдар дигиш’валар а?
– Гьаму заманайиъ апIурайи вари ляхнар цIийи технологйирихъди аьлакьалудар ву. Улихьдин заманйир жарадар вуйи. Думуган рякъяриъ машинарра тек-биртIан адайи. Хъа гъи гьар хизандин кIулихъ 1-2 ва артухъди машинар а. Рякъяриин али машинарин кьадар гъябкъиган, гучI шулу. Аварйирра фукьан-вушра шула, тахсиркарвалар апIурайидарра гизафси жигьилар ву, фицики дурариз шофервалин аьхю тажруба адар.
Гъийин ич вазифара – машинарин гьяракат гизаф али рякъ’ин фици машин хъапIну ккундуш, жигьилариз улупувал вуйич. Саспи жигьилари чпиз улупурайи дарсназ аьхю фикир тувурдар. «Машин хъапIуз аьгъязуз, машин хъапIуз ихтияр туврайи документ гъадабгъуз дуфназа», – кIурудар кми-кмиди алахьуру. Амма жигьилариз гизаф гьяракат али рякъяриин дюз къайдайиинди машинар фици хъаъруш, хабар адар. Чпиз айи аьгъювалар дерин апIуз ккунди гъюрударра цIиб дар. Учухьна шофервалин шагьадатнама гъадабгъуз дуфнайи жигьиларихъди, рякъяриъ хатIалу дюшюшар дархьбан бадали, саб кьадар ляхин гъабхурача.
ДОСААФ-дин автошколайиъ 26 гъуллугъчийи ляхин апIура, дурарикан 4 кас, заан образование гъадабгъну, гьязурлугвал айи мялимар ву. Автошколайиз компьютерный класс айич, гъийин заманайин гьарсаб цIийи алатдихъди тямин дапIначу. Мушваъ ихь ватандин тарихдихъди аьлакьалу дарсар киврача ва жара низамлу тербияра туврача.
– Гьар йисан Дербент шагьриъ ихь гьюкумат Ватандин Аьхю дявдиъ гъалиб хьпахъди аьлакьалу серенжемар гъахури шулу. Дурариъ фициб иштирак’вал апIурачва?
– Учу Дербент шагьриъ кIули гъягъру Аьхю Гъалибвалин, 23-пи февралин, 9-пи майдин машкврариз бахш вуйи серенжемариъ, призывникарин Йигъан кIули гъягъру мяракйириъ гьар йисан жанлуди иштирак шулача. Ич иштирак’вализ шагьрин администрацияйин терефнаан заан кьиматра тувра. Ич школайиъ дурхну, РФ-дин Яракьлу Кьувватариъ гъуллугъ апIурайи жигьиларикан ужудар хабрар ерхьруганра, чухсагъул мялум апIбан кагъзар хътаъруганра, рази шулза.
– Улубкьурайи ЦIийи йисахъди аьлакьалуди ихь ватанагьлийириз фу пуз ккундийвуз?
– Гьюрматлу йиз бицIи, уткан табасаран халкь! Учву ЦIийи йисахъди марцци кIваан мубарак апIураза. Саб кIуруб, варидариз жандин сагъ’вал, дюн’яйиъ ислягьвал, хизанариъ берекет хьувал ккун апIураза. Гъит, вари дюн’я ккапIу уьзур улубкьурайи йисан ихь уьмриан терг ибшри ва варидарин кIул’ин марцци, аку ригъ ибшри.
