Гьар йисан 26-пи январь вари халкьарин арайиъ таможняйин гъуллугъчийин Йигъси къайд апIури шулу. Мялум вуйиси, таможняйин идара – гьюкуматарин арайиъ айи сяргьятарилан алдагъурайи шей’арин зиин гюзчивал гъабхру ва дурарилан харж гъадабгъру идара ву. Хъа думу гюзчивал апIурайидарин арайиъ, гьелбетда, ихь миллетдин вакиларра цIиб адар.

 

Таможняйин гъуллугъчийин Йигъ мубарак апIури, узу Дербент шагьриъ дуланмиш шулайи ва таможняйиъ лихбан 32 йисандин тажруба айи ихь ватанагьли, Табасаран райондин Пилигъ гъул’ан вуйи Идрис Аьшурбеговдихьна илтIикIунза. Думу гьамусяаьт таможняйин Ярагъ-Къазмаляриъ айи МАПП-дин (Вари халкьарин автомобилар деетру пункт) ахтармиш апIбан отделин кIакIначи инспекторди лихура.

– Идрис Гьясанович, таможняйин идарайиъ лихурайидарин асас вазифйир фицдар ву?

– Таможняйин гъуллугънаъ ляхин апIурайи касарин вазифйирра, гьюкуматдин терефнаан дурарихьна вуйи тIалабарра аьхюдар ву. Асас вазифа – Урусатдин Федерацияйин экономикайин маракьар уьрхювал ву. Хъа дурар уьрхбан бадали, харижи гьюкуматариан ихь гьюкуматдиз хурайиб вари ахтармиш апIбан, ихь уьлкейиз хру ва уьлкейиан гъахру вари шей’арин илирчру харжар уч апIбан, антидемпинговый (ихь гьюкуматдиъ жюрбежюр сурсатар гьясил апIурайидариз кьимат жигьатнаан зарар хьуз гъидритбан бадали вуйи) ляхин гъабхбан, ЕЭС-дин тIалабарихъди ттархьну хьпан, технический регламент уьбхбан, санкцйирин гьякьнаан уьлкейин Президентдин указ гюзет апIбан, экстремист мяна кайи шейъ сяргьятарилан дееебтбан ва жара хайлин жигьатар гьаммишан гьяракатнаъ ади ккунду.

– Мисалназ, итIру сурсатарикан фу ахтармиш апIурачва?

– Ич пишекарвалин чIалниинди кIури гъахьиш, фитосанитарный (укI-кIажухъди, йимиш-мейвайихъди аьлакьалу), ветеринарный (гьяйванатарихъди аьлакьалу), санитарвалинна карантиндин (инсанарихъди аьлакьалу) къадагъйириз ва тIалабариз дилигну, инсандиз зарар-хатIа кайиб ва аьзар хуз мумкин вуйиб деебтурадарча.

– Эгер тIалабариз жаваб туврадарш, гьапIри шулучва? Мисалар хуз шулин?

– Деебтуз хай даршлуб кьяляхъ апIуру. Улихьнаси Азербайжандиан дуфнайи вичарин ва памадрарин аьхю хара кьяляхъ апIуб алабхъунчуз. Гьаз гъапиш, дурариин мяляхъв алабхьнайи. Гьацира багарихьди Ирандиан нис хьади дуфнайи рефрижераторар хъайи аьхю машинар, санитарвалин ва саб жерге жара тIалабариз асас духьну, кьабул гъапIундайча.

– Ичв пунктнаъ вирусдихъди аьлакьалуди рякъяр хъяркьювалар ва жара читинвалар арайиз дуфнайин?

– Азербайжандихъди вуйи сяргьятналан сурсатар деетру пункт хътрябкьди либхура. Маскйир, элжгар, респираторар алахьувал, сяргьятарилан улдучIвурайидарин бедендин температура ебцувал, иццру хьувал, вари йишвариъси, мушваъра алабхъура.

– Азербайжандиз гъягъру-гъюру инсанар деетру пунктари фила ляхин апIуз хъюгъру?

– Думу суалназ жаваб тувуз сабан ухди ву. Пандемия улдубчIвбахъди сабси думу месэлара гьял хьиди. Хъа сабан, лап читин дюшюшарихъди аьлакьалу вуди, ихь терефнаан Азербайжандиз сяргьятарилан алдаурайидарра тму терефнаъ кьабул дарапIрайивал алабхъура.

– Идрис Гьясанович, ихь газат ухурайидариз фу ккун апIурава?

– Жандин сагъ`вал. Гъит ккебгънайи йис варидарин сагъ`валиинди кIули гъарабхри!