Сентябрин 8-пи йигъан Вари халкьарин журналистарин сабвалин йигъ къайд апIуру.
Думу йигъ 1958-пи йисан Вари халкьарин журналистарин конгрессдин къарарниинди тяйин гъапIуб ву. 1943-пи йисан 8-пи сентябриъ Берлиндиъ фашистари Чехословакияйин журналист ва литературайин критик Юлиус Фучик дарагъажариз гъизигнийи. Учв дустагъдиъ айи вахтна Юлиус Фучикди «Гардандиъ гьялкъа ади гъибикIу репортаж» китаб гъибикIнийи. Китаб дюн’яйин 70 чIалназ таржума гъапIну, хъа Юлиус Фучик гъакIи йигъ Вари дюн’яйин журналистарин сабвалин йигъси къайд апIуз хъюгъну. 1950-пи йисан авториз, йикIбан кьяляхъ, Вари халкьарин ислягьвалин премия тувнийи.
Журналистарин сабвал гьар вахтна чарасуз лазим ву. Вари дюн`яйиъ гагь мушваъ, гагь тушваъ дявдин фигъан ади шулу. Дявдин, жюрбежюр гъалмагъларин гъизгъинвал айи йишвариъ ляхин апIурайи журналистарин хилиъ яракь адар, дурарин яракь чпин хилиъ айи кьаламна дафтар ву. Журналистарин вазифа – жямяаьтлугъдиз гьякьлу мялуматар тувувал вуди гъубзра, хъа бязи терефариз гьякьлу мялуматар, чпин чIуру кьастар ачухъ дапIну ккундар.
Дявдин женгар гъягъюрайи йишвариъ чпи йивну йихуз мумкин вушра, пишекарвалин буржи кIваъ айи журналистар гьарган улихь хьади шулу. Журналистарин ляхин гизаф жавабдарвалин, важиб- лу ляхин ву. Журналистарин вазифа – гьарсар кас дюзди гъавриъ шлуганси мялуматарикан хабар дебккувал ву.
Журналиствалин пише лап хатIалубра вуди гъубзра. Статистикайин улупбариинди, дюн’яйиъ гьар гьяфтайиъ жюрбежюр себебариан кьюр журналист йихура. Журналистар дявдин женгар айи, гьюжатнан гъизгъинвал айи, митингар гъягъюрайи йишварихь сарпидарди шулу. Дюн’яйиъ журналиствалин ляхниз варитIан хатIалу йишвар Азия, Латин Америка, Багахь Восток, Европа, Грузия, Хорватия, Урусат ва Африка ву. Афгъанистандиъ, Сомалийиъ, Конгойиъ, Иракдиъ, Мексикайиъ кми-кмиди журналистар йисирвализ дисуру, икI апIуру.
Дагъустандиъ журналистарин Союз 1959-пи йисан тешкил гъапIну. Дидхъан мина, республикайин уьмриъси, Союздин ляхниъра гизаф читин вахтар гъахьну. 2005-пи йисан террористари гьюжум дапIну, милли политикайин, мялуматарин ва чап апIбарин министр Мягьямедсалигь Гусаев, тIубкIру сяняаьт ккивну, гъакIнийи. Журналистариз аькси терактар гьаддиинди ккудукIундайи. Дагъустандиъ айи читин месэлйирикан, терроризмдиз аьксивал улупбакан, ватандаш тереф уьбхбакан, коррупцияйикан, инсандин ихтиярар чIур апIурайидарикан бикIру Загьир Арухов, Гьяжи Абашилов, Аьбдулмалик Аьгьмедилов ва хъана жарадар террористари терг апIуз хъюгънийи. Тахсиркрар агувал лапра читинди алабхъну.
Нубатнан ражари «Черновик» газатдин кIулиъ айи Гьяжимурад Камалов йивну гъакIиган, 20 агъзуртIан артухъ журналистарин ва газат урхрударин къулар али кагъаз гьязур дапIну, Союздин кIулиъ айидар, Дагъустандиъ журналистар йивну гъийиху тахсиркрар агувал ккун апIури, Урусатдин Федерацияйин Государствойин Думайиз илтIикIнийи. Депутатариз журналистарин гьарай гъеебхьнийи. Тахсиркарвалар ачмиш апIбан ляхин кIули гъабхбаъ гъарашугъарин кюмек аьхюб гъабхьну. Вушра, журналистар йивну гъийиху гизафси тахсиркрар жаза адарди ккудучIвура.
