Яшлу кас гъулан мешреб ву

 

 

Гьаму улихьна йигъари арфарин сахдиан йирхьуб рягъдикан ибарат вуйи кIул адабгъунза. Валлагь, рягъяриз гъилигиган, йис арфариз ккунибсиб, бегьерлуб ва гужлиб гъабхьиб мялум шулайи. Маншаллагь, рягъяр йиччвухъди ужуди арцIну айи.

 

Рягъяр кацIахну, жвуван хизандихъди чай убхъурайи вахтна ухди-хъанмина ич хизандик кидикьну, аьгъюб-гъюб айи Аьлескер Нурудинов (шиклиъ) кIваин гъахьнийиз. Суфрайихъна хизандин терефнаан дугъаз теклиф дивнийза. ЦIиб вахтналан агъсакъал узуз хялижв гъахьнийи.
Ухьухь кьабир гъулан мешреб ва хизандин девлет ву кIуру айту а. Гьаци учура Аьлескер аба му гъулан девлет ва мешреб вуйиб гьисаб апIурача, фицики гъи Мажвгларин гъулаъ думу варитIан яшлу кас ву. Ухьуз варидиз мялум вуйи-ганси, улихьган документар ацIруган бабкан гъахьи йигъ, йис вая фамилия, ччвур бикIбаъ кми-кмиди гъалатIар деетуйи. Гьаци, Аьлескер абайин документариъра гъалатI деебтна. Думу 1924-пи йисан июлин аьхириъ бабкан гъахьир ву, хъа дугъан паспортдиъ 1930-пи йис улупна.

Аьлескер аба Ватандин Аьхю дявдин йисари колхоздин хутIлариъ учвсдар баярихъди дяхнин кIулар уч апIури намуслу зегьмет гъизигу кас ву. Хизанра хъади 40 йисантIан артухъ вахтна Баккуйиъ яшамиш гъахьну. Нафт адабгъру буругъариин жюрбежюр гъуллугъарихь гъахьну. Думу йисари Баккуйиз Мажвглан ва багарихь ерлешмиш духьнайи гъулариан лихуз гъягъру касарин сан-гьисаб адайи. Гизафси дурарин улихь гьучIвну ляхниз, дахъру хал-йишваз лигуз Аьлескер абайи кюмек туври гъахьну.

Уьмрин кьисматну думу хъана багъри гъулаз гьаъну. Хайлин вахтна Аьлескер абайи жямяаьтлугъ ляхнар кIули гъухну, хъа гъи думу, лайикьлу рягьятвал гъадабгъури, хулаъ а. Гьамус дугъан багахь, абайиз гъуллугъ апIури, бай Гьяжимевлюд ва уьмрин юлдаш Зейнабат хьа.
Узу Аьлескер Нурудиновичдин яд уьлкейиъ чан кIул’ина гъафи йигъар-йишварикан, улихьдин вахтарикан ва инсанарикан, инсаниятдин улихьгандин ва гьамусдин гвачIин-хябяхъдикан, гьялал касдин уьмрин шартIарикан, ихь халкьдин рюгьнакан ва ирснакан, гъулан агьалйирин дуланажагъдикан, тухмарикан ва аьхю кIуларикан ихтилатарихъ ва ктитбарихъ лап юкIв хъади, аьхю аьшкьниинди хъпехъури, дугъу ккадапIнайи уьмрин шилназ тамаши апIури, гьар алахъган, дугъкан саб цIийиб дубгъури шулза. Узуз, бабан чIалнан ва литературайин мялимдиз, мицдар дарсар кьадарсуз лазим вузуз. Закурин йигъан аргъаж шулайи насларихьна дурар баркаллагьниинди рукьуб йиз асас буржарикан гьисаб апIури, Аьлескер Нурудиновдихъди вуйи видео ва аудио бикIбар уьрхюраза.

Улра дарибшри, чан яшназ дилигди, Аьлескер абайин лицуб, ипIуб, уьмуми рябкъювал, фагьум-фикир ужуди ими. Гьаддиз дугъаз кми-кмиди мектебдиз урхурайидарихъди сюгьбатар гъахуз гъач кIури, шулча. Хъа кьабидарин йигъ, 9-пи Май ва миди вуйи машкврарра къаршуламиш апIури, урхурайдарихъди дугъахьна хялижвдира гъягъюри шулча.
Му йигъанра Аьлескер абайихъди гъулан булагъарикан, чIатар-чIурариз, гъулан хярариз, яр-йимишдин гьарариз тувнайи флану касарин ччвурарикан, яна топонимикайикан гафар-чIалар гъапIнийча. Дурар цIиб вахтналан «Табасарандин нурар» газатдин ва «Литературайин Табасаран» журналин машариъ чап апIидиза.
Гьюрматлу дустар, учвухьна илтIикIури, ккун апIураза мицдар аьяндар касар ихь арайиъ имиди дурарихъан аьгъювалар ва уьмрин дарсар гъадагъуб!