ЦIи февралин 24-диъ Урусатди Украинайиъ хусуси метлеб айи дявдин операция (СВО) ккебгъували варидарик гъалабулугъвал кипнийи. Диди аьхиримжи 30 йисан Урусатди вари дюн’яйин халкьарин арайиъ уйнамиш апIурайи роль сабпну дигиш гъапIнийи, фицики гьамусдиз вари дюн’яйиъ айи политикайинна экономикайин къайда (бязи уьлкйири, анжагъ чпин игьтияжар гьисабназ гъадагъури, яратмиш дапIнайиб) чIюбгъюз хъюбгъну.
Миржид йисан украинайин нацистарин зулмикк ккади гъахьи ДНР-ин ва ЛНР-ин агьалйир азад апIувал, нациствалин бин ккутIувал ва дурар яракьсуз апIувал метлеб вуди ккебгъу му дявдин операция давам шули, магьа миржиб ваз ву. Гьаму вахтнан арайиъ хайлин эскрари, ватандихьна вуйи чпин вафалувал ва кьягьялвал улупури, чпин жандилан хил алдабгъну, хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ иштирак’вал апIура. Дурарин арайиъ табасаран баярра гизаф а.
Табасаран райондин Хянягъ гъул’ан вуйи дявдин хирург, медицинайин гъуллугънан аьхюну лейтенант Ильяс Аьшурбеговди (шиклиъ) фукьан эскрар чав аьжаликкан ккадагънуш, гьисаб апIури имдаршул. СВО-йиъ иштирак’вал апIури, операцйир апIру медицинайин бригадайихъди сатIиди дугъу кьюд йигъандин арайиъ 30-рихьна операц-йир гъапIну. Хъа вари вахтнан арайиъ гъапIу операцйир гьисаб гъапIиш, дурарин кьадар 500-тIан артухъ ву.
Операцйир апIбанна зийнар илитIбан медицинайин ротайин взводдин командир вуди, Ильяс Аьшурбеговди Украинайиъ хусуси метлеб айи дявдин операция ккебгъхъанмина дявдин гъуллугъчйириз пишекарвалиинди хирург’валин кюмек тувра. Дугъан хиликк ккайи духтрарин бригадайи вахтниинди ва заан пишекарвалиинди чпин вазифйир тамам апIурайивали варжариинди эскрар аьжаликкан ккадагъуз, хъа гизафдариз, сагъ духьну, Урусатдин Яракьлу кьувватарин жергйириз кьяляхъ хътакуз мумкинвал тувра.
Зийнар духьнайи эскрар сабишв’инди ва гизаф кьадарнаъди хру вахтна заан тешкиллувалиинди ляхин албагуз удукьурайивализ лигну, Ильяс Аьшурбегов орденариинди ва медалариинди лишанлу дапIна. Дугъу, лап гъагъи гьялнаъ ади гъахи эскрариз тяди лазим вуйи кюмек туври, хъасин дурар медицинайин тешкилатариз гъахуз гъитра.
Ильясдиз гьамусяаьт аьлакьайиз удучIвуз мумкинвал адрувал аьгъяди, дугъан адаш Багьаудин Аьшурбеговдихъди сюгьбат гъубхунза. Думу Табасаран райондин ветеринарный управлениейин кIулин ветеринарный духтир ву.
Багьаудин Гюлаваевичди туву мялуматариз асас вуди, Ильяс Аьшурбегов 1989-пи йисан 28-пи октябриъ Табасаран райондин Хянягъ гъулаъ бабкан гъахьну. 2007-пи йисан Хянгъярин кьялан мектеб хьубариинди ккудубкIну, думу Астрахан шагьрин медицинайин академияйик урхуз кучIвру ва «Лечебное дело» пише гъадабгъуру. Хъа клиникайин ординатура дугъу «Травматология ва ортопедия» пишейиан гъурхну. Диплом хилиз гъадабгъубси, 2015-пи йисан августдин вазлиъ думу Чечен Республикайин Ханкала поселокдиъ ерлешмиш дубхьнайи дявдин госпитализ ляхниз кьабул апIуру. Душваъ кьюд йисан аьдати духтирвал дапIну, дугъу дявдин духтир хьуз кьаст гъапIну. Гьаддин кьяляхъ Ильяс Крымдиз гьаъру, ва дугъаз офицервалин аьхюну лейтенантдин званиера тувру. Симферополиъ дявдин госпиталиъ ортопед-травматологди ляхин апIурайи вахтна, думу гьюрматнан грамотйирииндира лишанлу гъапIнийи. Чахьна илтIикIу касариз «ваъ» даркIури, Ильясди мушваъ гизаф зегьмет гъизигну.
Хъасин думу, коронавирусдиан аьзарлу гъахьидар сагъ апIбан бадали, Ильяс Абхазияйиз командировкайиз гьаъру. Душваъ дикъатлуди чан гъуллугъ тамам апIбаз лигну, Абхазияйин оборонайин министерствойин медалииндира лишанлу апIуру. 2021-пи йисан декаб-рин аьхирариъ Ильяс Аьшурбеговдиз командованиейихьан медицинайин ротайихъди Крымдиз кьяляхъ хъадакну гъюбан гьякьнаан табшуругъ гъюру. Хирургдин переквалификация дапIнайи Ильяс хирургияйин отделениейин заведующийди тяйин апIуру. Хусуси метлеб айи дявдин операция ккебгъу йигъланмина дугъу сифте Мелитополиъ, гьамус Запорожский областдиъ гъуллугъ гъабхура. Вари вахтнан арайиъ Ильясди кьюд агъзурихьна медицинайин операцйир дапIна. Дугъаз кьюр бицIир а, аьхюнури сабпи классдиъ урхура.
– Гьамусяаьт яв велед хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ улхьан жергйириъ айивал фици гьисс апIурава, кIури гьерхган, Багьаудин Аьшурбеговди, дишлади, думу дубхьну ккуни ляхинси, Ильяс дявдин гъуллугъчи ву, ва Ватандиз вафалу хьувал – дугъан буржи ву, гъапнийи.
Багъри веледдихъан саб терефнаан гъалабулугъвал, тму терефнаан – дамагълувал кIваъ утIукьнайи адашдиз му гафар мелзналан пуб думукьан рягьятди даруб аьгъяхьуз. Хъа сабдин нубатнан ражну гъавриъ гъахьунза: тялукь абйир-бабарин веледарра вари терефариан чпиз ухшар айидар шулу.
– Ильяс учвухъди аьлакьайиз удучIвури шулин, чпи айи аьгьвалатнакан фукIа ктибтурин, кIури гьерхган, Багьаудин Гюлаваевичди, кьюд йигъ мидиз улихьна зенг гъапIган, жюрбежюр гъагъи зийнар духьнайи 66 бай сабишв’инди гъахну, гьадрарихъди хъача кIури, мялум гъапIну. Вари ужу ву, фикрар мапIанай гафартIан гъайри, артухъ фукIа ктибтури шулдар (Дявдин гъуллугъчйир, учвстар абйир-бабарин веледар, аьжаликкан ккадагъуз йигъ-йишв дарпиди зегьмет зигурайи Ильясдиз багъри касарихъди гаф-чIал апIуз гьичра мюгьлет адаршул).
Му гъагъи вахтар-гьядисйир аьх апIувал алабхънайи гьарсаб хизандиз шлубкьан ухди архаинвал ва шадвал дуфну, дявдин операцияйиъ иштирак’вал апIурайи ихь жигьилар гъалибвал хьади чпин хизанарихьна кьяляхъ хътакувал ккун апIурхьа.
