Гьаму улихьна йигъари узу Урусатдин юкьубпи нумрайин Федералин налогарин гъуллугънан Дагъустан Республикайиъ айи Табасаран райондин МРИ-йин аьхюнур гъуллугъчи – эксперт Марат Гьяжиибрагьимовдихъди гюрюшмиш гъахьунза ва дугъкан гьаму йисан йицIуб вазлин арайиъ Табасаран райондин бюджетдиз налогар уч апIбан план тамам шулаш, шуладарш ва думу фициб гьялнаъ аш, ктибтуб ккун гъапIнийза. Дугъу узуз туву мялуматар исихъ чап апIурача.

 

– 2019-пи йисан йицIуб вазлиз Табасаран райондиз улупнайи план 77903000 манат вуди, бюджетдиз 80976000 манат хусуси гъазанжар уч гъапIну, 104% налогар уч апIбан план тамам дапIна. 2018-пи йисахьди тевган, цци, 2019-пи йисан, налогар уч апIбан кьадар 6,4% артухъдира кади гъабхьну.

 

2019-пи йисан налогар уч апIбан гьякьнаан кьяляхъ хъа: мутмуйилан налог уч апIбаан – 80%-дин; жилилан вуйи налог уч апIбаан – 89%-дин. Гъуларин администрацйирикан улхуруш, 2019-пи йисан садпи ноябриз мутмуйилан уч апIру налогдин гьякьнаан чпиз улупнайи план тамам дапIна: Жулжагъ, Гуми, Мягьрягъ, Хили-Пенжик, Куркакк, СиртIич ва ГьепIил СП-йири; жилилан уч апIру налог – Гюгьрягъ, Жулжагъ, Къужник ва Хили-Пенжик советари.

 

Налогарин инспекцияйи, Табасаран райондин бюджетдиз гъюрайи пулин дакьат артухъ апIбан бадали, чпин вари ляхин къанундиз асас вуди кIули гъабхура. Вари ляхин жюрбежюр налогар уч апIбан планар тамам апIуз диш дапIна.

 

Гьамусяаьт налогар уч апIру идарайи, чпиз руководствойи тувнайи табшуругъариз лигну, «рякъярин картайиинди» план тамам апIбаз асас фикир тувра. Урусатдин ФНС-дин Дагъустан Республикайиъ айи МРИ-йин начальник К.Р. Ягь’яевдинна Табасаран райондин глава Мягьямед Къурбановди гъийитIу йикьрарариз асас вуди, саб хайлин ляхин гъапIну, райондин бюджетдиз, ерли налогарси, региондин налогарр артухъди уч гъапIну, гьадму гьисабнаан транспортдин налогра. Му налогдиан инсанарик кайи буржарин кьадар лап гизаф ву. 2019-пи йисхъан тина ерли органари транспортдин налог фукьан артухъди уч гъапIиш, муниципиалин рякъяр рас апIузра гьадмукьан дакьатар деетиди.

 

Ктабхъурйи йисан 10 вазлин арайиъ «рякъюн картайиинди» план, 19250 агъзур манат вуди, 7783000 манат транспортдин налог уч гъапIну, му тувнайи пландин 40% ву.

 

Вахт ккимиди Табасаран райондин агьалйирихьна илтIикIуз ккундузуз: вахтниинди транспортдин налог тувай, транспортдин налог тутрувдарин маважибдикан, дурариз гъюрайи жара пулин дакьатарикан думу ктабгъиди. Дурар, Дагъустан Республикайиан ва Урусатдиан жара йишвариз удучIвуз даршлуганси, гьисабназ гъадагъиди. Чпиз айи транспортдин регистрация апIуз даршлуганси, транспортдиин арест иливиди. Гьаму зиихъ къайд дапIнайи жюрейин серенжемар дархьбан бадали, вари агьалйири чпиз улупнайи налогар вахтниинди тувну ккунду. 2019-пи йисан 2-пи декабрь мутмуйиин илипнайи налог тувбан аьхиримжи вахт ву.

 

2019-пи йисаз улупнайи план Табасаран районди артухъдира кади тамам апIиди кIури, умуд кивурхьа.