Жямяаьтлугъ яшайиш артмиш апIбан жигьатнаан сикин дарди жюрбежюр уьлчмйир кьабул апIурайи гъийин девриъ, гьяйифки, экстремиствалин ва террориствалин пис идеологияйин тясирнакк ккахъну, саб жерге ватандашари арайиз хурайи гьяракатари агьалйирик сикинсузвал кипра.
Йишвариин хатIасузвал тямин апIбан бадали, Хив райондин главайин гюзчиваликкди гьюкум тешкил апIурайи гъуллугъарин вакилари сикин дарди тялукь серенжемар гъахура.
«Хив район» МО-йин главайин хатIасузвалин месэлйириз лигру заместитель Мирзабег Багъичевди субут апIурайиганси, дурари, райондиъ хатIасузвал уьбхбан жигьатнаан жавабдарвал гъабхури, политикайинна жямяаьтлугъдин, экономикайинна яшайишдин, жюрбежюр миллетарин арайиъ дуствалин аьлакьйир уьрхбан ва дурар лигим апIбан, диндин месэлйириз дикъатлу фикир тувра.
– Уьмумиди гъапиш, гьамусяаьт райондин ругариин аьгьвалат писуб дар. Йишвариин саламатвал уьбхювал ухьуз, гьелбетда, варитIан важиблура вухьуз. Ляхин гъабхура, вушра, гьадму саб вахтна уьлкейин гьякьикьат фикирназ гъадабгъну, архаин хьузра сабан ухди ву. Фицики, гьякьикьатди субут апIурайиганси, 2019-пи йисан райондин сяргьятариин, экстремиствалин пис ниятарин тереф уьбхюз гьязур вуди, террорист жюрейин тахсиркарвал апIуз, дидиъ иштирак хьуз гьязур вуйивалин кьюб дюшюш мялум гъапIну. Дидланра савайи, РФ-дин УК-йин 208-пи маддайиз асас вуди, 4 тахсиркарвал (НВФ тешкил апIувал) арайиз гъафну. Улихьна йисан тялукь вахтнан гьякьикьатдихь тевиш, му улупбар гизаф ву.
Гъи саб жерге харижи уьлкйирин терефнаан хатIа айиган, наслар гьякьлу рякъюъди тербияламиш апIбаъ абйир-бабари, гьарсар фагьумлу касди жавабдарвал гьсс апIувал ва гъабхувал лазим ву. Гьяйифки, гъи хайлин жигьилар кючейин ихтиярназ ва тербияйиз деетна. Сариз цIа кубкIиш, тмунуриз кум кубкIур, кIури шулу.
Гьаци, ХХI аьсрин ди-гиш’валарин натижайиъ арайиз дуфнайи гъярмягъяришди, гьелбетда, Хив райондин жямяаьтлугъдин, политикайин, экономикайин аьгьвалатназра тясир апIура.
Хъа интернетдин технологйирин кьувватлувалин натижайиъ саб жерге социалин сетариъ жигьилари сикин дарди таниш’валар, гюрюшар гъахурайиваликан пубра лазим шуладар. Экстремизмдинна терроризмдин терефкрари жигьилар алдатмиш апIбаъ улупнайи рякъяр сикин дарди ишлетмиш апIура. Гьякьикьатди субут апIурайиганси, улупнайи вахтназ Урусатдин аьтрафариин къадагъа дапIнайи ИГИЛ-ин тереф уьбхюз дявдин гьяракатар гъахурайи Сирияйиз Хив райондиан душнайи ватандашарра асас вуди зиихъ улупнайи рякъяриъди жалб гъапIдар ву.
АТК-йин вакилари думу касарин багахьлуйирихъди гъаврикк ккаъбан ляхин гъабхура. Ккудубшу йисан 57 ражари тялукь гюрюшар тешкил дапIна. Мектебариъ урхурайидарихъди тялукь гюрюшар гъахувал аьдат дубхьна.
Вушра гьелелиг, экстремистарин хатIалу идеологияйин терефкрар ихь арайиъ адар, пуз шуладар.
– Мирзабег Германович, райондиъ террористаринна экстремистарин тереф уьбхюрайивал тасдикь дапIну, РФ-дин къанунарин бинайиинди тялукь жаза дизигну, хулариз хъадакнайи ватандашарра айиб мялум вухьуз. Дурарихъди гъабхурайи ляхникан фу пуз шулу?
– Думу ватандашарихъди, дурарин багахьлуйирихъди гъаврикк ккаъбан ляхин сикин дарди гъабхурача. Асас вуди думу касар чпихьан гъахьи гъалатIариин швумал духьна. Дурари чпи ислягь уьмур уьбхюз гьязур вуйивал улупура.
Хъа улупнайи вахтназ райондин аьтрафариин жямяаьтлугъдин арайиъ тасдикь дапIнайи радикалин дестйир адар. Райондиъ хатIасузвал уьбхбан метлеб ади «Хив район» МО-йин администрацияйиъ жавабдар комиссия ляхник ка.
АТК-йин ляхнин план, райондин глава Ярмет Ярметовдин къарарназ асас вуди, тартиб дапIна. Дидиз асас вуди гъахурайи заседанйириъ йишвариин арайиз дуфнайи аьгьвалат дибдиан ахтармиш апIура. Терг гъапIу террористарин бицIидарин яшайиш ахтармиш апIувал, дурарихъди йишвариин гъаврикк ккаъбан ляхин гъабхувал аьдатназ илтIибкIна.
Райондиъ гьяракатнаъ айи мистарикан гъапиш, думу ляхин Урусатдин къанундиз асас вуди ахтармиш дапIна.
Жавабдар гъуллугъарин улупбариз асас вуди, йисандин эвелариз, экстремистарин терефкрар духьну, Хив райондиан къанунсузди Сирияйиз душнайи 11 ватандаш гьисабнаъ а. Дурарин багахьлуйирихъди аьлакьйир уьрхюри, гьаммишан гъаврикк ккаъбан ляхин гъабхурача.
