Мейлан Нежефов 

Жямяаьтлугъди апIурайи кюмекну гъагъи женгариъ айи эскрариз артухъди кьувват тувра. Хъа вазар-йисариинди чпин багъридар, ярар-дустар дярякърайи дурариз, багахьлуйири, мектебариъ урхурайи баяр-шубари хътаурайи кагъзар аьхю шадлугънан гьядисйирик гьисаб ву. Багъри ругарилан чпихьна кюмекнан хил гьачIабккруган, дявдин чюлиъ айи ихь игитариз чпин улихь дивнайи читин месэлйир гьял апIуз рягьят шула.

 

2022-пи йисан хусуси метлеб айи дявдин операция ккебгъруган, узу багъри Мажвгул гъулан уьмуми кьялан мектебдиъ завучди лихури айза. Му операцияйиъ иштирак шулайи, ич мектеб ккудубкIу баяр вахтназ отпускдиз гъафи вахтари, дурарихъди мектебдиъ гюрюшмиш шули гъахьнийча. Ич арайиъ шлу сюгьбатариъ дурари чпи апIурайи ляхникан, чпи кIваин дапIну, агьалйири кюмекнан хил гьачIабккували чпин юкIвар шад апIурайибдикан кьатI’иди ктибтуйи.

Гьаддиз 2022-пи йисан сабпи ражари вуди декабрин вазли улубкьурайи цIийи йисаз гуманитарный гъагъ хътапIувал тешкил гъапIнийза. Кьюбпи ражари, 2023-пи йисан 9-пи майдиз хъубкьруганси, сабсана гьациб гъагъ гьязур дапIну, хътапIнийза. Гьаци, Ватан уьбхрударин йигъаз тялукь вуди, 2024-пи йисан 23-пи февралира. Саб гафниинди, гьар йисан саб гуманитарный гъагъ. Думу гъагъариъди ихь гъуларин багъар-чIурариъ битмиш шулайи, кьаназ чIур даршлу йимишар, ипIру сурсатар, сабпи нубатнаъ герек шлу шей`ар, баяр-шубарин кагъзар хътаънийча. Шубубпи ражари хътапIу гъагънаъ сенграриъ кархьуз ич хилариинди гьязур дапIнайи 150 аьхю шамарра айи. Гьар ражари чпихьна гуманитарный гъагъ хъубкьубси, ихь эскрари «чухсагъул» мялум апIбан мани гафар-чIалар кайи видеороликар хътауйи.

Магьа юкьуб кIуру ражари гуманитарный гъагъ гъабхруган, узу Мажвгул сельсоветдин глава духьнайза. «Вари – фронтдиз. Гъалибвал бадали» кIуру акция тешкил дапIну, ихь баяриз кюмек вуди, дурар лазим вуйибдихъди тямин апIбанди гъахьнийза.
Улихьган гьар ражари 100 агъзуртIан артухъ пул уч шули гъабхьнийи. Му ражну акцияйиинди 135 агъзур манат уч гъапIнийча, хъа гуманитарный гъагъ хьади узура гъягъбанди гъахьунза.

29-пи октябрилан 2-пи ноябриз узу, Хив райондин собраниейин депутат Селимбег Жалилов ва Ростовдиъ яшамиш шулайи ич гъулан агьали Наким Мирзакеримов Донецкий республикайинна Запорожский областдин женгар гъягъюрайи йишвхьан 13 км манзилтIан адру Токмак шагьриъ айи ихь эскрарихьна гъушнийча.
Му ражарира, му пулихъ гъадагъу лазим вуйи шей’арна ипIру сурсатарси, хулан гюмбйир, аварши, нитIиф ва гьацира сабпи нубатнаан лазим вуйи рубар-дармнар, гъеерццу йиккар, дулдурмйир, кIанккан ккахьру ккурттар, бедендин марццишназ ва манишназ вуйи гьякь-гьисаб, баяр-шубари эскрариз гъидикIу кагъзар гъухнийча.

Эскрарихъди гъахьи гюрюшмишариъ Хив райондин глава Ярмет Ярметовдин терефнаан хьур эскриз чухсагъул мялум апIру кагъзар тувнийза, хъа райондин агьали, сурсатарин гъуллугънан начальник, офицер Маидин Нурудиновдиз «Хив райондин – 90 йис» кIуру китаб, республикайин вари цирклариан аьхиримжи хабрар кайи «Табасарандин нурар» газатар пешкеш гъапIнийза.
Хъасин блиндаждиъ дусну, мани чайрахъ кьягьяларихъди саб хайлин сюгьбатар гъапIнийча. Эскрариз тувнайи кIван сабурнан ва ватанпервервалин рюгьназ ма ша Аллагь.

Дурариз я йигъ, я йишв, я эргувал фтиз кIуруш аьгъдар. Дурарихьна гъюру рякъярихъди вуйи ккадахьнайи шагьрар, районар, гъулар-хулар, йишвар, заводар, ичIи духьнайи багълар-хутIлар гъяркъиган, жандилан зиз гъябгъюйи. Гьаму вари чпин улариинди рябкъюрайи чвйириз хъанара Аллагь кюмек ишри. Учухь хьайи гъулан ва хулан уьлер-штар гъяркъиган, игитарин улар айибтIан чIиви шуйи. «Учуз гьарсариз таза уьлхъан дадайин, чуччун, уьмрин юлдшин, жвуван веледарин ва багъри юрдарин таниш вуйи ниар гъюручуз. Учу мици рази ктау учвуз баракаллагь, дустар», – гъапнийи Маидин Нурудиновди.

Ав, дугъриданра, эскрари чпи тасдикь апIурайиганси, фургъанди гьубкIну ипIруб ва алабхьруб адаршра, зат адардира дар. Хъа багъри юрдариан чпихьна мициб фикир ва гъайгъушин айиган, дурарин кIваз фукьан вушра хуш шула ва дявдин майднариъ чпи ялгъузди дарубдинра гъаври шула.
Йиз терефнаан, гьар вахтна узуз му серенжемариъ кюмек шулайи йиз хизандиз, гъуландариз, майил-мадатдиз, таниш вуйи ярар-дустариз, жюрбежюр сайтарин дестйириан хабар гъеебхьиган кюмекназ бакар вуди саб филан-вуш гъул`ан кючюрмиш духьнайи агьалйириз чпи хътапIу пулиинди, мани гафариинди, ужуб гъайгъушниинди эскрариз рюгьнан кьувват туврайи ватанагьлийириз инсанвалин чухсагъул. Гьацира, узухь урхурайи Жавад Хидировдиз ва Раид Мирзаагъаевдиз аьхю баркаллагь пуз ккундузуз. Жаваддина Раидди гьадму улихьна хътау сенграрин шамарра чпи гьязур гъапIдар вуйи, гьар ражари гуманитарный гъагъ уч апIру вахтна вари хъайи-хъайиси ишкIариъ, шишлари ивуз, дивуз, гъабхуз кюмекра апIури гъахьну.
Наким Мирзакеримовдиз кIул’инди аьхю чухсагъул кIураза. Дугъу чан хусуси машиндиъди, гуманитарный гъагъра хьади, учу ихь эскрар айи блиндаждихънакьан гъухнийи. Гьаци учу Ростовдиз кьяляхъра гъахнийи.

Дупну ккундуки, Маидин Нурудиновдин кьюрсана чвйир –Юнус ва Гьяким – хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ иштирак шула.
«Ихь Ватандин хатIасузвал бадали дявдин эскрари зигурайи зегьмет рябкъюрайивали, багъри юрдарианмина учу бадали гьамци ярхи ва хатIалу рякъ ккадапIну учву дуфнайивали учу шад апIура, учвуз варидариз аьхю чухсагъул кIурача», – гъапну ич сюгьбатнаъ учухь хьайи гапар разиди чан ликариин алахьури, дурарикан хил ктатури, тюмер апIурайи Маидин Нурудиновди.
Чан терефнаан урус эскер Дмитрий Эдасийира кюмекнан хил гьачIабкку Хив райондиан дуфнайи дестейиз, райондин агьалйириз, вари кюмекчйириз аьхю чухсагъул мялум гъапIну ва гьаму вахтнан гьядисйир ихь Ватандин гъалибвалиинди ккудукIрубдикан гъапну.
«Му гуманитарный гъагъ хьади гъюбаз учвуз кIваантIан чухсагъул пуз ккундузуз. Ихь баяр-шубари хътау кагъзар урхруган, ихь гъулариъ, шагьрариъ айи агьалйири учу кIваин апIруган, ич кьувват артухъ шулу ва му гъагъи вахтна юкIвариз рягьят шулич», – ачухъ гъапIнийи чан ва вари эскрарин гьиссар Табасаран райондин Куркакк гъул’ан вуйи Рамис Селимовди.

Узу, зиихъ гъапиганси, ихь эскрарихъди хайлин гафар-чIалар гъапIнийза. Чпин хъуркьуваларин ва дявдин читинвалариз ккюгъюз удукьурайивалин сир фу вуш гьерхган, ЧIири гъулан вакил, аьхюну сержант Артур Аьлиаьгьмадовди гьамциб жаваб тувнийи: «Инсан саб ляхнихъ хъюгъиган, дугъу думу ужуб ерийиинди кIулиз адабгъуз, чаан удукьрукьан ужуди гьял апIуз чалишмиш духьну ккунду. Эскервалин гъуллугънаъ му жигьатнаан лазим вуйиб, герек гъабхьиган, жвуван ватанпервервал, жюрэтлувал улупуб, улихь диву месэла, сабдизра дилигди, тамам апIуб ву. Эскервалин гъуллугънаъ учIву гьарсариз аьгъяди ккунду: сабан дарш сабан дугъан улихь Ватан бадали дявдин женгнаъ учIвбан месэла дивди, думу мициб ляхниз гьарган гьязурди ккунду. Узура 2010-пи йисан эскервалин гъуллугъ йиз хушниинди ктабгъунза. Ав, йиз багахьлуйирра чпин йиккун парчийин дерднаъ ашул, амма ватан бадали вуйи эскервалин гъуллугъ варитIан заанди гьисаб апIураза».

Газат урхру дустариз ихь игитарихьан мани саламар кIураза. Гъалибвалиинди дявира ккудубкIну, гьамусдихъантина ухьуз шлу игитар, дявдин женгарин майднариндар ваъ, хъа гьялал зегьметнандар ишри. Вари уьлкейин халкьарин кIул’ин ислягь аку зав ибшри!