Наргиз Гюлечова

Цци шубубпи ражари вуди, 15-пи майдиан 17-пи майдизкьан Каспийск шагьрин «Анжи Арена» стадиондиин XXV Вариурусатдин жинснан марччарин ва цIигьарин выставка кIули гъубшну. Дина уьлкейин 12 региондиан 66 мяишатди саки 28 жинснан 500 кIул марччарна цIигьар гъахнийи.

 

50 агъзур тамашачи гъафну

Дупну ккундуки, му серенжем республикайин агьалйириз аьхю ва шаду йигъинжагъ гъабхьну. Гьаму йигъари марччаринна цIигьаринси, халкьарин художествойин сяняаьткарваларин шей’арин выставкара, республикайин аьхю халкьари чпин аьдати хурагариинди дабалгнайи майднарра гьязур дапIнайи. Дидлан савайи, гъулан мяишатдин цирклиъ ляхин апIурайи жюрбежюр тешкилатари чпи гьясилра гъапIу итIру сурсатар ва шей’ар духнайи – гъеерццу йиккар, мас, хьа, йиччв, гъатху ччим, дагълу дулдурма, пIялцIукI ва гь.ж. Выставка лап маракьлуди тешкил дапIнайи, ва думу неинки ерли агьалйириз, хъа гьацира республикайиз дуфнайи вари хялариз лап кьабул гъабхьнийи. Шубуд йигъандин арайиъ жинснан марччариз ва цIигьариз лигуз 50 агъзуриинакьан инсанар гъафнийи.

Садпи йигъан выставка ачмиш апIбан серенжемдиъ Дагъустандин Глава Сергей Меликов, Урусатдин гъулан мяишатдин министрин заместитель Максим Боровой ва хайлин жара гьюрматлу хялар иштирак гъахьнийи.
Сергей Меликовди маракьлу мярака тешкил гъапIу Урусатдин гъулан мяишатдин министерствойиз ва Марччлихънарин милли Союздиз чухсагъул гъапнийи. Дугъу къайд гъапIганси, гьаму жюрейин серенжемар гъахбиинди жинснан чарвйир артмиш апIру регионарин мяишатариз сарихьан сариз тажруба гъадабгъуз мумкинвал шула.

«Магьа хъади-хъади республикайиъ Урусатдин жинснан марччарин ва цIигьарин выставка гъабхури, шубуд йис вуйихь. Му республикайин агьалйириз аьхю машквар ву – дурарихьан таниш дару жюрейин марччариз ва цIигьариз лигуз шулу, ва гьаддихъди сабси цIийи жинсар арайиз хури, марчлихънари зигурайи читин зегьметназ чухсагъулра пуз шулу. Выставкайин дахилнаъди гьаму йигъарин арайиъ цирклиъ ляхин апIурайи касариз чпиз алахьурайи читин месэлйир гьял апIбан бадали, таза рякъяр агуз мумкинвал гъабхьну», – къайд гъапIнийи Сергей Меликовди.

Максим Боровойди, Урусатдин гъулан мяишатдин министр Оксана Лутдин терефнаан серенжемдин иштиракчйириз саламар гъапнийи.
«Юбилейдин выставка Дагъустандиъ гьаци ад бадали гъабхурайиб дар. Гъи му республика чарвйир артмиш апIбаан ва дурарин кьадар жигьатнаан ихь уьлкейиъ варитIан кIакIначи регион ву. Шубуд йигъандин арайиъ выставка гъабхбиинди, дидин иштиракчйириз му цирклиъ алахьурайи читинвалар гьял апIбан бадали рякъяр агуз, выставкайин дахилнаъди кIули гъушу гергми столарин серенжемариъ цIийи аьгъювалар гъадагъуз мумкинвал хьибди. Мукьан заан дережайиинди выставка тешкил апIбаз учвуз чухсагъул», – гъапнийи министрин заместители.
Имбударси дарди, марчч-лихънариз алахьурайи вари читин месэлйирихъди, дурари улупурайи зегьметнан заан натижйирихъди таниш вуйи Марччлихънарин милли союздин кIулиъ айи Гьарун Амирхановдира выставкайин тешкиллувализ аьхю чухсагъул мялум апIури, Дагъустандиин ва республикайин агьалйириин учв гьяйран вуйиваликан гъапнийи.

 

Марччарин хьайикан дапIнайи пейин

XXV Вариурусатдин жинснан марччарин ва цIигьарин выставка гъябгъюрайи йи-гъари, выставкайин дахилнаъди циркил армиш апIбаз бахш дапIнайи семинарар, марччлихънарин собрание ва хъанара жара шадлугънан серенжемар кIули гъушну.
Шубрид йигъарира выставкайиз дуфнайи хялариз тешкилатчйири пилав аш, марччлин никкдикан дапIнайи мороженое, йиччв, дагъларн укIарин чай туври гъахьнийи.
Выставкайин дахилнаъди кIули гъубшу гъулан мяишатдин шей’арин ярмаркайиз Ростовский областдиан дуфнайи хялари марччарин хьайикан апIурайи пейин дубхнайи. Думу гьясил апIурайи тешкилатдин вакил Дмитрий Моховдин гафариинди, пейин хьайикан ву гъапиган, инсанар мюгьтал шула, гьаз гъапиш дурариз мициб пейин сабпи ражари алабхъурайиб ву. Дугъу хьа удар саягъназ илтIибкIну, дидкан мянфяаьтлу пейин дапIнайи сурсат фици гьязур апIурайиб вуш, инсанариз аьшкьниинди ктибтурайи.
«Мяишатари фукьан хьа гатIабхьура. Му жюрейин пейин хьайин хъархъвсарикан вушра апIуз шулу. Хьа бамбаг жюрейиз илтIибкIну, хъасин гранулар апIру алатдихъан хъадапIну, аьдати пейиндихъди ва жвилли дапIнайи укIахъди кппикьурача. Нати-жайиъ дидкан гьамциб пейин шула. Думу мейвйир ва йимишар артмиш апIбаз лап мянфяаьтлуб ву, фицики диди жилик кьяшишин кьаназ гъибтра», – ктибтнийи Дмитрий Моховди.

 

Халачйир – бахшантариз, тIумтIин шире — дармниз

Республикайиъ гъягъюрайи гьарсаб серенжемдиз табасаран халкьдин сяняаьтдин уьмаратарра – халачйирра хури шулу. Гьаму выставкайиъра Мажвгларин халачйирин фабрикайин вакилар иштирак гъахьнийи. Дурари серенжемдиз хайлин уткан халачйир духнайи ва хялариз гугар кахьбаан мастер-классра улупурайи.
Фабрикан директор Расул Гьяжиибрагьимовдин гафариинди, шубуд йигъандин арайиъ халачйириз лигуз ва му сяняаьткарвалихъди таниш хьуз хайлин инсанар гъафну, гизафдари бицIи халачйир чпин дустариз, танишдариз бахшантарси тувуз масу гъадагъну.
Къарабудагъкент райондин Жанга гъулан агьали Мягьямадгьябиб Мягьямадовди выставкайиз «Ужудар ширйир» ООО-йиъ гьясил апIурайи, чяхирарихъна гъушу, аммаки ички кадру тIумтIарикан дапIнайи ширйир духнайи. Дугъу духнайи «Молдова» жюрейин тIумтIарикан дапIнайи «Къадим Дербент» ва «Губден» ширйир, асас вуди иццрушнар кайи касариз дарман кайидар ву. Му сурсатдин тIяъмихъди таниш гъахьи гьарсар касди дидин ицциваликан ва меълишнакан кIурайи. Узура ширейин дад аьгъю гъапIунза. Дугъриданра, гизаф ицциб вуйи.
Мягьямадгьябиб Мягьямадовдин гафариинди, дурари му сурсат чпин хусуси, 5 гектарин тIумтIин багъдиан уч апIурайи, миркк гъиву тIумтIарикан апIурайиб ву.
«Учу ляхин 2023-пи йисхъанмина гъабхурача. Садпи йисан 1 агъзур бутулкайиъ убзру шире гьязур гъапIунча. Гьелелиг сурсатдин рекламара дапIну адарич – гьаммишан ич шире масу гъадагъурайи касариз гьубкIидар кIури, кин качуз. Хъа яваш-явашди гьясиллувал яркьу апIурача, ва цци 100 агъзур бутулкайизкьан шире гьясил апIуб планариъ айич», – ктибтнийи Мягьямадгьябиб Мягьямадовди.

Саб квартирайин ккайи якъ

Шубуд йигъандин арайиъ кIули гъубшу жинснан чарвйирин ва цIигьарин выставкайиз гъафи агъзрариинди инсанариз хайлин цIийибдикан аьгъю гъабхьну. Дурар саки 200 килойихьнакьан гъагъ айи эдильбаев, гиссар, цварблес, шарол, арашан жинсарин чарвйирихъди таниш гъахьну.
Къайд дапIну ккундуки, выставкайиз духнайи жинснан чарвйирикан саб, арашан жинснан якъ 1,5 миллион манатдиз масу тувнийи.
Интернетдиан выставка шулайиб аьгъю дубхьну Киргизияйиан дуфнайи хялари, якъ асккан кьиматнаан масу тувну, кIурайи. Дурар чпи гьаму жинснан чарвйирихъди ляхин гъабхурайидар вуйи, ва Киргизияйиъ гьациб якърахъ саб квартира тувра, гъапнийи.
Выстакайиз дуфнайи мяишатари чпин жинснан марччар ва цIигьар аукцион жюрейииндира масу тувнийи. Саб чарвайин кьимат 50-250 агъзур манатдилан ккебгърайи. Аукциондиъ 39 мяишат иштирак гъахьнийи.

Гъалибчйириз – «Нива» машинар

Выставка гъябгъюрайи вари йигъари, мина духнайи жинснан марччарин ва цIигьарин хьайин, никкдин ва йиккун ери Урусатдин илмарин академияйин академик Юсупжан Юлдашбаевра кIулиъ ади, Урусатдин регионариан дуфнайи 15 экспертди ахтармиш гъапIну. Натижайиъ жюрийи выставкайин гъалибчиди вуди Тлярата райондин «Джурмут-1» СПК тяйин гъапIнийи. Тешкилатдиз пешкешди «Niva Travel» машин багъиш гъапIнийи. Сабсан машин Дагъустандин главайин терефнаан Ставрополь крайин «Племзавод Вторая Пятилетка» СПК-йиъ 40 йистIан артухъ жинснан чарвйирихъди ляхин гъабхурайи аьхюну марччлихъан Василий Сериковдиз тувну.
Серенжемдин аьхиримжи йигъан РД-йин ФАНЦ-ди тешкил дапIнайи лотереяра, «Йиз якъуч» кIуру 18 йис’ина яшар духьну адрударин арайиъ вуйи конкурсдин натижйирра гъивнийи. Выставкайиъ иштирак шулайи республикайин 15 мяишатди лотереяйиъ тупут ипри чарвйир удучIвдариз дурар багъиш гъапIнийи.