Мейлан Нежефов
Гьар йисан Гъалибвалин машквран гъаншариъ Мягьячгъалайиъ ТОКС-дин республикайин дережайин слёт кIули гъабхура. Дявдин сирар ашкар апIури, ТОКС-дин цци 55 йис тамам гъабхьну.
Слётдиъ гьарган Табасаран ва Хив районарин штабарин дестйирира аьхю аьшкьниинди иштирак’вал апIура. Цци душваъ республикайиан ва жара регионариан дуфнайи 11 Урусатдин Игитарра айи.
Ватандин Аьхю дявдин гьядисйир кIваинди гъитбан важиблувалин ва уьлкейин тарихнан гьякьнаан аргъаж шулайи наслариз дарсар туврайи Хив райондин ТОКС-дин штабдин кIулиъ айи Фирудин Маллаевдихъди сюгьбат гъабхьнийиз. Думу жикъиди исихъ туврача.
– Фирудин Керимович, увуз ТОКС-диз вуйи рякъ фици кьисмат гъабхьну?
– Йиз адаш Керим Маллаев ихь республикайиъ гизафдариз тарихдин мялимси, шаирси ва жямяаьтлугъ касси таниш вуйи. Хъа гьаддихьди сабси дугъу чан уьмрин варитIан ужударсдар йисар ТОКС-диз бахш гъапIну. Учв уьмриан гъягъюрайиган, адашди узуз шулуш чан рякъ давам апIуб, даршсана айибкьан уьбхюб васият гьапlнийи. Дугъан рюгьяр рази ктаури, узхьан шлу зегьмет зигураза.
– Адашди «айибкьан уьбхюб» васият гьапlнийзуз гъапнийва. Хъа уьбхюз фу айи?
– Хив райондиан Ватандин Аьхю дявдиъ 1800 касдилан зиина эскрар иштирак гъахьнийи. Дурарикан 1100-дилан зиина касар талаф гъахьну. Дурарикан хайлиндар чпикан саб мялуматра адарди гъудургнийи. Хъа адашди 2018-пи йисан урус чIалниинди «Гьунарар ва багъишар» ччвур тувнайи китаб чапдиан адабгъну. Китабдиъ райондиан Ватандин Аьхю дявдиз швнур кас гъушнуш, фужар кьяляхъ гъафнуш, дурари фицдар гьунарар улупнуш, дявдиан гъюбан кьяляхъ фицдар ляхнар-карарин жавабдарвал гъабхури гъабхьнуш, фицдар медаларин сагьибар вуш, мялуматар тувна. Хъа ТОКС-дин асас месэла – дявдиъ чпикан саб хабарра имдарди гъудургдарин кьисматнакан мялуматар аьгъю апIувал, эскрарин накьвар агувал ву. Гьацдар касар дугъу 50 зиина гъагну. Мидланра савайи, чав тарихнан дарсар киврайи Ляхлаарин кьялан мектебдиъ гьадму ТОКС-дин дахилнаъди варжар’инди экспонатар айи музейра абццну.
– Узуз айи аьгъювалариинди, ТОКС-дин ляхин пул кайиб дар. Хъа Керим халуйиз фти ва шли кюмек туври гъахьну?
– Ав, дюз кIурава. Адашдиз му ляхникан саб аьбасира ктайи. Хъа дугъаз варитIан аьхю пешкеш табиаьтди тувнайи – ляхнихьна вуйи ккунивал, жавабдарвал ва ватанпервервал. Думу гьаци вуйиб увузра гьаму слётдиъ ашкар гъабхьнийвуз. Адаш уьмриан гъушнушра, дугъу гъабхури гъабхьи ляхин слетдиъ кми-кмиди кIваин апIурайи. Дугъан мурад-метлеб аргъаж шулайи насларин арайиан дюз тарихнан ирс дудрубгуб ва дурарихьди гьадму дюзди гьисс апIуз гъибтуб вуйи. Хъа думу пуч ва зяя дарибшри пну, гъи дидин кIул узу дибисназа.
– Интервью тувбаз чухсагъул, Фирудин Керимович. Баркаллу ляхниъ увуз хъуркьувалар ккун апIураза, дуст.
