Зубайдат Шябанова
Интернетдиъ учIвну гъилигиш, Бахмутдиз вуйи рякъ гьар хьуб-йицIуб метр гъидипури, техникайикан гъузнайи рукьари, НАТО-йин гъутIуркIу бронетранспортерари ва гьар йишварихь дургнайи машинари алабцIну рябкъюру. Хусуси метлеб айи дявдин операция гъябгъюрайи Артемовскдиз вуйи (Украинайиъ душваз Бахмут кIура) му ялгъуз рякъ хайлиндариз аьжалин, хъа саспидариз уьмрин рякъ гъабхьну. Думу рякъ ихь эскрари ва ВСУ-йи – кьюбиб терефарианра иржми гюзчиваликк уьбхюра. Мушваъ зав’ин сикин дарди аьжал хру «рукьан жакьвар» тIирхура. Гьадму рякъюн аьзабар чан улариинди Аьйшат Саидовайизра гъяркъну.
Аьйшатдихъди узу Санкт-Петербург шагьриъ Александровский больницайиъ хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ зийнар гъахьидар сагъ апIру отделениейиъ таниш гъахьунза. Му больницайиз думу военный госпиталиъ операцйир апIбан кьяляхъ, кьюб гьяфтайиз сагъвалин курс давам апIуз гьаънайир вуйи.
«Йиз хусуси метлеб айи дявдин операция гъябгъюрайи йишваъ ади сад йис шулайиз. Мициб гъагъи зиян сабпи ражари гъабхьиб вузуз. Улихьди гюллйирикк швнуб-саб ражари ккахънийзу, хъа Аллагьди гъюрхну кIуруганси, дурар сабра узук куркIри гъахьундайи. Бахмутдиъ зиян дархьиди гъуздар сар-кьюрра адаршул», – ктибтура Аьйшатди ич сюгьбатнаъ.
Аьйшат полкнан штабдин гъуллугъчи ву. Дугъан ляхин документар арцIбахъди ва приказар гьязур апIбахъди аьлакьалу шула.
«Узу экономический образование айивализ лигну, штабдиз кьабул гъапIнийи. Йиз ляхнин вазифа полкнан штабдиъ айи эскрарин хусуси составдин учет гъабхуб вуйиз. Мисалназ, ич полкнаъ фукьан инсанар аш, гъи швнур отпускдиз гъушнуш, швнур отпускдиан ляхниз удучIвнуш, гьар йигъан швнур эскер гъийихнуш, швнуриз зийнар гъахьнуш, швнур бейхабарди гъудургнуш, швнур, сарихьанра гьедрерхди, часть гъибтну гьергнуш, госпиталиан кьяляхъ швнур гъафнуш ва гьацира жара гьисабар гъахураза. Мисалназ, Иванов Иван Иванович гъи гъакIну. Узу думу эскрикан вари мялуматар уч дапIну, дугъан документар полкнан приказдиз гьязур апIураза. Гьар йигъан полкнаъ, гьарсаб военный частнаъ шулайи гьядисйир гьисабназ гъадагъну, хусуси составдин учетдиан приказ удубчIвура. Му ляхниз гьякь-гьисаб гъабхувал дупну, гъитуз шулдар. Мушваъ саб хайлин ляхин ва жавабдарвал а.
Ич штаб Ростовский областдин Новочеркасск шагьриъ ерлешмиш дубхьна. Полкназ дахил шулайи эскрар хусуси метлеб айи дяви гъябгъюрайи жюрбежюр йишвариъ а. Гьадушвариан командирарихьан учуз гьар йигъан сводкйир гъюру. Учу дурар компьютериз гъадагънача. Хъа саб вахт гъябгъбан кьяляхъ, йишвариина гъягъюри, думу сиягьар ахтармиш дапIну ккунду. СВО-йиъ гьар йигъан эскрар йихура, ясана дурариз зийнар шула, госпиталариан кьяляхъ гъюра. Гьаддиз узу гьар йигъан гъабхурайи ляхнин улупбарра гьар жюрейиндар шула. Ачухъди кIурза, кечмиш хьувалин кьадар аьхюб ву. Ватандин аьхю дявдиъ душман фуну терефнаан, фици ва фукьан гъюраш, улихь ккимиди аьгъяди шуйи. Гьамус дяви цIийи къайдйириинди, космосдиантина вуйи аьлакьа ишлетмиш апIури гъабхура. Ухьу дронарикан улхурайхьа. Дронди учу фунуб квадратдиъ аш, сигнал сифте космосдиз гъябгъюра. Жилихьан лап ярхла космосдиъ вари мялуматар тартиб апIура, хъасин дурар жилиина, тIалаб апIурайирихьна рукьура.
Узуз зийнар шлу йигъан Бахмутдиан учуз хъадаънайи эскрарин кьадарнан сиягь ахтармиш апIуз йишв’ина дестейихъди гъягъюрайза. Мисалназ, сабпи батальонди пулеметчикар, гранатометчикар, гьюжум апIрудар, яни вари уьмуми кьадар 100 эскер айиваликан мялумат тувра. Узу йишв’ина душну, дурар гьисаб дапIну, командирарихъди гюрюшмиш духьну, мялуматар дюзидар вуди ахтармиш дапIну ккундийи. Бахмут гьамусяаьт варитIан гъизгъин женгар гъягъюрайи йишв ву. Гьадушваъ ич штабдианси, жара военный частарианра эскрар а. Гьаддиз Бахмутдиз гъягъюрайи кьюб машиндин дестейин арайиъ узуси гьисабар гъахурайи жара частариан вуйи гъуллугъчйирра айи…
Бахмутдиз гъягъру рякъюъ хилин гагьниин алиганси рябкъру саб йишв а. Душваз шли аьжалин, шли уьмрин рякъ кIуру. Сикин дарди тIирхурайи дронарихьан ва яракьариан уьлюбхнайи гюллдин цIихьан уьбхбан бадали, машин лап зарбди хъапIри, гьергуз мумкинвал дабгну ккунду. Думу рякъюъди гъягъруган, гъирагъарихъ хъайи гъургу машинари кIвак гучI ва гъалабулугъвал кипру. Дурар вари аьхю яракьарин гюллйири гъийихдариндар ва дявдин дронарихьан гьергуз дархьидариндар ву. Учу гьадму йишвлантина гъягъюрайган, ич терефназди гъюрайи дрон гъябкъюнчуз. Машин лап зарбди хъапIри гъахьнушра, думу дронди уч’ина ирчу гранатарихьан ккудучIвуз хъуркьундайчу. Ич улихь хьайи машиндиъ айидари узу ва тмуну зийнар духьнайидар вахтниинди медицинайин кюмек тувру йишваз гъахну…», – ктибтура Аьйшатди.
Хусуси метлеб айи дявдин операция ккебгъайиз Аьйшат чан шубрид бицIидарихъди Мягьячгъала шагьриъ яшамиш шулайи. Лейлайин 12 йис, Давудрин 9 йис, хъа бицIи Сяидрин улихьнаси шубуд йис гъабхьну. Дурариз гьамусяаьт Аьйшатдин дада лигура. Дугъан адаш Акъуша, хъа дада Гъяйтагъ райондиан вуйи. Хизан ккебгъу вахтна дурар Мягьячгъала шагьриъ яшамиш шули гъузнийи. Адаш кечмиш духьну хайлин йисар ву. Хъа дадайи ва веледари Аьйшатдиз гьар йигъан зенгар апIура ва чпи дугъаз ккилигурайиваликан кIура. Чан веледар кIваин апIури ва швувхьан гьудучIву гъагъи вахтнакан ктибтури, Аьйшат машниин хилар иливну ишуз хъюгъю.
«Дагъустандиъ жвуван хусуси хулариз пул гъазанмиш апIуз лап гъагъиди ву. Ухьухь дицистар маважибар адар. Хусуси метлеб айи дявдин операцияйиз узу йиз хушниинди гъушунза. Ва, уву гъавриъ гъахьиганси, дина гъягъбан метлеб, йиз веледариз саб бицIи хал масу гъадабгъуз пул уч апIуб гъабхьнийиз. Хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ гъахьидариз жилар тувбан бадали сабкьан государственный награда ади ккунду кIури, гъеебхьунзуз. Узуз дициб награда адарзуз. Наградйир тувбахъди аьлакьалу серенжемарра, йиз фикриан, бязи вахтари дугърисузди, яна гьякьсузди гъахура. Мисалназ, ихь Дагъустан баяр гъадагъурхьа. Узуз хусуси метлеб айи дявдин операция гъябгъюрайи йишваъ ихь баярин арайиъ саркьан гучIбях гъяркъюндарзуз ва эскрарин жюрэтсуз дюшюшарикан гъеебхьундарзуз. Аьксина, фунур гъадагъишра, инсанвалин терефнаанра, ватанпервервалин рюгьнан кьувватлувалианра, нумунади улупуз шлу игитар ву. Амма медалариз ва орденариз лайикьлу шулашра, хайлиндар гьаз-вуш лишанлу дарапIди гъузра. Гьюкуматдин награда дарш, саб бицIи поощрение гъадабгъишра, диди эскервалин рюгь за апIуз, артухъди кьувватлу хьуз гъитру. Му ляхин командирариланра гизаф асиллу ву. Хъа, гьяйиф, игитарси женгнаъ учIву, ватандихъан, гъвалахъ хъайи дустарихъан жан туври лайикь гъахьи эскрарихьна бязи дюшюшариъ дурубкьу награда, узуз затра рябкъруб дар», – гъапнийи Аьйшатди.
Гьаму йигъари Аьйшат Саидова Александровский больницайиан, Гирами Лукайин ччвур али клинический больницайиз кьюб вазлиз реабилитацияйиз гьаъну. Реабилитацияйин кьяляхъ думу отпускдиз веледарихьна гъягъюру.
Веледариз деъру хал бадали гъайгъушнаъ айи уву Аллагьди уьрхри ву, Аьйшат. Гъит увуз хуларин эйси духьну, юкIв архаин шлу йигъар кьисмат ишривуз.
