Гъулан мяишат ул’ан идипиш, гъуларин кьисмат фициб шуйкIан?
Республикайин экономика артмиш апIбан асас рякъярикан улхури, РД-йин Главайи чан халкьдин вакиларихьна вуйи ИлтIикIбаъ му месэлайикан кьатI’иди дупна. Йишвариин гьюкум тешкил апIурайи вакиларира чпин улхбариъ сикин дарди гъулан мяишатдин циркил артмиш апIбан чарасузваликан, мулкар мянфяаьтлуди ишлетмиш дапIну ккуниваликан кIура. Дугъриданра, РД-йин экономикайин артмиш’валиъ АПК-йин артмиш’вали аьхю роль уйнамиш апIура.
Му жигьатнаан Хив райондиъра гъулан мяишатдин циркил артмиш апIбаз айи мумкинвалар сарф апIура.
Гъябгъюрайи йисан бегьер бадали райондин мяишатариъ уьмуми гьисабариинди, райондин ОСХ-йин кIулин пишекар Султан Аваевди къайд гъапIганси, 1115 гектариъ чвлин тумар дурзна. Дидланра савайи, хьадукран эвелариан башламиш дапIну, 700 га картуф, 70 га гьяжибугъда ва 640 га мулкариъ жюрбежюр мейвйир кивна.
– Пуз ккундузузки, хьадук-ран тумар асас вуди хусуси мяишатариъ дурзнайидар ву. Му улупбар хъанара артухъ хьиди. Фицики, гъулариз гьелелиг бегьем манишин дубхьну адрувал себеб вуди, бистнарин ляхнар думукьан кьувватнаъ ахьнадар.
Хъа кIул’инди мяишатарикан гъапиш, душвариъ хьадукран мягьсулар урзру мумкинвал адар: галариъ штун кьитвалиан мягьсулар пуч шулу. Думу жилариз шид тувувал лазим ву, хъа штун гъурулушар ишлетмиш апIуз шлу гьялнаъ адар. Райондин айитI азад тялукь мулкар адар. Вари жилар агьалйириз пай дапIна. Гьарури чан хусусиятдиъ айи жилар чаз хуш вуйиси ишлетмишра апIура.
Му месэлайиз жара терефра а: гъуларин аьтрафариъ мягьсулар урзувал лап хатIалу ву. Улихьна йисари учу му ляхин ккабалгуз хъюгънийча, амма натижйири харжаркьан ккеркундар. Фицики эйсисузди чIурдиз деетнайи мал-къарайи вари мягьсулар пуч гъапIну.
Гьякьлуди кIурза: аьхиримжи вахтари инсанар гъулан мяишатдихьан хайлин ярхла духьна. Сивариъ зат укI убшвру хярар гъузрадар. Йислан-йисаз райондиъ уьбхюрайи мал-къарайин кьадар кам шула. Улупнайи вахтназ Хив райондин вари жюрейин мяишатариъ 29700 чарв-йир ва 9416 малар уьрхюра. Агьалйиринра гъавриъ хьуз шулу: гъулан шартIариъ мал-къара уьбхбакан хайиртIан зарар артухъ хьпан дюшюшар шула. Кьюрдуз алафар гьязур апIбан рякъюъ удучIвурайи харжариз, зегьметназ фикир туври, инсанари рягьят гъазанжар гъюру рякъяр агуз хъюгъра. Гъулан мяишат артмиш апIуз ккуни ЛПХ-йириз гьюкуматдин терефнаан саб жюрейинра кюмек имдар. Ав, жюрбежюр метлебариз субсидйир тувра, анжагъ КФХ-йириз ва тялукь мяишатариз. Хъа гьякьикьатди субут апIурайиси, гъизигу зегьметнан натижайиъ гъадагъу гъазанжар жюрбежюр налогар тувузкьан гьудруркIбан вахтар шула», – аьлава гъапIну С.Аваевди.
Читинвалар, рябкъюрайиганси, хайлин а. Вушра, гъулаъ дуланажагъ ккабалгу касди гъулан мяишатдихъ саб жюрейинра зегьмет дизригри гъахьиш, ихь гележег фициб шуйкIан?!
