Мартдин 24-диъ Дербент шагьрин 18-пи нумрайин мектебдиъ табасаран чIалнан артмиш’вализ гележегдиъ ужуб тясир апIуз мумкин вуйи (миж кивуз ккундузуз, гьаци шул кIури) гьядиса кIули гъубшну. Бабан чIалнахъан юкIв убгурайи, гъи думу айи читин аьгьвалат кIваъ гъалаб ади кьабул апIурайи гьевескар касар уч духьну, табасаран чIал уьбхбан ва артмиш апIбан рягьимлувалин фонд тешкил гъапIну.
Дупну ккундуки, чIалнан месэлйириз лигру гьаму жюрейин тешкилат яратмиш апIбан ниятар ади, му мяракайин тешкилатчйирин шубуд йистIан артухъра ву. Саб кьадар ляхинра дапIнайи, сабпи нубатнаъ табасаран жямяаьтлугъ тялукь тешкилат яратмиш дапIну ккунивалихьна гьязур апIбан, чIал дидин гьял дапIну ккуни месэлйирихьна дубграйивалихьна, лап вижнасузди янашмиш шулайи ва «хиял апIин, табасаран халкьдин гьял дапIну ккуни жара месэлйир адар», «учву гъутIуркIишра, сарун чIал уьбхюз хьибдарчвухьан» ва гь.ж. гафар-улхбар апIру ихь бязи ватангьлийир му жюрейин тешкилат чарасуз лазим вуйивалин гъаврикк ккаъбан жигьатнаанра. Табасаран миллетдин вакилар уч дапIну, Фейсбукдиъра ачмиш дапIнайи 4-5 дестейиъ («Табасаран», «Табасаранар», «Табасаран – йиз ватан», «Табасарандин электрондин библиотека» ва гь.ж.) чIалнан гьякьнаан бягьсар гъахури, думу уьбхбан рякъяр агури, теклифар диври гъахьну.
Му дестйириъ айидарин чIал уьбх-бан бадали, кьабул дапIну ккуни уьлчмйирин, рякъярин гьякьнаан саб мясляаьтнахъна гъюз дархьивалиан, саб вахтна чиб-чпихьна наразиваларра гъахьнийи. Вушра, уьмри сабансан ражну «Ужуб дявитIан харжи ислягьвал ужу ву» кIуру келимайин гьякьлувал субут гъапIну, ва 24-пи мартдиъ Дербентдиъ му баркаллу ляхнихъ хъюгънайи табасаранар сабансан ражну уч гъахьнийи ва саб мясляаьтнахъна гъафнийи – чIалнан месэлйириз лигру кIул’инди вуйи фонд ачмиш апIувал чарасуз лазим ву.
Ихтилат бегьемуб хьпан бадали, думу касарин ччвурарра кудухну ккунду. Мяракайиъ, фонд яратмиш апIбан теклиф сифте вуди адабгъу ва чан жягьтлувалиинди серенжем тешкил гъапIу ихь ватанагьли, Ростов шагьриъ айи Урусатдин ФСБ-йин гьюкуматдин сяргьятар уьрхру гъуллугънан вакил, шаир Гюлмягьямад Расулов, гьацира Дербент шагьриъ айи Табасаранарин милли культурайин автономияйин вакилар – председатель Айваз Аьлиханов, шаир Эльмира Аьшурбегова, Дербент шагьриъ айи МВД-йин ветеранарин Советдин председатель Эмирбег Агъагюлов, шаир Шюшеханум Керимова, дилаварчи касар Айваз Рамазанов, Анзор Къазимягьямедов, Мягьячгъалайиан дуфнайи Дагъустандин писателарин союздин табасаран секцияйиз регьбервал туврайи Сувайнат Кюребегова, «Ппази» журналин редактор Фируза Ражабова, «Табасарандин нурар» газатдин кIулин редактор Гюлягьмад Маллялиев, гьевескар ва ватанпервер жигьил Жабир Мягьямедов, Даг. Огни шагьриан вуйи, табасаран чIалнан дарсар киврайи мялим Маркизат Мурадова, дилаварчи кас Рашид Рамазанов, жямяаьтлугъ касар Мягьямед Къазиев, Февраль Назарялиев иштирак гъахьнийи (Хив район). Хъа 18-пи нумрайин мектебдин директор, ихь ватанагьли Низами Юзбеговди мяракайин иштиракчйир, табасаранариз хас вуйиганси, гьюрматлувалиинди кьабул гъапIнийи.
«Табасаран» ччвур иливнайи рягьимлувалин фонд сарун ляхник кипну. ЦIийи фондну Дербентдиъ айи Табасаран милли культурайин автономияйихъди ва ихь халкь бадали лихурайи имбу тешкилатарихъди сигъ аьлакьайиъди ляхин гъабхиди.
Аьдат вуйиганси, ужуб сяаьт ибшри, пидихьа. Хъа вари дюзелмиш гъабхьиш, натижйир арайиз гъиди. Газат урхурайидариз дурарикан ктибтури апIидича.
