Вахтар ва инсанар

 

 

 

ЦIиб улихьна йисари ихь абйир-бабари хьадну ва чвлин вахтна апIури гъахьи саб жерге ляхнар-карар, гьяйифки, гъи ихь арайиан гъирагъдизди гъягъюра.

 

Магьан Гьямидова Сягьибат бабан ктитбариан сакьюдар гафар-чIалар жикъиди тувраза: «Хьадну мал-къарайиз укI-кIаж апIбалан кьяляхъ, учу архаинди шулдайча. Беълийир, чайран укIар уч апIуз гъяру йигъариз бизар дарди ккилигури, дурар машкврин йигъарси къайд апIури, Расиъ бахчйириъ, дюзенариъ далдабу зурнайин сеснахъди адауйча.

Чвулин вахтна кIуруш, кьюрдуз фургъанди рузи, яр-йимиш уч апIури, ярхи йигъ дарпи, чIурариъ ахьну шуйча, башаккади хал-йишв, бай-ришкьан дярякъри. Жвуван багъ-бахчайиъ кивнайи картуф ктубгъури, вич-жихир убтIури, шубуд йигъан хъади-хъади уч гъапIу чимларикан учIвруб апIури, харан чинчар, гъяни чинчар, хамсар, кьюрдун урхьар, яна фуну бабат яд уьлкейиъ ашра дабгну убтIури, тап кьамкьрихъди йиф дабхъайизкьан, халкьар чIурариан кам шулдайи. МикIхьар гъабхьиган, мучIуди амиди хифран гьарариккна адахьуйи. Яна, кьюрдну малариз кIури, гьаригъ чIуру вичкьан гъибтудайи. Гъубкку малин ликаркьан гатахьурдайча, жан бай, кьюрдуз, эбелцназ гъубхьу дяхин апIуз кIури фикриъ ади. Халкь, варибдин гъадриъ ади, сар-сарихьна вуйи гьюрмат дюбхну, даршлуриз гъирагъдилан кюмек дапIну, йизуб-явуб дарпиди, сир-мясляаьтниинди яшамиш шуйи. Саб гафниинди, шадвал айи, шадвал пай апIуйи, шадвал пай апIуз аьгъяйи.

Хъа гъи ухьуз му ляхнар сабкьан гьяспикк ккамдархьуз. Ав, саб терефнаан фикир гъапIган, белки, гьаддикан рукар-кюлеризра хабар шулашул. Гьаз гъапиш, йислан-йисаз гьараригъ гъибшрайи йимишдин, гьацира тахилин кьадарра цIиб, кьит шула. Хифар, чимлар кьюд-шубуд йис гъидипури гъиршритIан амдар.

Ич вахтари айивнарикк, гъваикк тIурниин алаънайи жихрар, гъах апIуз керхнайи йиккар, ригъ йивуз гъваин дивнайи гугар… Гьей, вахтар ва инсанар, шюкюр ибшривуз, Первердигар, шюкюр ибшривуз.

Му ляхнар йислан-йисаз кьит шула. Халкьдиз лихуз, зегьмет зигуз ккунди амдар. Ич вахтна урчIвур-йицIур велед ади, гаш`вал, дарвал ашра, мукьанди ктIерццбар адайи. Гъулануб, жвуван хиларилан тина вуйиб дирипIри, ишлетмиш дарапIри, зегьмет дизригри, зегьметнан ляхин цIиб хьпахъ, йиз фикриан, наан адру чиркинвалин уьзрара артухъ шула. Гъулан кьялаъ ади, гьяфтайиъ саб ражну шагьриз душну, фунуб-вушра масу гъадабгъну гъюз гъи мумкинвал, мюгьлет а. Хъана шюкюр ибшривуз, Первердигар. Адар-дар кIурур тек-бирра рякъюри адарзуз, айиш милинтина му багълар-бахчйир мици шулдайи. Гъит, хъана бул ибшри чпиз, абйир-бабарин, лихурайи касарин, уьлин кьацIран гъадри ибшричвуз, жан баяр-шубар!»

Ич сюгьбатнан аьхириъ Сягьибат бабу, ЧIира гъул`ан вуйи рягьматлу Салмахан мялимдин гафар кIваин гъапIнийи:

«Миннат вуйиз жигьилариз, Гьюрмат апIуз ипIру уьлиз! Алалабхъри гьич ичв ляхин, Уьл адарди варжйириин!»

Гъит, гьич саб вахтнара ихь ляхин уьл адарди варжйириин, хачариин алалабхъри. Ризкьнахъ, имандихъ уву мягьрум мапIан, Первердигар!