Табасаран райондиъ, аьхиб-бицIиб дарпиди, 70-тIан артухъ гъулар а. Дурарикан гьарсаб гъулаз анжагъ чаз хусуси вуйи лишнар, аьдатар, гьадрарихъди сабси, гьял апIбаз ккилигурайи читин месэлйирра а. Аьхю гъулаъ думу месэлйирра, гьелбетда, артухъди шулу. Сиртич Табасаран райондин варитIан аьхю гъул ву. Улихьна йигъари дина командировкайиз гъушу вахтна, чан ляхниъ алахьурайи читинваларикан, айи хъуркьуваларикан, багъри гъулаъ гъягъюрайи ужудар дигиш’валарикан узуз Сиртчарин кьялан мектебдин директор Керимхан Рамазановди ктибтнийи.
Ич сюгьбат ккебгъри, дугъу райондин глава Мягьямед Къурбановдиз, дугъу райондин агьалйирин яшайиш за апIбан бадали гъабхурайи политикайиз аьхю чухсагъул мялум гъапIнийи. Фицики, йиз сюгьбатчийин гафариинди, жигьил глава райондиз гъафихъан мина хайлин проектар уьмриз кечирмиш апIуз хъюгъна.
«Мягьямед Сиражудинович райондиз гъяйиз, главади лихури гъахьи Алавудин Мирзабалаевдира райондиъ хайлин ляхин гъубхну: цIийи мектебар арццну, лап йирси гьялнаъ айи гизаф мектебар цIийи алаъну, бицIидарин багъар дивну. Пуз шулуки, гъи Мягьямед Сиражудиновичди дугъан рякъ давам апIура», – гъапнийи Сиртчарин мектебдин директори.
Керимхан Рамазановдин гафариинди, Мягьямед Къурбановди, ляхниъ дийигъну саб бицIи вахт хьайизра, чахьна Сиртич гъулан глава Аьгьядуллагь Уьсмановдиз ва чаз, мектебдин директориз, дих дапIну, дурарихъди бицIидарин багъдин ва электрондин нубатнан гьякьнаан сюгьбат гъубхну.
«Сиртич гъул аьхюб вушра, гъулаъ бицIидарин багъ адар.
БицIи вахтнан арайиъ гъулаъ му чарасуз лазим вуйи идара дивуз кIури, райондин кIулиъ айири учуз туву табшуругъар вари гьял гъапIунча. Гъубзнайиб анжагъ дарамат дивуз лазим вуйи жилин месэла ву. Гьадмура бицIи вахтнан арайиъ гьял дапIну ккудубкIиди. Му метлебназ бюджетдиан 65 миллион манат жара дапIна. Вари ляхнар учу гъулан поселениейин глава Аьгьядуллагь Уьмаровичдихъди сатIиди тамам апIурача», – къайд гъапIнийи Керимхан Рамазановди.
Гъябгъюрайи сюгьбатнаъ дугъу «100 мектеб» проектдин гьякьнаанра гъапнийи. Гъубшу йисан Сиртчарин ва ТинтIарин мектебари кьюбибдира му проектдиъ иштирак хьуз аьрзйир тувну. Амма Сиртич гъулан мектебдин саб корпус 2005-пи йисан тикмиш гъапIуб вуйивализ лигну, думу проектдик кипундайи.
«Сач ич ният кIулиз удрубчIвган, учу ццира «150 мектеб» проектдиъ иштирак хьуз чалишмиш гъахьунча. Жямяаьтдихъдира хайлин ляхин гъубхунча. Сиртчарин гъул 7-8 гъулкан ибарат дубхьнайиб ву. Гьаци вушра, учу вари саб гъул’ан вуча дупну, албагну ва сатIиди яшамиш шулайи гъуландари, Мягьячгъалайиъ яшамиш шулайи сиртчарира мектеб проектдиъ иштирак хьпан бадали, гьарури чахьан шлу кюмек гъапIну. «Сачра гъапIуб адар, ццира апIидар», – кIурударра гъахьнийи. Му аьгьвалатнаан удучIвузра Мягьямед Сиражудиновичди, меценат дагну, аьхю кюмек гъапIунчуз. Гьаци, гъуландари уч гъапIу ва меценатди туву дакьатар иливну, ва гьацира республикайин бюджетдиан жара дапIнайи 2 миллионна 547 агъзур манатдихъ ич мектебдиъ хайлин рас апIбан ляхнар кIули гъухунча.
Гьелбетда, мектебдиъ гьял дапIну ккуни хайлин месэлйир а. Гьадрарикан варитIан учIруди дийибгънайиб – мектеб манишнахъди тямин апIувал вуйи. Думу месэла учу гьял гъапIунча. Сабсана проектдин дахилнаъди чарасуз вуди гьял дапIну ккуни месэла – мектебдин унчIвар гьюдюхювал вуйи. Сарсан меценатдин кюмекниинди, думу ляхинра кIулиз адабгъунча», – давам гъапIнийи мектебдин директори.
Гьарсаб мектебдиъ чарасуз вуди дубхьну ккуни медицинайин кабинетдикан улхури, Керимхан Рамазановди гьамци гъапнийи: «Ич мектебдиъ бицIидарихъди аьлава вуди ляхин гъабхуз азад йишвар адар. БицIидари кьюб сменайиъ урхура. Гьаддиз, медицинайин кабинет кIури, учу йирси корпусдиъ саб класс жара гъапIунча. Гьадушваъ вари лазим вуйи шей’ар дивну, лицензия тувбан бадали, документар райондин больницайиз хъадаънача. Му месэлара сарун саки гьял дубхьна», – къайд гъапIнийи Керимхан Рамазановди.
Мидлан гъайри, дугъу чпин мектеб федералин «Гьаму деврин мектеб» программайин милли проектдин дахилнаъди, райондин главайин кюмекниинди лазим вуйи вари техникайихъди тямин дапIнайи «Точка роста» кIуру центр ачмиш апIуваликанра разивалиинди гъапнийи.
Гьамусяаьт Сиртчарин мектебдиъ 480 баяр-шубар урхура ва дурариз 79 мялимди дарсар кивра. Директори туву мялуматариинди, мектебдиъ «РД-йин образованиейин лайикьлу мялим» ччвур тувнайи 2 мялим а: Межлум Сейидгьясанов ва Байрамяли Ибрагьимов. Имбуну мялимарра ужуди гьязур вуйи пишекрар ву. Мектеб вари предметариан мялимарихъди тямин ву. Хъа мектебдиъ гьял апIбаз ккилигурайи асас читинваларикан гъубзрайиб, Керимхан Рамазановдин гафариинди, урхурайидар цIийиб мебелихъди тямин апIувал ву. Мектебдин директори гьадму месэлара гьял апIуз Табасаран райондин главайи кюмек апIур кIури, умуд кивра.