Коронавирус яркьуди тарабгъурайи Китайин Ухань шагьриан Урусатдин агьалйир ватандиз эвакуация апIура. Гьадму шагьриъ вахтназ вуди яшамиш шулайи 100-тIан артухъ ихь ватандашар адагъуз 3-пи февралиъ Китайиз ихь гьюкуматдин военный самолетар гьаъну. Ухандиъ эвакуацияйиз ккилигурайи Урусатдин ватандашари ктибтганси, дурариз чпихьди саб чемодан гъабхуз ихтияр тувну, хъа чпи уьрхюрайи хуйир ва гатйир чпихьди гъадагъувализ къадагъа гъапIну. Ватандиз гъафидарихьанра дишлади я хулаз, ясана чпин багахьлуйирихьна гъягъюз хьибдар, фицики дурар вари асккан гьисаб кьюб гьяфтайин арайиъ Москва шагьрин багахь аьтрафариин ерлешмиш дубхьнайи военный госпиталиъ карантиндиз гъадагъиди.

Ватандашарин мелзналан

Константин Чистохин Китайиз ляхнин визайиинди душнайир ву. Дугъу Ухань шагьриъ бицIидариз инглис чIал кивра.

«Узу сикин дарди Урусатдин консульствойихъди аьлакьа уьбхюраза. Эвакуацияйихъди аьлакьалу кьатI’и мялуматарикан учуз, аьдати ватандашариз, кIурадар. Учу, гьамушваъ айи урусатдин ватандашари, гьаму шагьриан учу фила адагъуру кIури, суал тувган, консульствойин гъуллугъчйири: «Ккилигай, гъи-закур учву вари адагъиди», — жаваб тувру. Учухьди 26 кило гъагъ айи чемодан гъабхуз ихтияр тувна, хъа мялум апIурайиганси, шей’ар инсанарихъди саб рейснаъ ивудар. Уьзур кьяляхъ хътабкиган, хъанара гьамина ляхниз кьяляхъ гъюз планарик кайиз. Сифте консульствойиан, узу 3-пи февралиъ гъахиди, гъапнийи, хъасин дих дапIну, узуз, 4-диз ясана 5-пи феврализ гьязур йихь, гъапнийи. Инсанар адагъну гъахувалин месэлйир гьамусяаьт гьамушваъ лап гъагъиди ву. Саб уьлкейин ватандашар сабишв’инди адагъувалин серенжемар тешкил апIувал думукьан гьии ляхин дар. Китайин терефнаанра месэлйир арайиз дуфна.

Узу Владивостокдиан вуза. Учу Москвайиъ госпиталиъ гъитру кIура. Москвайиан хулаз гъягъюз гьииди дарзуз. Амма гьамусяаьт узу фицдар вушра читинваларихьна ва шартIарихьна гьязур вуза. Гьамушв’ан удучIвну гъягъюз Урусатдинси жара уьлкйирин ватандашаризра читинвалар алахьура. Мисалназ, узухъди сатIиди лихурайи Британияйиан вуйи юлдшихьанра чан гъардшихъди сатIиди самолетдиъди тIирхуз гъабхьундар. Гьаз гъапиш, дугъаз самолет тIибхуз саб сяаьттIан ккимдруган зенг гъапIнийи. Ухандиъ транспортдихъди аьлакьалу аьгьвалат лап гъагъи дубхьна. Метро либхурадар, такси заказ апIуз удукьудар, хусуси машиндихъди гъягъюз къадагъа дивна. Думу дуст, Великобританияйиз тIибхру сабсана самолет шул кIури, миж кади ккилигура. Хъа узухъди сатIиди лихурайи, Кьибла Африкайиан вуйи ва жара мялимариз, Китайин сяргьятар адрарццди, чпин ватандиз гъягъюз саб жюрейинра мумкинвал адар»,- ктибтнийи Константинди.

Ксения Харланова Ухань шагьрихьан 40-50 километр манзилнаъ айи Джингшан шагьриъ а. Чан чемоданарра гьязур дапIну, эвокуацияйиз ккилигури, дугъан швнуд-сад йигъ ву.

«Элгьет йигъан учуз посоли дих дапIну, 3-пи февралиъ учу мушв’ан гъахуру гъапнийи. Учу хябяхъдизкьан ккилигури гъахьунча, амма дих-дикI гъабхьундайи. Рябкъру гьялариан, ич рейс багахь йигъариз кьяляхъ гъапIну. Ич самолет Ухандиан тIибхура. Ич машин думу шагьрин аэропортдизкьан китайин эскрарин гюзчиваликкди хъапIру. Учуз мялум гъапIганси, гьарсаб блок-постниин ич сагъ’вал дикъатлуди ахтармиш апIуру ва температура ебцуру. Маскйир илдитбаз ижми къадагъа дапIна. Ухандиъ ич хусуси ахтармишар гъахуру ва паспортариин учу эпидемия гъабхьи йишв’ан вуйивал улупру штамп дивру. Мидланра гъайри, учуз шубуб суткайиз шид ва итIру сурсатар масу гъадагъбан теклиф апIуру. Мялуматар тувдарин гафариинди, ич рейс 2-3 суткайиз кьяляхъ апIуб мумкин ву. Хъа аэропортдиан шагьриз сар касра деетурадар. Ухань варидариз хъябкьна»,- къайд апIура Ксенияйи.

Ухандиан ватандиз кьяляхъ гъюз планламиш дапIнайи ихь ватандашар сагъ-саламатди йишв’ина рукьур кIури, миж кивурхьа.

 

Сяргьятарилан сар кас улдучIвидар

Хъа гьамусяаьт, Китайиъ айи аьгьвалатнакан мялумат туври, кIваин апIуз ккундучуз, муганайиз мялум дару коронавирус Китайин Ухань шагьриъ гъубшу йисан декабрин аьхирариъ ачмиш гъабхьну.

Урусатдин гьюкуматди вахтназ вуди Китайиз вуйи туризмдихъди аьлакьалу маршрутар хъяркьювал ва Китайин агьалйириз Урусатдиъ ляхин апIбаз виза тувувал дебккувал ккун гъапIну. Гъийин йигъаз вари дюн’яйиъ 23 уьлкейиъ уьзур ачмиш дубхьна, гьадму гьисабнаан кьюб дюшюш Урусатдиъра. Китайиан вуйи агьалйир Урусатди, Австралияйи, Японияйи, Пакистанди, Италияйи, США-йи, Сингапури ва жара уьлкйири чпин сяргьятарилан деетурадар.

КНР-ин гьюкуматдин сагъламвал уьбхбан комитетдин улупбариинди, 2019-nCoV коронавирусдиан аьзарлу гъахьидарин кьадар гъийин йигъаз (4.02.2020 йис) 20400 кас ву. 2-пи февралин йишвандин улупбариинди 3 агъзурихьна инсанар гъагъи гьялнаъ а, 425 гъийихну, 640-тIан артухъ сагъ духьну хулариз деетну.

Коронавирусдихъди аьлакьалу эпидемияйи КНР-рин экономикайин цирклиз гъагъи зарар тувра. 15 миллиондихьна инсанар яшамиш шулайи зурба Тайюань шагьур, думутIанра аьхю Шанхай, Пекин, Шицзячжуан шагьрарин кючйириъ инсанар тек-бирра алахьури амдар. Аьхю тешкилатар, карханйир, заводар хъяркьна.
Китайин коронавирусдихъди аьлакьалу мялуматарихъди учву гележегдиъра таниш апIидича.