Дюн’яйин, Европайин ва Урусатдин чемпион

Зубайдат Шябанова

Гъубшу нумрайиъ учу хилариинди кчIихбариан вари дюн’яйин чемпион Мансур Шхалаевдин нубатнан хъуркьуваларикан жикъи мялумат тувнийча.

 

Мансур Шхалаев 2022-пи ва 2023-пи йисари вари дюн’яйин, 2023-пи йисан Европайин ва 2023-пи, 2024-пи йисари Урусатдин чемпион гъахьну. Гьамусяаьт думу цци хьуз ккайи Урусатдин ва Московский областдин нубатнан талитарихьна гьязур шула.
Мансурин адаш Гьяжиаьгьмад Хив райондин Арчугъ гъул’ан ву. Гьадму саб вахтна, хал-хизан ккебгъбан кьяляхъ, дурарин таза хизан Дагъустандин Огни шагьриз кюч гъахьнийи. Гьяжиаьгьмад военный гъуллугънаъ лихуз хъюгъну. Хъасин думу ляхниан Московский областдиз гьаъну. Гьамусяаьт дурар Люберцы шагьриъ яшамиш шула.

Гьяжиаьгьмаддиз ва дугъан уьмрин юлдаш Умурейгьандиз 4 бай гъахьну. Аьхюнур Аьзиз чан хал-хизандихъди Москва шагьриъ яшамиш шула. Думу Центробанкдин МЧС-дин инспектор ву. Мансури мектебдин кьяляхъ Москва шагьрин психологияйин на социальный университет ккудубкIну. Думу гьамусяаьт чан уьмрин юлдаш ФатIимайихъди Москва шагьриъ яшамиш шули, Москвайин правительствойиъ гьякимарин хатIасузвал тямин апIбан гъуллугъчиди лихура. Шубурпи бай Ислам хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ иштирак шула. Исмяил гьеле мектебдиъ урхури ими. Му хизандин гьарсар вакил кIул’инди макьала бикIуз лайикьлу ву. Хъа гъи ихь сюгьбат Мансурихъди хьибди.

Спортдиин Мансур 10 йис мидиз улихьна, Дагъустандин Огни шагьрин 2-пи нумрайин мектебдиъ урхурайи йисари машгъул гъахьнийи. Думуган мектебдин бинайиин юкьяр дисбан секция абццну гъахьну. Гъи дугъан хъуркьуваларин 600-дихьна медалар ва кубокар а. Дурарик Мансуриз варитIан багьалудар Дагъустандин кьибла районарин ва шагьрарин талитариъ гъазанмиш гъапIу чан сабпи кубокар ва медалар ву.
«Спортдиз рякъ абццур, дид’ин аьшкьламиш гъапIур йиз адаш вузуз. Адаш учвра самбойин ужур спортсмен, Урусатдин спортдин мастер ву. Узура спортдиин машгъул духьну, юкьяр дисбаан вуйи секцияйиз гъягъюри гъахьунза. Хъа гьамус йиз асас кчIихбар хилариинди вуйи къайдйириндар вуйиз. Гьацира коммерцияйин цирклиан тешкил апIру пишекар спортдин кчIихбариъра иштирак шулаза. Душваъ спортдин ММА-йин жюрйириан гьамусяаьт йиз рейтинг 7:0 ву. Багарихьди думу жюрейин талитар Дубайиъ гъягъюру. Узуз душв’ан теклиф дуфна. Командайихъди дина гъягъюз гьязур шулача.

Жвуван аьшкьназ вуйи талитариъси дарди, пишекарвалин спортдин талитариъ уву шлихъди кчIихуруш, саб-кьюб ваз улихь ккимиди аьгъю шулу. Увухъди кчIихуз удучIвру спортсмендин кчIихбан саягънахъди, техникайихъди, тактикайихъди ва мумкинваларихъди таниш хьуз вахт шула. Хъа юкьяр дисбаан аьдати, варидюн’яйин, Европайин, Урусатдин ва гьацира жара талитариъ спортсменар фуж шлихъди кчIихбариз удучIвуруш, мялум вуди шулдар. Му талитариъ сад йигъан сар спортсмен швнуб-сабан кчIихуз мажбур шула.

Мисалназ, аьхиримжи Урусатдин чемпионат гъадабгъурхьа. Талитар гъубшу йисан аьхириъ Санкт-Петербург шагьриъ кIули гъушнийи. Душваъ уьлкейин 170 спортсмен иштирак гъахьну. Йиз гъагънан категорияйиъ (70 кило) 16 кас айи. Думуган сабпи йигъан шубуб ва кьюбпи йигъанра шубуб кчIихуб кIули гъухнийза. ИкибаштIан, сад йигъан швнуб-саб кчIихбариз удучIвуз гъагъиди шулу. Финалиъ Архангельскдиан вуйи спортсмендихъди вуйи талитар гъагъидар гъахьнийиз.
Му жюрейин талитариъ варитIан гъагъидар сабпи кчIихбар шулу. Фицики талитариз гъюрайи гьарсар спортсмен гъалиб хьуз кIваъ кьаст ади гъюрайир ву. Гьадму сабпи талитарилан дугъан магълубвал вая финализ удучIвувал асиллу шулу. Сабпи талитар гьаддиз варитIан важиблудар ва гъагъидар гьисаб апIура. Тазади спортдиз дуфнайидариз кIураза, иллагьки гьадму вахтна тренерин ва командайин теклифарихъ хъпехъури ккунду», – ктибтура Мансури.

Гьамусяаьт Мансур февралин вазли гъябгъру Москвайин чемпионатдихьна ва апрелин вазли кIули гъябгъру Урусатдин чемпионатдихьна гьязур шула. Думу варихалкьарин дережайин спортдин мастер ву.
Ихь спортсмендиз нубатнан талитариъра заан хъуркьувалар ккун апIурхьа.