Гюльнара Мягьямедова
Хьадан лап мани йигъар улуркьна. Мицисдар къуру манишнари яркврариъ, гъеебццу укI айи чюллериъ цIа кабхъбан дюшюшар артухъ апIуру. Гьаддиз хьадан вахтна ачухъ табиаьтдиъ цIа алапIруган, цIин хатIасузвал уьбхбан къайдйир тамам дапIну ккунду.
2025-пи йисан 17-пи июлихъан башламиш дапIну, Дагъустан Республикайин ярквран фонднан жилариин Рослесхоздин ИСДМ-йи (манзилнаъди ахтармишар гъахру мялуматарин дакьатар) Гъяйтагъ, Мягьярамкент, СтIал Сулейман ва Къумтургъала районариъ хатIалуди цIа кабхъувалар гьисабназ гъадагъну. ЦIа кабхъуваларин дюшюшар артухъ шулайивализ лигну, региондиъ думу месэлайи чахьна артухъ фикир тIалаб апIура.
Месэлайин важиблувализ дилигну, «Дагъустан» РИА-йин конференцйир гъахру залиъ Дагъустан Республикайин ярквран мяишатдин комитетдин кIулиъ айи Вагьаб Аьбдулгьямидов республикайин мялуматарин дакьатарин вакиларихъди гюрюшмиш гъахьнийи.
«Дагъустан Республикайин Правительствойи Урусатдин Федерацияйин ярквран кодексдин 53.5 маддайиз асас вуди, 2025-пи йисан 12-пи мартдихъан башламиш дапIну «Дагъустан Республикайин яркврариъ цIа кабхъувалариз аькси къайда дебккбан гьякьнаан» къарар кьабул дапIна. Думу къарарназ асас вуди, Дагъустан Республикайин жилариин 2025-пи йисан 1-пи апрелихъан цIа кабхъувалариз аькси къайда дебккна: цIа алапIуз, хъархъвас убгуз, гъеебццу укIак цIа кипуз гъадагъа дапIна.
10-пи июлихъан 30-пи июлизкьан цIийир кархьбаан гизафси хатIалуди айидар гьисаб дапIнайи Дербент, Табасаран, Хасавюрт, Кизляр ва Нугъай районарин ярквран фонднан жилариина инсанар гъягъбан, машинар хъаъбан ижми къайда дебккна.
РФ-дин КоАП-дин 8.32 маддайиз асас вуди, цIа кабхъувалин хатIасузвал уьбхбан къайдйир чIур гъапIу ватандашарин 15 агъзурилан 30 агъзур манатдиина журум апIуру, гъуллугъчи касарин – 30 агъзурилан 50 агъзур манатдиинакьан, хъа юридический касарин – 100 агъзурилан 400 агъзур манатдиинакьан.
ЦIа кабхъувалариз аькси асас къайда дебккнайи вахтна журум 3 ражари артухъ шулу (ватандашариз – 40 агъзурилан 50 агъзуриинакьан, гъуллугъчи касариз – 60 агъзурилан 90 агъзуриинакьан, юридический касариз – 600 агъзурилан саб миллион манатдиинакьан).
Яркврар-чюллериъ цIа кабхъувалар дархьбан бадали, яркврариъ гьюкуматдин яркврарин инспекторари-мешебегйири ахтармишар гъахура», – гъапнийи чан улхбаъ Вагьаб Аьбдулгьямидовди.
Ярквран мяишатдин комитетди, ахтармишар гъахбан бадали, мешебегйирси, гъийин деврин технологйирра ишлетмиш апIура. Гьаму йисан Дагъустандин ярквран мяишатдиз пилот адарди тIирхру 11 аппарат гъахну. Дурар федеральный реестриз гъадагъбан бадали, гьамусяаьт регистрация апIбан ляхин гъабхура.
«Ич комитетдин 17 гъуллугъчи думу аппаратарихъди ляхин апIуз дубгъуз курсариз гьаънача. Гъубшу йисан 4 касди думу курсар ккудукIнийи. Гьаци вуйиган учуз гьадму аппаратарихъди лихуз аьгъю 21 пишекар хьиди. Аппаратари ахтармишар гъахиди, цIа яркьуди рабгъайиз, хабар тувди, гьацира къанунсузди ярквраъ гьарар алдатIурайидар, ярквран мяишатдин жилариин тикилишчивалин ляхнар гъахурайидар ашкар апIиди. Гьаму йисан пилот адарди тIибхру сабсан аппарат заказ дапIнача. Гьаци вуйиган, ярквран комитетдин ихтиярнаъ 12 аппаратди ляхин апIиди», – гъапнийи Вагьаб Абдулгьямидовди.
Вагьаб Аьбдулгьямидовдин гафариинди, цIа кабхъувалар дархьбан бадали, 2025-пи йисан ярквран мяишатдин комитетдин гъуллугъчйири агьалйирихъди 977 ражари сюгьбатар, лекцийир, докладар кIули духна, 113 плакат гьязур дапIна, мялуматарин дакьатариъ макьалйир дидикIна, передачйир гьязур дапIна, интернетдиъ мялуматар тувна.
Ярквран мяишатдин комитетдин кIулиъ айири пресс-конференцияйин аьхириъ журналистарикан цIа кабхъувалин хатIасузвал уьбхбакан яркьуди мялуматар тувуб ккун гъапIнийи.
Табасаран районра уткан яркврариинди девлетлу ву. Гьаддиз, гьюрматлу ватанагьлийир, цIа кабхъувалин хатIасузвалин къайдйир уьрхяй: яркврариъ цIа маалапIанай. Килбтин кIулар ишлетмиш апIруган, ихтиятди гъузай. КутIубшвну адру папрусин кьатI наан вушра мидипанай. Ярквран багахь, хутIлиъ, хяраъ, хъархъвсик цIа микипанай. Рягьятвал гъадабгъуз жара дапIнайи йишвариъ рягьятвал гъадабгъай.
Рукар-кюлериз, гьарариз, чIурдин нахшрариз зарар мутуванай, гьацира журум апIру вая уголовный жавабдарвалихъна хру ляхнар мапIанай.
