Умгьанат Сулейманова
Гъубшу гьяфтайиъ, 24 пи июли, Дагъ. Огни шагьрин администрацияйиъ агьалйир кьабул апIру йигъан, хусуси метлеб айи дявдин операцияйин иштиракчи Аьлиев Рягьим Мягьмудович шагьрин глава Замир Гьяжимурадовдихъди гюрюшмиш гъахьну. Рягьим Аьлиевди чан гъуллугънакан, женгариъ айи эскрариз уьмрин шараитарикан ктибтну ва шагьрин кIулиъ айириз, СВО-йиъ айи ихь ватанагьлийирин хизанарин гъайгъушнаъ хьувализ лигну, чухсагъул мялум гъапIну. Дупну ккундуки, Замир Гьяжимурадов саб-швнуб ражари дявдин гьяракатариъ иштирак шулайи ихь эскрарихьна гъушну.
Му серенжемдин кьяляхъ узу Аьлиеварин хизандихъди гюрюшмиш гъахьунза. Гъи му хизандиан шубур чве ва шубур язна хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ иштирак шула. Узу дурарихьна гъягъру вахтна, гьяятдиъ саб яш дубхьнайи Мягьмуд халу ва дугъан уьмрин юлдаш Нефизат хала, чпин бицIи хтуларин кьялаъ дуснайи. Баркаллу зегьметнан рякъ ккадапIну, халкьдин яшайишдин артмиш’валик пай киву Мягьмуд ва Нефизат Аьлиевар, шубур бай ва шубур риш ватанпервалин рюгь ади тербияламиш дапIну, ихь гьюкуматдиз вафалу касар гъахьну. Гъи му яшлу касариз баярикан кюмек ккуни вахтна, дурари жвуван халкь ва Ватан бадали намуслувалиинди эскервалин буржи тамам апIура.
Аьлиеварин хизан Табасаран райондин Ругуж гъул’ан Дагъ. Огнийиз 1967-пи йисан кюч духьну гъафидар ву.
«Учву ич гъавриъ шуланчва, дявдиъ баяр айи абйир-бабарин? Учуз мархь гъубгъишра, ригъ удубчIвишра, саб дубхьначуз, анжагъ му инсафсуз дяви ккудубкIри. Учу учузкьан уьмур хъапIу касар вуча, хъа ич яшариз лигури дусну кIури, ихь халкьдин ислягьвал шли уьбхиди. Баярси, жвуван шубарра ву, дурарин шубрид жиларра Шябан, Ражаб, Мисрихан хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ иштирак шула. Гьадрарра ич хизанар ву. Хъа йиз баяр, Нариман, Фарман ва Рягьим фуну жара ляхнариъ лихури гъахьидар вушра, дурар душваз гъягъидийи. Йиз Наримандин аьхюну бай Ших ич сарпи худул, сифте кIул’ан Украинайиъ гъябгъюрайи хусуси мяна айи дявдин операцияйиъ иштирак гъахьну. «ГьартIан, гьаригъ гъяйи йимиш гизаф ккунди шулу» кIуруганси, Ших больницайиъ а кIури, хабар гъафиган, фукьан фикрар, аьзиятар гъахьунчуз. Дугъаз чан улихь дивнайи вазифйир намуслуди тамам апIбаз лигну, Кьягьялвалин орден тувну. Саб терефнахъанди, веледдикан ерхьурайи тярифнан гафари абйир- бабарин юкIвра шад апIуру. Хъа тярифназ лайикьлу гъуллугъ, ляхин тамам апIру веледар тербияламиш апIуб фунурра абайин ва бабан заанвал ва дирбаш’вал ву. Хъа гъи узу аьхю гъапIу, тербия туву йиз веледари ва худлари ихь халкьдин ислягьвал бадали ккадапIурайи рякъкан анжагъ узузтIан хабар адар шул», – гъапнийи Мягьмуд халуйи.
Шихдикан ва дугъан адаш Наримандикан вуйи макьала улихьна йисари газатдиъ чап гъапIнийча. Вушра Ших Аьлиевдикан жикъи мялумат сабпи ражари тувдихьа. Думу гъи Дербент шагьриъ военный комиссарин заместителди лихура. Ших Нариманович Аьлиев 1999-пи йисан Дагъ. Огни шагьриъ бабкан гъахьну. 2017-пи йисан мектеб ккудубкIну, думу Новороссийск шагьриъ заан военный академияйик урхуз кучIвру. Вуз ккудубкIбалан кьяляхъ Читайиъ мотострелковый частнаъ гъуллугъ апIуру. 2022-пи йисан 24 -пи феврали гвачIнинган, командованиейи Шихра ади эскрарин десте тешкил дапIну, дурар Киевдин терефназди гьаъру. Мурарин десте варитIан гъизгъин женгар гъягъюрайи Харьковский областдин Изюм шагьризди алдабхъуру. Дурариин хабарсузди нацистар алархьнийи, ва Шихди, чаз айи дявдин тажруба ишлетмиш дапIну, дурарихъди женг ккебгънийи. Натижайиъ нацистарикан шубур йисирдирра гъидиснийи. Дурар дисбаз ва Ватанди чан улихь диву вазифйир тамам апIбаз лигну, Шихдиз Жуковдин медаль тувру. Изюмское гъул нацистарихьан азад апIайизкьан, думу дявдин женгариъ иштирак гъахьну. Аьхир кIулик гюлле кубкIну, хайлин вахтна Харьковдиъ кьушмарин аьзарханайиъ дахъну ими. Душваъ кюмек шули адруган, думу Москвайиъ Бурденкойин ччвурнахъ хъайи больницайиз гъухнийи.
Нариман Мягьмудович Аьлиевди Мягьячгъалайиъ айи Росгвардияйин частнаъ 2012-пи йисхъанмина гъуллугъ апIура. 2022-пи йисан 17-пи мартди дурарин часть сифте Белгород областдинна Украинайини сяргьятарихъна гьаъну. Хъасин Харьковдиъ, Запорожский областдиъ дявдин гъати йивбариъ иштирак гъахьну. Нариман Аьлиевдин Росгвардияйиъ гъуллугъ апIури 11 йискьан ву. Чан улихь дивнайи вазифйир тамам апIбаз лигну дугъаз Жуковдин медаль тувну.
Фарман Мягьмудович Аьлиевди Костромайиъ ВДВ-йиъ гъуллугъ апIура. Фарман 1988-пи йисан Дагъ. Огни шагьриъ бабкан гъахьну. Мектеб ккудубкIбалан кьяляхъ, думу 2005-пи йисан Дербент шагьриъ ерлемиш дубхьнайи Москвайин гьюкуматдин университетдин экономикайин факультетдик урхуз кучIвру. Хъасин чан ватандаш’валин буржи тамам апIуз армияйиз гъягъюру. Эскервалин гъуллугънан вахт ккудубкIиган, дугъу контрактдиинди яракьлу кьувватариъ гъуллугъ апIувал хъана давам апIуз йикьрар гъийитIну. Швнуб-саб ражари Украинайиъ гъябгъюрайи хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ иштирак гъахьну. Гьамусра чаз буйругъ тувайиз ккилигура.
Рягьим Мягьмудович Аьлиев 1987-пи йисан Дагъ. Огни шагьриъ бабкан гъахьну. 7-пи нумрайин мектебдихъан Дагъ. Огни шагьриъ ерлемиш дубхьнайи 3-пи нумрайин училище ккудубкIну, дугъу чан эскервалин буржи Хабаровск шагьриъ тамам апIуру. Хъасин дугъу Грозныйдиъ ерлемиш дубхьнайи оборонайин министерствойин частнаъ контрактдин къайдайиинди гъулугъ апIуз 3 йисаз йикьрар йитIуру. Гьаддихъан дурарин часть дарабгъуру, ва Рягьим чан гъуллугъ давам апIуз Каспий шагьриъ Росгвардияйиъ учIвру. Душв’анра Ростовдиз цIийи частназ цIийи ляхниина гьаъру. Думу гъи варитIан гъизгъин дявдин женгариъ иштирак шула.
Рягьимдиз, узу туву суаларизкьан, жаваб тувуз ккунди адайи. Дугъан кIул’ина фицдар читин йигъар гъафнуш, машнан пашман лигбан саягъну улупурайи. «Украинайиъ эгер узу варибдикан хъайи-хъайибси мялумат тувиш, цIийина йиз дадайин, хъасин имбу дадйирин кIваз аьзият хьибди, дурар гьацира учкан фикрар апIбу дургнайи касар ву», – гъапнийи Рягьимди.
Аьлиеварин хизандиканси, имбудариканра дикIру макьалйир, ужудар хабрар туври, шадвалиндар ишри. Хъа хусуси мяна айи дявдин операция гъалибвалиинди аьхирихъна дуфну, ихь эскрарихъди вуйи шаду сюгьбатар хьуз кьан дарибшри.
