Умгьанат Сулейманова
Дагъ. Огни шагьрин администрацияйиъ агьалйир кьабул апIру совещанияйиъ вахт-вахтари узура иштирак шулаза. Асас вуди душваъ айи месэлйир, гьелбетда, инсандин яшайишдиз сабпи нубатнакан лазим вуйи рякъ, шид ва ужудар шартIар яратмиш апIуб ву. КIваин апIурхьа: 1990-пи йисан Дагъ. Огни поселок шагьриз илтIибкIну. Дидхъанмина 35 йис гъабхьнушра, думу республикайиъ варитIан жигьил шагьур ву. Хъа шагьур шагьриз ухшар вуди ккунду. ГьубкIну шид адарди, рякъяр, канализация адарди, думу чан улихьнаси, аьхю поселокси гъубзну имийи.
Улихьна йисари, Дагъустан Республикайин муниципалитетарин арайиъ гьял апIуз даршули гъузнайи ЖКХ-йин варитIан гизаф меселйир айи шагьур Дагъустандин Огни вуди гьисаб апIуйи. Гьаз гъапиш, гъийин девриъ, му шагьриъ яшамиш шулайи агьалйир саб жюрейинра шартIарихъди тямин дапIну адайи. Му улупнайи 35 йисандин вахтназ гъилигиш, хьуд кIуру йис ву цци бицIидиси вушра Дагъ. Огни шагьриз фикир туври ва дигиш’валар шули. Дупну ккундуки, улихьна вуйи глава Жалалудин Исмяилович Аьлирзаев гъафихъанмина му аьгьвалат ужуб терефнахъинди дигиш гъабхьну.
Ва 2021-пи йисан РД-йин экономикайинна аьтрафарин артмиш’валин министерствойин пресс-гъуллугънаан туврайи мялуматариз асас вуди, Кафари Кавказдин федеральный округдин артмиш’вал гьюкуматдин программайин дахилнаъди 2022-2024-пи йисарин арайиъ Дагъустандин Огни шагьур марцци штухъди тямин апIбак кипнийи. Ва думу проект уьмриз кечирмиш апIуз 360 миллион манат жара гъапIнийи. Гьаму дакьатарин кюмекниинди улупнайи йисарин арайиъ шагьрин штун гъурулуш бегьем цIийи алапIиди дупну, гаф тувнийи. Думу мялуматнакан «Табасарандин нурар» газатдиъра чап гъапIнийи. Аьлава вуди, штун турбйирихъди сабси канализацияйин турбйирра ккирчуз проектарин документар гьязур гъапIну. Къайд апIуб лазим вуки, му проектар кIулиз адагъбан бадали тешкил гъапIу тендериъ «Югпроектстрой» тешкилат гъалиб гъабхьну. Амма чвлин вахтна турбйир ккирчуз дирибккнайи кючйиригъ, мархьар ургъури, лап яманди кьуршар хьуз хъюгъну.
Гъи чпи яшамиш шулайи кючйирин гьял ужуб дережайиъди дебккуб му шагьрин агьалйирин асас месэлйирикан саб ву.
Дицистар гъалатIар хъанара текрар дархьбан бадали, Дагъ. Огни шагьриз дуфнайи цIийи глава Замир Гьяжимурадовдин гюзчивалиинди вари ляхнар гьяракатниинди тамам апIуз хъюгъна. Саб вазлилан чвлин йигъар улуркьган, думу канализацияйин турбйир ккирчуз дирибккнайи кючйириъ асфальт улулубзиш, кьуршар духьну, инсанар хъанара аьрзламиш хьиди. Хъа думу ляхнин гьякьнаан узу Дагъ. Огни шагьрин «ДЭЗЗ» МБУ-йин кIулиъ айи Мягьямед Изиловдихьна илтIикIунза ва дугъкан аьхиримжи йисари хъюгънайи ляхнарин читинваларикан ва хъуркьуваларикан пуб ккун гъапIунза.
– Улихьнаси дарди, гьамусяаьтна, думукьан читинвалар имдар. Йиз рякъяриин ляхин апIури 15 йис вуйиз. Аьхиримжи йисари Урусатдин гьюкуматди, рякъяриз асас фикир туври, тендер саягъниинди конкурсар гъахура. Ва йисан тендерариъ гъалиб шули, аьхиримжи вахтна хайлин ужудар ляхнар кIули гъахурача. Дагъ. Огни шагьрин агьалйирин аьхю пай аьрзйир канализацияйин турбйир ккирчуз хъюгъхъанмина гъахьидар ву. Дураринра гъаври духьну ккунду, чвлин кьялан вазари турбйир ккирчуз хъюгъну, ва мархьар, йифар ургъури кьуршар шули, инсанарихьан кючейиз удучIвуз, бицIидарихьан мектебдизкьан гъягъюз шули гъабхьундар. Мушваъ йиз вая администрацияйин тахсир адар. Гьаз гъапиш, канализацияйин ва штун турбйир ккирчрайи «Югпроектстрой» тешкилат сарихъдира аьлакьа айиб дар. Дурар чпи планламиш дапIнайи проектдиинди ляхин апIурайидар ву.
Канализацияйин гьякьнаан, жямяаьтдин ва руководствойин арайиъ, учву диш дарди ляхнар апIурачва, кIури, хайлин гафар гъахьну. Хъанара текрар апIурахьа, турбйир ккирчбан проект гьязур гъапIхъан, гьарсаб кючейиз фициб кьадарнан турба лазим вуш, вари гьисаб дапIнайиб ву. Думу проектар ужудар сяняаьткрари тешкил гъапIдар ву. Ццидин йисандин аьхириз канализацияйин ва штун турбйир ккирчбан ляхнар тамамвалиинди ккудукIиди. Гьарсар касдиз чав дуланмиш шулайи шагьур утканди, марцциди ккунду. Имид-амдарди Дагъ. Огни шагьрин вари кючйириин асфальт улубзунча. Му йисандин аьхириз Лениндин ччвурнахъ хъайи кюче ва, гьадихъди сабси, душван багахь хьайи паркра, базарра кади, рякъяр цIийикIултIан рас апIидича.
