Ихь уьлкейиъси, гъи хайлин жара уьлкйириъра Ватандин Аьхю дяви ккудубкIхъан мина 75 йис тамам хьувалин шадлугъар къайд апIура. Ав, шадлугъар, гьаз гъапиш жилиин яшамиш шулайи миллионариинди инсанариз думу йигъ аку гележегдихьна рякъ ккипу йигъ гъабхьну. Му шадвалин йигъ багахь апIбак аьхю пай Табасаран райондин Ляхя гъулан агьали Гьюсейни Нурмягьямедович Нуровдира кивну.
Ватандин Аьхю дявдиз Гьюсейни Нуров 1942-пи йисан кьюдпи февралиъ гъушнийи. Сифте думу Баку шагьриъ ерлешмиш дубхьнайи пияда кьушмарин училищейиз офицерарин курсариз гьаънийи. Курсар ужудар аьгъювалариинди ккудукIу жигьил Кафари Кавказдиъ фашист чапхунчйирихъди кIули гъягъюрайи дявдин женгариъ иштирак гъахьнийи.
Душман Дагъустандин урнарихъна дуфнайи. Варидарин ният думу тIанкь апIуб вуйи. Гьюсейни Нуровра гьар йигъан кIули гъягъру дявдин женгариъ иштирак шулайи. Чан дявдин юлдшарихъди думу Кафари Осетияйин Чукало райондин Лискент кIуру гъул рябкъру йишвхьантина нубатнан женгназ гъягъюрайиган, дурариина хабарсузди немцари гьюжум гъапIнийи. Кьюби терефарианра гизаф инсанар гъийихнийи, хайлиндариз зийнарра гъахьнийи. Душмнари ихь эскрар кьялаъ тIаънийи ва хьур эскер, гьадрарин арайиъ Гьюсейни Нуровра, йисирвализ гъадагънийи. Йисирвалиъ ахъу эскрариз немцари гьар йигъан дявдин кчIихбариъ гъийиху чпин офицерар, эскрар накьварик кивуз гъитри гъахьнийи. Гьамци саб гьяфта улдубчIвнийи. Сад йигъан завун йивбариъ советарин самолетди немцарин самолет йивну ипнийи. ЦIа кабхъну убгурайи самолет гъябкъиган, советарин эскрар уьрхюрайи немцарин гъаравлар самолет абхъу йишвазди гъажаргънийи. Мюгьлет ккабхъу эскрар жини-жиниди багахь хьайи ярквразди гьергнийи. Немцарихьан жин шули ва улихь гъягъюри, дурарин шубуб сутка гъабхьнийи. Аьхирки дурар ярквраан тина гъябгъюрайи совет эскрар айи машиндихьинди ктахънийи ва дидиъди чпин частназди гъафнийи. Шубуб суткайиъ, йишв-йигъ дарпиди, яягъди гъягъюрайи эскрарин беденар зяиф духьнайивализ лигну, командири дурариз алабхьру палат ва ужуйи ипIруб тувуб ккун гъапIнийи. Сад йигъан рягьятвал гъадабгъиган, дурар хъана дявдин женгариз гьаънийи.
1943-пи йисан 14-пи январиъ нубатнан ражну Гьюсейни Нуров ва дугъан юлдшар дявдин аьхю женгнаъ учIвнийи. Думу йигъан лап ацIуди йиф гъубгънийи. Лисундин вахт улубкьнайи. Кьюбиб терефарихъанра мархьси гюлле убгъурайи. Душмандин гюллйирихьан жин хьидиза кIури, гъвалахъинди илдицу Гьюсейни Нуровдин багахь немцарин мина гъутIубкIнийи. Думуган Гьюсейни амрихъан гъушнийи, ва чаз фу гъабхьнуш, дугъаз учв медсанбатдиз гъахигантIан, аьгъю гъабхьундайи. Зийнар гъахьир, думу саб суткайиъ йифуъ имиди гъахьну, хъасин санитаркйириз гъидихънийи. Кьюбиб ликаризра аьхю зийнар духьнайи Гьюсейни Тифлисдиъ ерлешмиш дубхьнайи госпитализ гъурхнийи. Саб ликкьан сагъ апIуз шулуш кIури, духтрари фукьан-вушра зегьмет гъизигнийи, амма дугъаз кюмек гъабхьундайи. Духтрарин консилиумдиъ дугъан ликар ккадатIуз къарар адабгънийи. Кьюбиб ликар ккадатIбалан кьяляхъ, ликарин имбу гьацIар протезар ккивуз шлу саягъниинди сагъ хьайиз, саб-швнубсан операция гъапIнийи. Сагъ апIбан серенжемар кIули гъахури, хайлин вахтна госпиталиъ дахъну, Гьюсейни Нуров протезариинди багъри гъулаз гъафнийи.
Дявдин кьяляхъ йисари Гьюсейни Нуров Цалак мягьялиъ яшамиш шули, Табасаран райондин жюрбежюр идарйириъ гъилихну. Дявдиъ улупу гьунарариз лигну, гьюкуматдин терефнаан думу лишанлу дапIнайи медалари дугъан мухур дабалгну шуйи. 1985-пи йисан 6-пи апрелиъ СССР-рин Яракьлу Кьувватарин кьушмарин министри мугъаз Ватандин дявдин II дережайин орден тувну.
Гьюсейн Нуров аьхю хизандин эйсира вуйи. 2004-пи йисан 20-пи июлиъ думу Аллагьдин рягьматдиз гъушну.
Кечмиш хьайиз Гьюсейни Нуровдихъди, дявдин йисарикан ихтилатар-сюгьбатар апIури, узу саб-швнуб ражари гюрюшмиш гъахьунза. «Думу пашман вахтар кIваин духну гьапIуз вуяв?», кIури шуйи дугъу. Ав, кьюбиб ликарра ккадру Гьюсейни Нуровдиз фукьан-вушра читинвалар, къулайсузвалар алахьуйи. Хъа дугъу саб ражнукьан чаз гъагъиди вуйивалин гьякьнаан аьрз апIурдайи, гьаз гъапиш дявди думу наслин вакиларин юкIвар ижми гъапIнийи. Ухьу, гъийин деврин инсанар, дурариз гьаммишан буржлу вухьа.
