Дагъустан Республика Урусатдиъ гъулан мяишат артмиш апIурайи регионарикан саб ву. Мялум вуйиганси, ихь уьлкейин регионарин арайиъ Дагъустан чарвйирин кьадарнаан ва мейвйир гьясил апIбаан сабпи йишв’ин, тIумутIчивалиан – кьюбпи, кIару малар ва гизаф йисариз укIар киврайи хутIлари ккаънайи жиларин кьадарнаан – шубубпи, хъа йимишар уч апIбаан – юкьубпи ишв’ин ал.
Гьамдикан ва республикайин АПК артмиш апIбан важиблу рякъярикан улихьна йигъари РД-йин Глава Владимир Васильев кIулиъ ади Дагъустандиз хялижв гъахьи Урусатдин экономикайин артмиш’валин министрин сарпи заместитель Михаил Бабичдихъди гъабхьи совещаниейиъ РД-йин гъулан мяишатдин ва ипIру-убхъру сурсатарин министр Абзагьир Гьюсейновди хабар тувну.
Министри гъапIу докладдиан мялум гъабхьиганси, гьюкуматдин терефнаан, хъа асас вуди федералин мянайин кюмек апIувализ лигну, республикайин АПК-йин цирклари ужудар хъуркьувалар улупура.
«Республикайиъ гъулан мяишатдин циркил артмиш апIбаъ варитIан важиблударси шид зигувал, чарвйирин йиккун, дюгдин, чяхирин гьясиллувал ва тIумутIчивал артмиш апIувал гьисаб апIура. Гьаму циркларин артмиш’вал улихь гъябгъюз гъитували, республикайинси, вари Урусатдин экономика-йизра хайлин кюмек апIиди ва гьясил гъапIу сурсатар жара гьюкуматариз экспортдиз хътаузра мумкинвал тувди.
Дарпиди гъибтуз шулдар, Дагъустандиъ гъулан мяишатдин сурсатар кивнайи йишвариз шид зигували АПК армиш апIбаъ асас роль уйнамиш апIура. Гьамци вуйивализ лигну, республикайиъ гьясил гъапIу гъулан мяишатдин сурсат экспортдиз хътапIувал метлеб вуди, «АПК-йин сурсатарин экспорт» федералин проект чан вахт-наъди кьабул ва уьмриз кечирмиш гъапIну. Фицики, мелиорация артмиш апIувалиинди экспортдиз хътаурайи сурсатар (дюгю ва чарвйирин йикк) гьясил апIурайидар артухъси гьевесламиш апIурахьа», – гъапну министри.
Къайд апIуб лазим вуки, Дагъустандин АПК-йин важиблу цирк-лар армиш апIбаъ гьюкуматдин терефнааан кюмек вуди, 2019-2020-пи йисариз республикайин бюджетдиан саки 1 миллиард манат жара гъапIну.
Экспортдиз хътапIуз планламиш дапIну, артмиш апIурайи дюгдикан улхури, министри мялум гъапIганси, аьхиримжи йисари дюгю убзурайи хутIларин кьадар артухъ апIура.
«2019-пи йисан республикайиъ 95 агъзур тонна дюгю ккадабцIну. Му кьадар СССР-рин вахтари улупу ужудар натижйиртIан артухъди ву. Хъа 2025-пи йисаз учу 150 агъзур тонна уч апIувал планламиш дапIнача.
2018-2019-пи йисари гьюкуматдин терефнаан туву кюмекниинди, Дагъустандиъ сабпи ражари вуди дюгю гьясил апIру 3 карханайиъ республикайиъ ккадабцIурайи дюгдин 60% гьясил апIру гьаму деврин цехар ачмиш гъапIну. Цци ва хъайисан кьюбсана гьацдар цехар тикмиш апIбан ляхнар аьхирихъна хувалра планламиш дапIна», – давам гъапIну Абзагьир Гьюсейновди.
Министри гьацира чарвйирин йи-ккухъди аьлакьалу меселйириканра хайлин мялуматар тувну. Гьаци, гьамусяаьт Дагъустандиан чарвйирин йикк Ирандиз, Азербайжандиз ва Грузияйиз экспортдиз хътапIура, ва эмират Катари ва сатIи вуйи Аьрабарин Эмиратари республикайиъ гьясил гъапIу йикк масу гъадабгъуз ккуниваликан мялум дапIна.
Совещаниейиъ министри къайд гъапIганси, Дагъустандин АПК-йиз жвуван инвестицйир жалб апIуз даршулайивалин себеб гьаддиъ аки, нежбрарихьан, чпин проектар уьмриз кечирмиш апIбан бадали, жюрбежюр читинвалар арайиз гъюри, рягьят шартIарин кредитар гъадагъуз шуладар. М.Бабичдихьна илтIикIури, министри республикайин АПК-йин цирклиъ лихурайидариз рягьят шартIарин кредитар гъадагъуз кюмек апIувал ккун гъапIну.
Михаил Бабичди, министри гъитIиркку месэлйир дикъатлуди ахтармиш дапIну, тялукь уьлчмйир кьабул апIуз гаф тувну.
