Вари Урусатдиъси, Табасаран райондиъра ЕГЭ-йин имтигьнар кIули гъушну. 2020-пи йисан Табасаран райондиъ ЕГЭ тувбан натижйир фицдар гъахьнуш аьгъю апIбан бадали, узу Табасаран райондин «Управление образования» МКУ-йин начальникдин заместитель Бахыш Аьгьмедовдихъди гюрюшмиш гъахьнийза.

 

Дугъан гафариинди, райондиъ думу ляхин лап дикъатлуди кIули гъабхбан бадали, кьюб пункт гьязур дапIнайи. Хючнаарин сабпи нумрайин кьялан мектебдиъ албагнайи Хючнаарин 331-пи нумрайин ППЭ-йиъ урус чIалнаан, анг-лийский чIалнаан, математикайиан, тарихнаан, физикайиан, биологияйиан экзаменар тувну.

Хъа Хянгъярин кьялан мектебдиъ албагнайи 334-пи нумрайин ППЭ-йиъ урус чIалнаанна химияйиан ЕГЭ-йин имтигьнар кIули гъушну.

– Бахыш ТIагьирович, коронавирусдихъди арайиз дуфнайи аьгьвалатну Табасаран райондиъ ЕГЭ гъабхуз фициб манигъ’вал гъапIну?

– Коронавирусдихъди аьлакьалуди уьлкейиъ арайиз дуфнайи аьгьвалатну, гьарсаб тешкилатдизси, образованиейин цирклизра хайлин гъайгъушнар арайиз гъахну, гьадму гьисабнаан Табасаран райондиъ мектеб ккудубкIурайи выпускникаризра. РФ-дин Роспотребнадзорин тIалабариз асас вуди, майин вазлиъ ккергърайи имтигьнар июль вазлиз гъитну. Гъушу йисари ЕГЭ-йин имтигьнар тувру вахтна пунктариъ гьязурлугвалин ляхнар кIули гъахуз вари гьязурди ади шуйи, хъа ццийин йисан коронавирус тIягъвни аьлава хайлин дигиш’валар арайиз гъахну. Гьадрарикан вуди, райондиъ 11-пи класс ккудубкIу 431 урхурайидарикан анжагъ заан урхбан идарйириъ урхувал давам апIуз ккуни баяр-шубаритIан ЕГЭ-йин имтигьнар тутрувувал гьисаб апIуз шулу. Ццийин йиса ЕГЭ-йин имтигьнар туву ксарин уьмуми кьадар 218 кас ву. Имтигьнар гъахру классар дезинфекция апIру дармнарихъди тартиб, рециркуляторарихъди тямин гъапIнийи. Выпускникар улупнайи манзилтIан багахь дарди дитну, яни чиб-чпин арайиъ 1,5-2 метр манзил ади. ЕГЭ-йин тешкилатчйири выпускникар маскйир, элжгар алахьну дитну – мурар цIийиди алахьу гъайгъушнар ву. ВаритIан асасуб – ЕГЭ тувру баяр-шубар коронавирусдин тIягъвнин къурхулувалихьан уьрхювал вуйи.

– ЕГЭ-йин имтигьнар тувруган, къайда чIур апIбан дюшюшар гъахьнийин?

– Гьарсаб тешкилатди ЕГЭ тувру пунктариъ гьязурлугвалин ляхин аьхю жавабдарвалиинди кIули гъубхну. Гьаддиз ЕГЭ-йин имтигьнар кIули гъягъру вахтна сабкьан лазим дару дюшюшар арайиз гъафундар, я сар каскьан экзамен туврайи йишв’ан адаундар. Экзамендиз телефонар, шпаргалкйир гъахувалин дюшюшарра гъахьундар. 2019-пи йисан 2 кас экзамен тувуз телефонар, шпаргалкйир хьади учIвну. Ццийин йисан думу ляхин лап дикъатлуди албагнайи. Полицияйинна ЦРБ-йин гъуллугъчйир чпиз улупнайи вахтназ улихь ккимидира ЕГЭ гъябгъюрайи йишварихьна хъуркьри шуйи.

– Гъийин йигъаз Табасаран райондиъ ЕГЭ-йин имтигьнар тувбан натиж- йир фицдар ву?

– Урус чIалнаан экзамен кьюд йигъандин арайиъ кIули гъубшну – 6-пи ва 7-пи июлиъ. 7-пи июлиъ экзамен улхьан йисарин выпускникари тувну. Урус чIалнаан ЕГЭ-йин натижйир 98,8% ву. Юкьур выпускникдихьан исккан вуйи балларкьана гъадагъуз гъабхьундар. Амма цци урус чIалнаан гизаф баллар гъадагъу ксарин кьадар артухъ гъабхьну. Улхьан йисари варитIан заан баллар 98 вуйи. 2019-пи йисан урус чIалнаан дицдар баллар сар касдихьантIан гъадагъуз гъабхьундайи. 2020-пи йисан дицдар касарин кьадар 9 ву, гьадрарин жергейиан вуди Г.Р. Ражабова (МКОУ ЦО «Юлдаш»), Р.Б. Салманова (Сиртчарин кьялан мектеб), М.С. Гьяжикеримова (Кюргъярин кьялан мектеб) гьисаб апIуз шулу. Вари гьаму касари гъизилин медалар гъадагъну. Кюргъярин кьялан мектебдиъ мицдар заан баллар сабпи ражари гъадагъура, гьацира думу мектебдин выпускник А.Г. Рамазановайи 87 балл гъадагъну.

Математикайиан ЕГЭ-йин имтигьнар 53 выпускникди тувну. Дурарикан 15 касди 27-тIан ццибди баллар гъадагъну. Аьгъюваларин дережайи 75% тяйин гъапIну, хъа 2019-пи йисан думу улупуб 85% вуйи. ВаритIан заан баллар Хянгъярин кьялан мектебдиан вуйи выпускникди гъадагъну – 74 балл, Ярс’аринна Хючнаарин сабпи нумрайин мектебдин са-сар выпускникди 72 балл гъадагъну.

Тарихдиан ЕГЭ 48 касди тувну. 9 касдихьан лазим вуйи кьадар баллар гъадагъуз гъабхьундар. Аьгъюваларин дережайи 82% тяйин гъапIну, 2019-пи йисан думу улупуб 79% вуйи. ВаритIан заан баллар (81 балл) Хючнаарин сабпи нумрайин кьялан мектебдин выпускникди гъадагъну.

Физикайиан 37 касди ЕГЭ тувну. Дурарикан 12 касдихьан лазим вуйи кьадар баллар гъадагъуз гъабхьундар. Аьгъюваларин дережайи 68% тяйин гъапIну.

Химияйиан 62 касди ЕГЭ тувну. 23 касдихьан лазим вуйи кьадар баллар гъадагъуз гъабхьундар. Аьгъюваларин дережайи 63% тяйин гъапIну, 2019-пи йисан – 58%. Заан баллар гъадагъу касарикан сар МКО «Юлдаш» ЦО-йиан, тмунур – Ярс’арин кьялан мектебдиан ву.

Обществознаниейиан 111 выпускникди ЕГЭ тувну. Дура-рикан 51 касдихьан исккан вуйи балларкьана гъадагъуз гъабхьундар. Аьгъюваларин дережайи 54% тяйин гъапIну, 2019-пи йисан – 50%. Заан вуйи 83 балл Ярс’арин кьялан мектебдин выпускникди гъадагъну, хъа Хючнаарин сабпи нумрайин кьялан мектебдин 2 выпускникди 81 балл гъадагъну.

Географияйиан Дербент шагьриъ ЕГЭ тувну, сар выпускникди 44 балл гъадагъну. Аьгъюваларин дережайи 100% тяйин гъапIну. 2019-пи йисан думу улупуб 95% вуйи.

Литературайиан Дербент шагьриъ 5 выпускникди ЕГЭ тувну. Аьгъюваларин дережайи 80% тяйин гъапIну. 2019-пи йисан думу улупуб 75% вуйи.

Информатикайиан 6 выпускникди Дербент шагьриъ ЕГЭ тувну. Аьгъюваларин дережайи 86% тяйин гъапIну, 2019-пи йисан – 14%.

Биологияйиан ЕГЭ 84 касди тувну. 28 касдихьан лазим вуйи баллар гъадагъуз гъабхьундар. Аьгъюваларин дережайи 67% тяйин гъапIну. Заан вуйи 91 балл МКОУ «Юлдаш» ЦО-йиан вуйи выпускникди гъадагъну.

Английский чIалнаан ЕГЭ 5 касди тувну. Аьгъюваларин декрежайи 20% тяйин гъапIну, 2019-пи йисан – 75%.

2020-пи йисан 40 выпускникди хьубар айи аттестатар гъадагъну, лап юкIв хъади урхбаз лигну, дурариз медаларра тувну. Дурариз му медалар ЕГЭ-йин натижйириз дилигди тувну.

ЕГЭ-йин натижйириз гьилигиган, Табасаран райондиъ 80-98 балл гъадагъганси гьисаб шула. ЕГЭ тувну, 80-98 баллихьна гъадагъу выпускникарин кьадар 47 кас ву, 2019-пи йисан дицдар касар 35 вуйи, мицдар выпускникарин кьадар сачтIан цци 26% артухъ гъахьну. 90-рилан зина баллар гъадагъдар 14 кас ву, 2019-пи йисан – 6 кас вуйи. 80-90 баллилан зина гъадагъдарин кьадар 33 кас ву, 2019-пи йисан дицдар выпускникарин кьадар 29 кас вуйи.