Гьар йисан 5-пи октябриъ вари дюн’яйиъ мялимарин Йигъ къайд апIури шулу. Му машквар жара машкврарихьан чахьна айи гьюрматниинди тафавутлу шула, фицики гьарсар касдин кIваъ уьмур ккудубкIайизкьан чан сабпи ва ккуни мялимарикан мани хиялар гъузру.
Гъи ухьуз рябкъюрайиганси, вари уьлке дигиш шула, гьадму гьисабнаан мектебра. Деврин мялимдин уьмурра жямяаьтлугъдинси гьяракатнаъ а. Мялимвалин пишейи, ужудар аьгъюваларси, рюгьнан кьувват, сабурлувал, жюр’этлувал ккун апIура, гьаддиз, уьмрин гъагъивализ, читинвалариз дилигди, уьмурлугъдиз гьаму пише ктабгъурайи инсанар айивалиин рази дархьиди гъузуз шулдар. Гьацдар инсанарин жергейиъ гъубшу йисан Табасаран райондиъ кIули гъубшу «ВаритIан ужур мялим» конкурсдин гъалибчи, республикайин тялукь конкурсдин пешкешнан йишван сагьиб ва вари Урусатдин «Йисандин мялим» конкурсдин финалист Максим Мягьрамовра а.
Максим Мягьрамов Табасаран райондин Ягъдигъ гъулаъ бабкан гъахьну. Мялимвалин пишейин ря-къюъ думу хабарсузди ахъур дайи. Ич сюгьбатнаъ дугъу швнуб-сабан чан мялим, бажаранлу ва гьюрматлу кас Амиряли Мягьямедов кIваин гъапIнийи. Гьяйифки, думу рягьматдиз гъушну, дугъан аьхиратдин хал ужуб ибшри. Гьадму саб вахтна, Амиряли Мягьямедовичди Ягъдигъарин мектебдиъ географияйиан дарсар киври гъахьнийи. Дугъан дарс кивбан къайда, мектебдин мялимаризси, абйир-бабаризра, ученикаризра лап кьабулди вуйи. Мялимди харижи уьлк-йирикан вуйи ихтилатар, цIийи мялуматар ученикариз лап маракьлуди ктитури, дурарин фикриъ лазим вуйи гьядисйир ва гьюкуматар гьаммишандиз гъузруганси гъаврикк ккаъри гъахьну. Географияйин ва тарихдин дарсарин мялим хьпан пишера Максимди чан багъри мялим Амиряли Мягьямедовичдин рякъюъди гъягъюз, дугъан гьюрмат уьбхюз кьаст ади ктабгънийи. Багъри гъулаъ мектеб ккудубкIбан кьяляхъ, Максим Липецкдин гьюкуматдин педагогвалин университетдик урхуз кучIвру.
«Дюзди гъапиш, университетдин кьяляхъ, 90-пи йисари, мектебдихьна, мялимарихьна вуйи гьюрматсузвал рябкъруган, мектебдиз лихуз гъягъюз затра аьшкь гъубзундайиз. Думу йисари вари уьлкейин аьхю тешкилатар, карханйир ккадахьнийи, гьюкуматдин идарйирра зяиф гъахьнийи, лайикьлу зегьметкешарихьна гьюрмат имдайи. Вушра, 2003-пи йисан узуз ич гъулан мектебдиз лихуз гъюбан теклиф гъафи вахтна, йиз мялим кIваин гъахьнийзуз ва багъри райондиз, багъри гъулан баяр-шубариз узкан тина хайирлу ва мянфяаьтлу ляхин, дарс ва тербия тувуз мумкинвал айиваликан фикир гъапIнийза. Гъи мектебариз гъюрайи таза мялимариз читинди алабхъура. Мялимвалин пише ктабгъурайидар, бицIи маважибдихъ лихуз мектебдиз гъюрайи жигьилар, дугъриданра, гьаму рякъюъ анжагъ бицIидарихъди лихуз, аьгъювалар тувуз ва чпикантина саб фу-вуш ужуб гъибтуз кIури гъюрайидарси гьиргъразуз. Гьарсаб дарснаъ классдиъ учIву вахтна, жвув’ин саб фтиз-вуш ккилигурайидарси бицIидарин улар рякъруган, дурар ув’ин дамагълу вуйивал гьисс шлуган, дурар саки вари дарснахьна гьязур вуйиган – мутIан аьхю пешкеш мялимдиз хьуб мумкин дар.
Сабсан пуз ккундузуз: гъи дагълу гъулариъ лихурайи мялимариз, шагьрарин мектебарин мялимарихь тевиган, гъагъиди алабхъура. Шагьрин мектебариз айи мумкинвалар гъуларин мектебариз адар, гьадму гьисабнаан материалинна техникайин жигьатнаанра. Узу гъубшу йисан конкурсдиъ иштирак шулайи вахтна, ич серенжемар гъахурайи мектебдин авадлугъар гъяркъиган, мюгьтал гъахьнийза. Думуган ич мектебра гьацдар алатарихъди тямин апIруваликан гъеебхьиган, хлинццар кайирси, разиди лицури гъахьунза. Гьамус мектебариъ «Точка роста» программйири кабинетар тешкил апIура. Амма, узуз мялум гъабхьиганси, ич мектеб деврин цIийи алатарихъди тямин апIбанди дар. Узу, мектебдиз пульт хъайи деврин экран фила хуру, кIури гьерхиган, ццийин йисан цIийи алатарихъди мектеб тямин апIудар, гъапнийи. Йиз фикриан, мици дубхьну ккундар. Райондин, шагьрарин мектебариъ урхурайи баяр-шубариз айи мумкинвалар узуз ич гъулан бицIидаризра дяркъну ккундузуз. Гьаму аьгьвалат гьарсаб дагълу гъулан мектебариъ а. Гьюкуматди мялимарикан деврин тIалабариз барабар вуди лихувал ккун апIура. Хъа мектебдиъ бицIирин улихь партайиин анжагъ саб китаб дипнайиган, дугъаз туврайи аьгъювалар гьадму китабдиъ айибтIан артухъ апIуз мумкинвалра цIибтIан бихъурадарчуз. Аьгьвалат багахь гележегдиъ дигиш шул кIури, миж киврача.
Мидланра гъайри, гьаму йигъари вари уьлкейиъ мялимарин Йигъ къайд гъапIну. Гъи узуз «Табасарандин нурар» газатдин мялуматарин дакьатарин майдандиан йиз гъарашугъарихьна илтIикIуз мумкинвал амиди, вари мялимар пишекарвалин йигъахъди тебрик апIуз ккундузуз. Сабпи нубатнаъди сагъ’вал туври-чвуз, мектебдиъ сагъ’вал чарасуз лазим ву, ва аьгъюваларихьна аьшкьлу ученикар артухъ ишри, учву зигурайи зегьмет гьавайиди гъюдудубчIври. Аргъаж шулайи наслиз, уьмриъ, мектебдиъ алахьру читинвалариз дилигди, аьгъювалар гъадагъуз чара зигувалин теклиф апIураза. Мектебдиъ ужудар аьгъювалар гъадагъу баяр-шубариз уьмриъ гьииди шулу. Аьгъювалар фунуб вахтнара кьимат адру, багьалу савкьат ву. Гьамусра гьаци ву, гележегдиъра гьаци хьибди!” – гъапну Максим Мягьрамовди.
Учура, Максим Мурадовичдин тебрикнак пай киври, вари мялимар пишекарвалин йигъахъди мубарак апIурача. Учвуз заан маважибар, деврин тIалабариз жаваб тувру мектебариъ зегьмет зугувал кьисмат ишри.
