Ухьуз варидариз – аьхюдаризра, бицIидаризра – аьгъяхьуз, сумчир – шадвалин, кIвак гьевес капIрайи, хуш’валин мажлис ву. Улихьдиан мина айи аьдатар дигиш апIури, гьамус жигьилари йигълан-йигъаз жвув жямяаьтлугъдин арайиъ гъахбан чпин къанунар кьабул апIура, ихь аьхю абйирилан мина гъузнайи, чпиз кьимат адру аьдатар ккутIра.
Инсанари, йигълан-йигъаз дюн’я чIур шула, кIура, амма дигиш шулайиб дюн’я дар, дигиш шулайидар жигьилар ву. Гьаму кьанди теклиф дапIну, багахьлу касдин сумчриз гъушунза. Сумчир ккебгъну саб арайилан швушв хуз гъунши гъулаз гъягъюз мирасар уч гъахьнийи ва узура гьаму жигьиларихъди аьхюрди, гъайгъу зигрурди гьауз йикьрар гъапIнийи. Шубуб бицIи машин ва инсанар гъахру саб газель машин гъягъбан къарар адабгъну, рякъюъ учIвча. Саб бицIиди рякъ ккадапIган, ич машинарин жергейин кьадар теклиф дапIну адру, чIигъар – гьарйир апIру жигьиларихьди ацIнайи къабдихьна машинар-айи дестейиз дюзмиш гъабхьи.
Дурари, машиндилан машин илдипури, чикиди хъапIбан талитар апIури, газар туври, машиндин улдариан гьацI жандак адабгъну, уйинар апIуз хъюгъю. Гьамци ужуди-харжиди швушван утагъдиз хъуркьиган, гьяятдиз швушв хру машин гъюз гъидритри, раккнар дидисну, швушван майлар дийигънайи. Учу чпин дерди фу-вуш суракь гъапIган, дурари 10 бутулка арагъи, дарш 2 агъзур манат тувуб ккун гъапIнийи. Гафар дапIну, дурариз чпин пай тувну, учу саб бицIи арайилан, швушвра итну, машинар гъиришвган, гъулан жигьилари рякъ гъадабтIу ва думу ачмиш апIуз чпин гьякь 6 агъзур манат вуйич гъапи. Гаф-чIал дапIну, дурариз 5 агъзур манат тувну, ич рякъ давам гъапIу вахтна, сар жигьили узуз: «Дюзди гъапиш, 5 агъзур ужуди тувунчва, учу ич гъулаъ 8 агъзур кIури ача», – гъапи. Хъа гъапIуз, фу бадали кIури гьерхри, сюгьбат ккебгънийча.
«Фици, фу бадали, думу узухъди саб классдиъ гъурхур, йиз гъулан риш вуйиган. Хъа узу дугъаз, мектебдиъ саб классдиъ урхури, 11 йисан бабкан гъахьи йигъариз, 8-пи мартдиз 11 ражари ва хъана жюрбежюр жара машкврариъ пешкешар гъапIунза», – гъапи. «Хъа гьадму шуран сумчриъ, 8 агъзур кIури, рякъ гьадабтIну дийигъуз, уву дугъан сумчриз пешкеш вуди саб шейъ ясана пул тувунва?» – кIури гьерхиган, йиз сюгьбатчийи: «Узу дугъаз буржлу вуйинхъа», – кIури, жаваб туву. Кьяляхъра гьамци, сар-сарилан ултIурччвури, чIигъар – гьарйир апIури, машиндин улдариан гьацI жандак чIатинди итIибгъну, вягьши тIулар апIури гъюрайча.
Мяракайиз рукьуз цIиб рякъ имиди швушв айи машин дебккнийи. Думу дебккбан себеб аьгъю гъапIган, жамрари хъюлар дапIнайиваликан аьгъю гъабхьнийчуз. Дурари саб чарва, саб ишикI пиво, 10 бутулка арагъи, 5 кьути сок ва 5 уьл ча кIурайи. Мушв’инра гаф-чIал дапIну, мяракайиз гъурукьча. Мукьам иливну, швушв ялхъвниз адау вахтна, му жигьилари, сар дийигъа-йиз тмунур утIурччвури, саб мяна адру тIулар кайи ялхъв-нар апIури, мирасариз ва багахьлуйириз, чпин гергми цIар дапIну, швушвахъди ялхъван апIуз мумкинвал туврадайи.
Швушв мяракайиан адагъган, жам гьитIикIну, жам имдар кIури, сес утIубччву, хъа жам айи йишв улупуз мурарин гьякь 5 агъзур манат вуйи. Сарун йишвандин мяракайикан, урус мукьмихъди апIурайи ялхъвнарикан улхубра лазим дар.
Улихьдин аьдатариинди швушван рякъ гьадабтIдариз туврудар 2-3 бутулка арагъи, саб пеъ, швушван бабан терефнаан муртйир ва шюрйир вуйи, хъа 8 агъзур манат ваъ. Швушв хпан кьяляхъ, жамрар, мирасдин ясана эмдин хулаз уч духьну, деъруб вуйи, хъа дурари саб чарва, саб ишикI пиво, 10 арагъи ча кIуруб дайи.
Гьаму кьанди Ингу-шетияйиъ сумчрариъ, жигьилари апIурайи лазим дару тIуларин, сумчрариъ яракьдиан пакьар апIбан, швушв хури рякъюъ айи машинари, сабди тмунуб хътипури, хатIалу дюшюшар арайиз хурайивалин, абурсуз ялхъвнар апIбан ва жара месэлйирин гьякьнаан гьякьлу къарар адабгъуз, кьаби агьалйир кIулиъ ади, жямяаьтлугъ уч гъахьну ва лазим вуйиси му месэла гьял гъапIну.
Ухьуз, ихь халкьдин арайиъ гьаму месэлайин, дигиш шулайи абйирин аьдатарин гьякьнаан саб дюз къарар адабгъуз агьалйир, кьабидар, гъулан вакилар, депутатар, жямяаьтлугъдин арайиъ гьаму ляхниин рази дару инсанар адарин? Гизаф инсанар, асас вуди жигьилар, гьаму макьалайиин рази даршлуб, узуз дюз дару жавабар тувруб аьгъязуз. Вушра, му месэлайин гьякьнаан саб дюз къарар адабгъну, думу вахтниинди гьял дапIну ккунду.
