Чаз айи мумкинвалариз дилигну, фунур вушра касдихьан рягьимлувалин ляхнар тешкил апIуз шулу. Думу ляхин читинуб дар. Интернетдиъ социалин сетариъ дуснайи касариз рягьимлувалин ляхин тешкил апIуз ва думу кIулиз адабгъуз гизаф мумкинвалар а. Ухьуз рябкъюрайиси, гъийин читин вахтна кюмек ккун апIурайи агьалйирин кьадар лап аьхюб ву. Дурарин арайиъ, дугъриданра, кюмек лазим вуйидар гизаф а, хъа лутивалин ляхнарихъ хъайидарра цIиб алахьури шулдар.

 

Гьаму улихьна йигъари «Табасарандин нурар» газатдин редакцияйиз чан кIул’инди рягьимлувалин ляхнар тешкил дапIнайи табасаран дишагьли, шубур веледдин дада Диана Уьсманова хялиш гъахьну. Диана Аьбдулягьядовна Рубас гъулан вакил ву. Думу чан абйир-бабарихъди гизаф йисари Урусатдиъ яшамиш шули гъахьну. Мягьячгъалайиъ Дагъустандин гьюкуматдин университетдин филологияйин факультет ккудубкIну, эвленмиш хьпан кьяляхъра, думу къад йисанкьан Ставрополь крайин Минеральные воды шагьриъ, мектебдиъ ва бицIидарин багъдиъ лихури, яшамиш гъахьну. Гьамус Диана Уьсманова чан хизандихъди Мягьячгъалайиъ яшамиш шула. Чав апIурайи асас ляхнилан савайи, думу «Ужудар ляхнар» кIуру рягьимлувалин тешкилатдин кIулиъра а. Дугъахъди гъабхьи ич сюгьбат исихъ туврача.

– Диана Аьбдулягьядовна, уву рягьимлувалин ляхнихъна фици гъафнуш, учуз ктибтуб ккун апIураза.

– Рягьимлувалин ляхнихъ хъюгъюз ният ади гизаф вахт вуйиз. Хъа йиз веледар бицIиди имиди, думу ляхин апIуз мюгьлет гъабхьундайзуз.

Хьуд йис улихьна Интернетдиъ сар касдин Дербентдиъ айи йитим бицIидарин кьюбпи нумрайин хулаз гъягъюз инсанар агурайиваликан мялумат гъурхнийза. Гьадму касдихъди аьлакьа тешкил дапIну, йитим бицIидарин хулаз гъягъбан бадали, пулин дакьатар уч апIурайиваликанра мялум дапIну, уч гъабхьи пулихъ лазим вуйи шей’ар масу гъадагъну, бицIидарихьна гъушнийча. Гьаму жюрейиинди вахт-вахтарик пул уч апIури, игьтияж айидарихьна кюмек рубкьури, ляхин апIуз хъюгънийза. Дагъустандиъ жумарт юкIв айи инсанар яшамиш шула. Пулин кюмек туврудар гизаф а, шли – 100, хъа шли – 500 манат тувру. Минеральные воды шагьриъ яшамиш шули, Дагъустандиъ рягьимлувалин ляхин тешкил апIури гъахьунза.

– Учуз айи мялуматариинди, гьамус увуз «Ужудар ляхнар» кIуру тешкилат авуз. Увуз яв ляхин кIулиз адабгъуз шли кюмек тувравуз?

– Рягьимлувалин ляхин апIурайи дестейин дахилнаъ 70-кьан кас а. Гьаму йисан карантин мялум дапIнайивализ дилигну, мусурмнарин Рамазандин ваз лап читинуб гъабхьнийи. Гизафдар ляхин адарди хулариъ дуснайи. Йиз телефондиз гьар йигъан 50-тIан артухъ касари зенгар апIури, кюмек ккун апIуйи. Гьадму вазлин арайиъ 468 хизандиз кюмек тувуз мумкинвал гъабхьунчуз. Адресар дикIури, итIру сурсатар масу гъадагъури, волонтерари дурар игьтияж айидариз гъахури гъахьну. Гьелбетда, кюмек тувайиз, учу инсанар ахтармиш апIуз гъюз ккуниваликан кIури гъахьунча. Учу ахтармиш апIруваликан гъеебхьиган, гизафдари чпин адрес тутрувди телефон дивуйи. Гьяйифки, ихь арайиъ лутивал кайидарин кьадарра цIиб дар. Учу ляхин гъабхурайи Мягьячгъала, Каспийск, Хасавюрт, Дербент шагьрариъ игьтияж айи хизанарин кьадар аьхюб ву. Сасдар касар, жвуван хал адарди, вагонариъ яшамиш шула, 3-4 бицIир сарди уьрхюрайи ватанагьлийир а, жандин сагъв’ал адру ватандашарра гизаф алахьуру.

Рамазандин ваз ктабхъбан кьяляхъ, карантиндин къайда буш гъабхьиган, инсанар чпин ляхнариз удучIвну, ич ляхинра цIиб яваш гъабхьнийи. Уч дапIнайи пулин дакьатар имбувализ лигну, бицIидар мектебариз гъягъбахъди аьлакьалу вуди, мектебдиъ лазим шлу алатар пай апIбан акция мялум гъапIнийча. Игьтияж айи хизанариан вуйи бицIидариз кюмек тувунча.

– Игьтияж айи хизанариз саб ражари кюмек тувну, хъасин дурарикан гьархри ачва, дарш дурариз хъана кюмек туврачва?

– Лап гъагъи аьгьвалатнаъ ахънайи хизанарин сиягь тешкил апIурача. Дицисдариз кми-кмиди кюмек тувуз мумкинвал абгурача. Документар гъадагъузра кюмек апIури шулча. Мисал вуди гъадабгъиш, сар дишагьли, йирхьуб вазлин бицIирра хъади, Мягьячгъалайиъ Анжи-Базарихъ гъядукк саб халсиб йишваъ яшамиш шула. Дугъан жилир дустагъдиъ итна. БицIириз саб жюрейинра документ адайи. Учу дугъаз документар гъадагъуз кюмек гъапIунча.

Гьар йисан кьюб ражари онкологияйин больницайиз аьзарлу духьнайи бицIидарихьна гъягъюри шулча. Душваъ 50-ртIан артухъ аьзарлу бицIидар а. Больницайиъ айи духтрариз узу ужуди таниш ву. КетIерццнайи бицIидарин юкIв шад апIбан бадали, дурариз уюнжагъар масу гъадагъури, аниматорар хъади гъягъюри шулча. Гъи газатдин редакцияйиз гьадму больницайиан мина дуфназа. 5 йисаъ айи аьзарлу бицIирин дада, Мягьячгъалайин аптекйириъ адру саб дарман шлубкьан ухди абгувал ккун апIури, узухьна илтIикIну. Узу ич дестейиз гъибикIунза, Москвайиъ айи сар касди дарман гъабгну, думу вахтниинди самолетдиъди Мягьячгъалайиз хътапIуз инсанра гъагну, аэропортдиз душну, гьадму дарман гъадабгъну, аьзарлуйихьна гъурубкьунза.

Йиз кюмекчйиризра чухсагъул мялум апIуз ккундузуз. Чпин ляхнар дирчну, уж’вал апIуз гьязур вуйи баяр-шубар гизаф а. Карантиндин ижми къайда айи вахтна дурарин кюмек агьалйириз гизаф лазим вуйи.

– Учуз айи мялуматариинди, улихьнаси увуз, ватанпервервалин игитвал ва жавабдарвал улупбаз лигну, вари Урусатдин жямяаьтлугъ дестейи Урусатдин дадйир тешкилатдин ва вари халкьарин исламдин бизнесдин ассоциацияйин терефнаан «Гьаму вахтнан игитар» кIуру медаль ва гьюрматнан грамота тувуну. Мидин гьякьнаан фу пуз шулвухьан?

– Гизафдари узхьан, рягьимлувалин ляхин гьаз апIурава, увуз гьаддикан фу шулавуз кIури, гьерхри шулу. Гьаддикан фу-вуш шулу кIури ляхин апIурадарза, инсанариз кюмек апIуз юкIв хъайиз. Хъа жвуван юкIв хъайи ляхин тамам апIуз ужуди шулу. Медаль ва грамота тувувал узуз хабарсузди гъабхьну. Узу думу ляхин медаль бадали апIурадарза. Кюмек кьабул гъапIу инсанарин рази маш, бицIидарин шаду сес узуз варитIан аьхю пешкеш вузуз.

– Ичв тешкилатдин гележегдиз фицдар планар айичв?

– Гьелбетда, планар айич. Ич бицIи тешкилатдикан гьюкуматдин асас ихтиярар айи фонд апIбанди вуча. Метлеб – хъана артухъ инсанариз кюмек тувуз мумкинвалар агувал, кюмек тувру инсанарин сяргьятар яркьу апIувал вуйич.

Диана Уьсмановайиз чан ляхниъ заан хъуркьувалар ккун апIурахьа, гъит дугъан кIваъ айи хиялар кIулиз удучIври.