Улихьнаси Урусатдин Санкт–Петербургдиъ айи МЧС-дин цIа кабхъбан хатIалу дюшюшарихьан уьрхру 34-пи частнан начальникдин заместитель, айтIан гъуллугънан капитан, ихь ватанагьли Аьгьмед-Паша Исмяилов, Урусатдиъ Дагъустандин халкьдин ад за апIури, баркаллу зегьмет зигурайивализ ва ляхниъ заан хъуркьувалар улупбаз лигну, Гъизилин хяд тувбаз ва «Дагъустан халкьдин Игит» ччвурназ лайикьлу гъахьну.

 

Му заан ччвур гьавайиди тувруб дар. Аьгьмед-Паша Исмяиловди му гьюрмат ялгъуз сар чаз ваъ, хъа МЧС-дин чпин частнан вари вакилариз улупубси гьисаб апIура. Гьаму йигъари узу Санкт-Петербургдиъ халкьдин Игитрихъди гюрюшмиш гъахьунза. Ич арайиъ гъабхьи сюгьбатнаъ дугъу чакан, ляхникан ва алахьурайи дюшюшарикан ктибтнийи.

«Дишди гъапиш, халкьдин Игит кIуру ччвур ялгъуз сар узуз ваъ, хъа вари МЧС-дин вакилариз тувнайиб ву. Хъа Дагъустан Республикайин кIулиъ айидар гьаз йиз ччвурниин дийигънуш, хабар адарзуз, фицики ихь баярин арайиъ му заан ччвурназ лайикьлу касар хайлин а. Узу – узу игитси гьисс апIурадарза. ЦIа ктIубшвру дестейин вари гъуллугъчйир игитар ву. Хъа, вушра, ич ляхниз фикир тувбаз, чухсагъул пуз ккундузуз»,

– гъапнийи эвелиъ Аьгьмед-Пашайи.

Аьгьмед-Паша Исмяилов Хючна гъулаъ бабакан гъахьну, гьадушваъ дугъу мектеб- ра ккудубкIну. Байватнахъан мина дугъан МЧС-дин гъуллугъчи хьуз кIваъ кьаст айи. Дугъан фикриинди, инсанариз кюмек апIувалтIун ужуб ляхин хьуб мумкин дар.

«КIваин илмийиз, учу бицIи баяр вуйиган, Хючна гъулаъ полицияйин участокдин багахь ерлешмиш духьнайи сад хуларик цIа кабхънийи.

Учу думуган 7-пи классдиъ урхурайча. ЦIа ктIубшвру дес-тейин гъуллугъчйир хъуркьнийи, амма дурарихьан цIа ктIубшвуз гъабхьундайи. ЦIа гъуншдин хуларикиндира тарабгънийи. Думуган узу, цIа ктIубшвру гъуллугънан вакил вуйиш, фу чара дапIнура цIа ктIубшвидийза кIури, фикрар апIури гъахьнийза. Гьадму дюшюшдин кьяляхъ, узу МЧС-дин гъуллугъчи хьуз кIваантIан кьаст гъапIнийза. Мектеб ккудубкIган, Санкт-Петербург шагьриъ Урусатдин МЧС-дин Гьюкуматдин уни-верситетдик урхуз кучIв-нийза. Университетдин кьяляхъ Санкт-Петербургдин Урусатдин МЧС-дин цIа кабхъбан хатIалувалихьан уьрхру гъуллугънан 34-пи частнаъ цIа ктIубшвру гъуллугъчиди дийигънийза. Дидхъан мина хьубпи йис гъябгъюра.

Ич пише инсанарин уьмрар цIа кабхъбан ва жара хатIалу дюшюшарихьан уьрхбахъди аьлакьалу ву. Узу гьаму пише ктабгъувалиин саб дакьикьа-йиъкьан швумал гъахьундарза. Гьамусяаьт узу лихурайи частнаъ хьуд йисандин арайиъ учу цIихьан азад гъапIу инсанарин кьадар фукьан вуш, вая цIа кабхъну ургурайи фукьан дараматар гъюрхнуш, пуз гъагъиди вузуз, узу дурар йирхурира адарза. Хъа инсанар аьжалин бацаригъ гъяйи вахтна дурарихьна кюмекназ рукьубтIан важиблу ляхин шулин? Мисалназ, накьдин дюшюшдикан ктибтарза. Санкт-Петербургдин Гражданский проспектдиъ сад хуларик цIа кабхънайи. Узу нубатчивалиъ айза. Учу вахтниинди йишв’ина гъурукьунча ва цIин бацаригъян шубур бицIир азад апIуз мумкинвал гъабхьунчуз. Гьар ражари нубатчи частнаан кюмекназ ккилигурайидарин дихнахъна хъуркьайиз, яраб инсанар сагъди имийкIан, учу вахтниинди рукьуйкIан кIури, юкIв гьялакди, жандик гъалабулугъвал ккабхъну шулиз.

Улихьна йигъари Санкт-Петербургдин Невский прос-пектдиъ жюрбежюр шей’ар гьясил апIру тешкилатдин сад дараматарик цIа кабхъну. Думу 4 агъзуртIан артухъ квадратдин метр али йишв вуйи. ЦIин кьувватназ варитIан заан хатIа айи 5-пи дережа тувнайи. Узу ва йиз дестейин вакилар шубубпи мертебайиз удучIвунча. ФукIара рябкъюри адайи. Ич метлеб – гьадушваъ инсанар агувал вуйи, фицики зенг гъапIу вахтна думу хулариъ инсанар имбуваликан мялумат тувнайи. Кьанди учуз гъапиганси, думу инсанариз удучIвуз мумкинвал гъибихънийи. Амма учуз думуган дидкан хабар адайчуз. Учу инсанар адрувалин гъавриъ ахъну гьацI дакьикьа гъябгъяйизра, гьавайин гъугъ хъайи сес гъеебхьнийчуз. ЦIа кабхънайи йишваъ гьава убчIвували варитIан хатIа тувру. Диди тIубкIувал арайиз хуру. Узу ич десте гьяракатниинди думу хулариан чIатинди удучIвну ккуниваликан лишнариинди гъавриъ тIаънийза. Учу удучIвубси, гьадму цIа кабхънайи 5 мертебайин хулар, аьхю пакь дапIну, дутIуркIну жилихьди саб гъахьнийи.

Ич ляхниъ гьаму жюрейин ва жара дюшюшар кми-кмиди шулу. Мисалназ, швургъан 1995-пи йисан бабкан гъахьи жигьил бай чан хулаъ цIи дургну гъидихъунчуз. Кьанди мялум гъабхьиганси, думу бай наркоман вуйи. Думу айи хулаъ цIа кабхъувалин дюшюшнакан учуз кьанди хабар гъафнийи. Учу йишв’ина хъуркьайиз, наркотик ишлетмиш дапIну даахнайи бай гъургнийи.

ИкибаштIан, цIа кабхънайи йишв’ан кюмек ккун апIури зенгар гъафи вахтна, жвуван дестейикан, жвуван хизандин вакиларин гележегдикан жюрбежюр фикрар кIулиз гъюру. Фицики, гъагъи дюшюшар арайиз гъафиган, уву кьяляхъ хъадакну сагъди гъюруш, сар АллагьдизтIан аьгъдар. Йишв’ина гъурукьу вахтна узу, дестейин кIулиъ айириси, арайиз дуфнайи дюшюшдиз кьимат тувну, варидари гьапIну ккундуш табшуругъар тувраза. Сад йигъан, кьялан гьисабариинди, цIа кабхъувалихъди аьлакьалу 18-20 дюшюш шулу. ЦIа кабхъбан дюшюшар гъахьи йишвариина узу гьар ражари гъягъюри шулдарза, фицики узу ич частнан начальникдин заместителдира лихураза. Амма хуларик цIа кабхъбан ва душваъ инсанар айиваликан хабар гъафиган, учу сабдизда дилигди, вахт-ниинди йишв’ина хъуркьрача ва гьадму йишв’ин дестейи тамам апIру ляхин хилиз гъадабгъурача. ЦIа ктIубшвру гъуллугъчийин асас метлеб цIа ктIубшвувал дар, цIихьан инсан уьрхювал ву. Учу хьуб усулиинди лихурача. Сабпиб – инсандин уьмур уьбхювал, кьюбпиб – тIубкIувалин хатIа аш ахтармиш апIувал, шубубпи – юкьубпи ва хьубпи усулар цIа ктIубшвбан къайдйирихъди аьлакьалудар ву», – ктибтура Агьмед-Паша Исмяиловди.

Узу Аьгьмед-Пашайин сюгьбатнахъ дикъатлуди хъпехънийза ва саб шакра адарди гъавриъ гъахьунзу – му ляхин дишагьлийириз хас вуйиб дар. ЦIа ктIубшвру гъуллугъчийин ляхин гизаф гъагъиб ва хатIалуб ву. Гьаддиз МЧС-дин дестйириъ лихурайидар асас вуди жилар ву. ЦIа ктIубшвру анжагъ сар гъуллугъчийин алабхьру хусуси палат, жвувахьди фу гъадабгъураш лигну, саки 40 килойихьна гъагъ айиб ву. Хъа думу гъагъ кьял’ин алди, фунур дишагьлийихьан лицуз шулухъа?

Мидланра гъайри, сабсанубдикан дарпиди гъитуз шуладарзухьан, цIа ктIубшвру гъуллугъчйирин анжагъ чпиз хас вуйи ва йисариинди къайда чIур дарапIди уьрхюрайи швнуб-саб лишан а. Мисалназ, асас лишнар – цIа ктIубшвру гъуллугъчйирин частнаан цIа кабхънайи йишвахьна гъягъруган, гежехайрар пуб ва цIийи палат алабхьну гъягъюб чIуру лишнарси гьисаб апIуру. Думу къайда цIа ктIубшвру вари гъуллугъчйири уьбхюра.

Аьгьмед-Пашайи узу сабсана фикрин дюзди гъавриъ тIаъну: цIа кабхъбан дюшюшдиъ цIатIан кум хатIалуб ву. ЦIа хъубкьайиз кумру инсан бугъмиш апIуру, хул’ан вахтниинди удучIвуз дархьиш, амрихъан гъягъюз гъитру. Дугъан гафариинди, цIа кабхъбан дюшюш гъабхьиш, сифтена-сифте гьава гъюру йишвар, унчIвар, раккнар хъерхьну, хул’ан удучIвну ккунду. Гьава гъюри гъабхьиш, цIа артухъди тарабгъуру. Хъа цIа кабхънайи йишваъ кислород ккудубкIиган, цIа чав чаланди ктIубшвуру.

«Узуз мумкинвал ккабхъну имиди, ихь ватанагьлийирихьна, жигьиларихьна илтIи-кIури, пуз ккундузуз, аьгъювалар гъадагъури гьапIрайи вахт гьяйиф мапIанай, ичв гележегдин хъуркьувалариъ гъи учву гъадагъурайи аьгъювалари аьхю роль уйнамиш апIиди. Учву гележегдиъ фужар шулуш, учвуз фициб пише багахьна вуш, гьамусмиди фикир дапIну, ичв метлебарихъ хъуркьуз кьаст апIинай. Абйир-бабарихьна, мялимарихьна, яшлу касарихьна вуйи гьюрмат уьбхяй. Спортдиин машгъул йихьай. Аьгъювалар ва спорт – кIваъ айи мурадарихьна рякъюн эвел ву»,

– гъапнийи Аьгьмед-Пашайи сюгьбатнан аьхириъ.

Ич сюгьбат ккудубкIруган, хябяхъдин сяаьт ургуб вуйи. Жюрбежюр ляхнариъ айи инсанар хулариз гъягъюз гьялакди айи. Амма Аьгьмед-Паша кьяляхъ чан ляхниз, цIа кабхънайи йишв аш, нубутнан кюмекназ вахтниинди хъуркьуз гъушу. Ав, халкьдин Игит ччвур гьавайиди тувруб дар!