Рякъ-хулин мюгькамвали жямяаьтлугъдин гъулай яшайиш ккабалгбаъ важиблу йишв бисура гъапишра, ягъалмиш шулдар. Фицики саки гьарсарин гьяятдиъ транспортдин улакьар айи гъийин заманайиъ му месэлайин тамамвал лапра маракьлу ву.
Аьхиримжи йисари Хив райондиъ рякъярин гьякьикьат ужувлахъинди гьял апIбан, артмиш’вализ манигъ’вал апIурайи саб жерге читин месэлйир гьял апIбан жигьатнаан хайлин натижалу уьлчмйир кьабул дапIна. Улупнайи ляхнар гьелелиг давамра шула. Гъахурайи серенжемарин натижайиъ йишва-риин арайиз дуфнайи гьякьикьатдиинра, шаксуз, гъи райондин саки гьарсар агьали ва гъирагъдилан гъюру хялар рази ву.
Гъябгъюрайи йисан хьадан эвелариан башламиш дапIну, ЗахитI ва Асккан Ярак гъуларин кючйириин асфальт улубзна.
Райондин глава Ярмет Ярметовди субут апIурайиси, Хив райондин терефнаан республикайин бюджетдиз дуфнайи транспортдин гъазанжарин кьадарназ лигну, муниципалитетдинна РД-йин минтрансдин йикьрариз асас вуди, гъуларин эгьемият айи ерли рякъяр дибдиан рас апIбаз дакьатар жара гъапIну. Айи мумкинвалар фикриз гъадагъну, улихьна йигъари ЗахитI гъулан 700 метр ярхишин айи Лезгинцевдин ччвурнахъ хъайи кючейиин, Асккан Ярак 900 метр манзилназ Дагестанская кючейиин асфальт улубзна.
Дидихъди сабси, гьамусяаьтна Арчугъ гъулаз цIийи гъяд иливбан, дина гъябгъюрайи рякъ деврин гъулайвалариз тялукь саягъ яркьу дапIну, рас апIбан ляхнар гъизгъинди кIули гъахура.
– Рякъ-хулин хатIасузвал уьбхбакан хайлин дюшюшариъ жямяаьтлугъ хатIасузвалра асиллу вуйивал фикриз гъадабгъну, райондин рякъяр ужуб къайдайикк уьрхбан месэлйириз дикъатлу эгьемият тувуз зегьмет зигурача.
Райондин ругариин ерлешмиш духьнайи рякъяр деврин тIалабариз жаваб тувру гьялназ хпан метлеб ади аьхиримжи вахтари райондиъ хайлин тикилишчивалин ляхнар тамам апIбан мумкинвал гъабхьну.
Гьаци, аьхиримжи шубуд йисан Хив райондиз республикайиан, айи мумкинвалар фикриз гъадагъну, рякъ-хулин расвалин, республикайин эгьемият айи «Мамраш-Ташкапур-Аракандин гъяд» рякъюн Лика-Хирижв гъуларин сяргьятариин али рякъ’ин асфальт улубзбан харжариз дакьатар жара гъапIну. ГъуштIил гъулаъ рякъ’ин гъулан аьхиризкьан асфальт улубзна. Дидихъди сабси, гъулан асас кюче бязи йишварихь ккуруди вуйиб гьисабназ гъадабгъну, рякъ’ин асфальт улубзбан проектариз асас вуди, думу яркьу апIбан ляхнарра кIули гъухну. Душваъ 140 метртIан артухъ манзилнаъ рякъюкк 6 метр ягълишин ади цалар ккаъну, рякъюн гъирагъдихъ хатIасузвалин блокар дивбан ляхнарра тамам дапIна. ЦIудихъ гъулаз гъи асфальт улубзнайи деврин рякъ ккивна. Хирижв – Лика гъулариъ рякъ’ин асфальт алшра, рякъ, асфальт дюбгъну, хатIалу гьялназ дуфнайи. Думу республикайин эгьемият айи рякъ ву. Думу рякъ’ин цIийиди асфальт улубзру мумкинвалра гъабхьну.
Республикайин эгьемият айи рякъярилан савайи, учу саки гьар йисан гъуларин саб жерге кючйириин ерли кьувватариинди асфальт улубзбан серенжемарра кьабул апIурача. Му ляхин гележегдиъра давам апIидича. Гъулахъ ужуб рякъ хьувал вари жямяаьтлугъдиз девлет ву.
Рякъяр рас апIбахъди сабси, гъулар сатIи апIурайи гъядарин мюгькамвал уьбхбазра аьхю мяна а. Арчугъ гъулаз гъябгъюрайи гъяд лап кюгьне вахтари тикмиш дапIнайиб вуйи. Шаксуз, душваъ машинар лихбаз аьхю хатIа ади гъабхьну. Гъулаъ артмиш’вализ шартIар адрувализ лигну, душв’ан хизанариинди инсанар шагьрариз удучIвнура гъушну. Гъи Арчугъ имбудар уьмуми гьисабариинди, 10 хизан ву. Тялукь аьгьвалатнаъ учу, гъулар уьрхбан игьтияж фикриз гъадабгъну, душваз транспортдин фунуб улакьра либхуз хатIасуз деврин рукьан (САРМ-йирин) гъяд иливуз йикьрар гъапIнийча. Гъядун уьмуми ярхишин 32 метр ву. Му месэла гьял апIбаъ райондиз лазим кюмек туву республикайин гьюкмин кIулиъ айидариз вари жямяаьтдин терефнаан аьхю чухсагъул пуз ккундузуз. Тикилишчивалин ляхнар сентябрин аьхирариз кIудукIбанди ву.
Къайд апIурза, Арчугъ гъулаъ гъулан мяишат артмиш апIбаз вари мумкинвалар а. Гъулаз ужуб рякъ-хул ккивбахъди, мушваъ мал-къара дюбхну, АПК-йин артмиш’валин гъайгъушнаъ шлу касарра артухъ шлувалиин инанмиш вуза, – гъапну ич сюгьбатнаъ райондин главайи.
Рякъярин уьмуми гьякьикьатдикан улхури, Хив райондин 38-пи нумрайин ДЭП-дин генеральный директор Герман Багъичевди къайд гъапIганси, дурари уьмуми гьисабариинди 135 км манзилнаъ райондин аьтрафариин ерлешмиш духьнайи рякъярин аьгьвалат гюзчиваликк уьбхюра. Гьадму гьисабнаан 97 км – ерли, хъа 38 км – республикайин эгьемият айи рякъяр ву.
– Ич гъуллугъчйири гъябгъюрайи йисан асас фикир айи рякъяр къайдайикк уьрхбаз туврача. Гьаци, рякъ-хулин хатIасузвал уьбхбан метлебниинди хатIа айи йишварихь жюрбежюр мялуматар кайи кьулин тахтйир дивнача. Рякъюн ихтиятвал уьбхбан бадали, инсанар яягъди рякълан улдучIвуз тикмиш дапIнайи йишвариз, гъядариз ширар йивбан гьякьнаан натижалу ляхин дубхнача, – аьлава гъапIну дугъу.
Шиклиъ: Асккан Яракк рякъ ккивбан геренар
