2011-пи йисхъан мина хъюгъну, Дагъустандин халкьарин 3-пи съезддин къарарар тамам апIури, гьар йисан 15-пи сентябриъ ихь республикайиъ Дагъустандин халкьарин сабвалин Йигъ къайд апIура.
Сабвалин йигъ тяйин апIувал – му улихьди ихь республикайиъ сабвал ади гъабхьундар кIуру гаф дар. Эгер ихь ругариин сабвал гъабхьундайиш, йицIбариинди миллетар албагну яшамиш шулайи ихь дагълу ватан гъирагъдиан кми-кмиди алжагъури гъюру чапхунчйири ккидипидийи.
Тарихнан китабариан ухьуз мялум вуйиганси, «дюн’я чаз табигъ апIуз мумкинвал айи» Надир-шагь, жюрбежюр вилаятар дисури, халкьар терг апIури, гъалибвалар гъадагъури гъюрайир, Дагъустандиъ дерккну, дугъаз дагълуйирин сабвали, дирбаш’вали, игитвали гучI тувну.
Надир-шагьдин кьушмар Андалалдиз диш гъахьиган, Дагъустандин вари халкьариз душмнихъди аькси женгназ дих гъапIну. Андалалдиз чпин кьушмарин дестйир лакари, лезгйири, табасаранари, гъумугъари, даргйири ва жарадари гьаъну. Чапхунчи душмнихъди вуйи женгар хьуд йигъан давам гъахьнийи. Вари миллетарин вакилари душваъ чпин игитвал улупнийи. Шагьдин кьушмар Дагъустандин ругарилан ултIуккнийи. Андалалиъ гъадабгъу гъалибвали дагълу халкьарин сабвал имбубсан мюгькам гъапIнийи. Дидхъан мина Дагъустандин кIул’ина гизаф ражари читин йигъар гъафну. Амма гьарсаб читинвалиан дагълуйир намуслувалиинди, игитвалиинди, чиб-чпиз дугъри гъуншивалин кюмек туври удучIвну.
2021-пи йисан январин 20-пи йигъан Дагъустан Республикайиъ тарихнан важиблу гьядисайиз бахш вуйи машквар къайд гъапIну. Дагъустандин Автономный Советарин Социалист Республика – ДАССР арайиз дуфну 100 йис тамам гъабхьну. Гьаму 100 йисандин арайиъ Урусатдин Федерацияйин дахилнаъди Дагъустандин йирхьуб конституция кьабул гъапIну. Му ляхни политикайин, экономикайин, жямяаьтлугъ аьлакьйирин, культурайин уьмриъ шулайи дигиш’валарикан, хъуркьуваларикан шагьидвал апIура.
