ЧIуру рякъюъ адрахъриву, дишагьли…

 

 

Аьхиримжи вахтна Дагъустандиъ дишагьлийири наркотикар ишлетмиш апIувалихъди ва дурар масу тувувалихъди аьлакьалу вуди швнуб-саб дюшюш ашкар дапIна. Магьа улихьнасира, октябрин вазлин эвелариъ ва сентябрин аьхирариъ, республикайин МВД-йин гъуллугъчйири, наркотикар ва наркотикдин сурсат кайи дармнар къанунсузди масу тувувалихъди аьлакьалу вуди, кьюб дюшюш ашкар гъапIну. Дурариъра тахсиркрар дишагьлийир вуйи.

 

 

Наркоманарихьна гъурукьундар

 

РД-йин МВД-йин пресс-гъуллугънаан мялум гъапIганси, гьаму йигъари республикайин МВД-йин ГИБДД-йин гъуллугъчйири «Астрахань-Мягьячгъала» машинарин рякъюн 333-пи километриъ ерлешмиш дубхьнайи гюзчивал ва ахтармишар гъахру постниин 47 йис дубхьнайи Новолак райондин вакили хъапIрайи Ford Focus автомобиль дебккну. Ахтармишар гъахбан натижайиъ ГИБДД-йин гъуллугъчйириз машиндиъ жин дапIнайи, инсандин психикайиз гужалди тясир апIру «Прегабалин» препаратдин 2800 капсула (1142 грамм) гъидихъну.
Машин хъапIрайир ва дугъахъди хъайи пассажир, Къизилюрт райондиан вуйи, 28 йисаъ айи дишагьли, МВД-йин отделиз гъухну. Силисариъ дурари къадагъа дапIнайи дармнар Мягьячгъала шагьриъ наркотикар ишлетмиш апIурайидариз ачухъди масу тувуз гъахурайивал чпин гардандиъ гъибисну.

 

Жигьил наркодилер

 

Сентябрин вазлин аьхирариъ Мягьячгъала шагьриъ яшамиш шулайи, 24 йисаъ айи жигьил риш Дагъустандин МВД-йин УКОН-дин гъуллугъчйири наркотикдин сурсатар хьади гъидисну. Шурахь лизи рангнан, хюйиз ухшар айи наркотикдин целофандин бицIи пакетаригъ гъидиржнайи хьуб багълама хьайи. Экспертизайи тяйин гъапIганси, дишагьлийихь гъибихъу сурсат 22 дозайин кьадарнаъди мефедрон наркотик вуди гъабхьну.
Силисариъ дишагьлийи гъапиганси, дугъу наркотик жюрбежюр йишварихь жин апIуз ва бицIи вахтналан масу тувуз планламиш дапIнади гъахьну.
Му кьюбиб дюшюшарин гьякьнаанра дишагьлийириинна, РФ-дин УК-йин 234-пи (агъу кайи вая инсандин психикайиз кьадарсуз гуж тувру сурсат кайи препаратар къанунсузди масу тувувалин гьякьнаан) ва 228-пи маддйириз (наркотикдин сурсатар къанунсузди масу тувувалин, гьясил апIувалин ва жара йишвариз хътаувалин гьякьнаан) асас вуди, уголовный делойир гъитIирккна.

 

Зегьер наънан гъюра

 

Дагъустандин МВД-йин гъуллугъчйири наркотикар масу туврайи йи-швар, наркодилерар ашкар апIбахъди аьлакьалу вуди республикайин образованиейин вари идарйириъ гьаму темайиан лекцйир гъахурашра, му зегьер масу туврайидар я кам апIуз, я думу хурайи рякъяр хъяркьюз удукьурадар. Мисалназ, региондин МВД-йин ФАН-дин мялуматариинди, гъубшу йисан Дагъустандин полицияйин вакилари 22 наркопритондин ляхин хъябкьну ва уьмуми кьадар 180 килограмм наркотикарин сурсат къанунсуз оборотдиан адабгъну. Улихьна йисарихь тевиган, республикайиъ наркотикарин асиллувалиъ ади гьисабназ гъадагънайи касарин кьадар цIиб гъабхьну, хъа, гьаддихъди сабси, наркотикар ишлетмиш апIуз ва дурар масу тувуз хъюгърайи дишагьлийирин кьадар артухъ дубхьна.

 

Наркодиспансерин улупбар

 

Дагъустандин наркологияйин диспансериан туву мялуматариинди, гъийин йигъаз му гъуллугънан гьисабнаъ 23 агъзур кас а. Дурарикан 4 агъзурихьна инсанар, наркотикарин асиллувалиъ ахъну, гьисабназ гъадагънайидар ву. Республикайиъ гьамусяаьт артухъси марихуана ва мефедрон наркотикар ишлетмиш апIура.

2010-пи йисаз Дагъустандиъ наркологияйин диспансерин гьисабназ шубар гъадагъбан дюшюшар зат адайи. Гьамусяаьт дурарин гьисабнаъ наркотикарин асиллувалиъ ахънайи, 16 йислан 50 йисахьна яшар вуйи дишагьли-йирра а. Дурарин арайиъ 20 йисаъ айи жигьил шубари асас йишв дибисна. Асас вуди дурар республикайин вузарин ва колледжарин студенткйир ву.
Гъябгъюрайи йисан Дербент шагьриъ Москвайин региондиан дуфнайи кьюр дишагьли гъидиснийи. Дурар, Дагъустандиъ героин наркотикдин 180 багълама жюрбежюр йишвариъ жин дапIну, думу йишвар наркотикар масу гъадагърудариз улупуз дуфнайи. Полицияйин вакилариз чпихь дишагьлийирихь 174 грамм наркотикдин сурсат гъибихъну.

 

Аьхир – дустагъ

 

ФСИН-дин улупбариинди, гьамусяаьт наркотикарихъди аьлакьалу вуди (УК-йин 228-233-пи маддйириан) Урусатдин дустгъариъ 109 агъзур кас а. Дурарикан 20 агъзур дишагьлийир ву. Йиз фикриан, дишагьли ва наркотикар кьюб саб-сабдихьди тевуз даршлу «вилаятар» ву. Улихьна йисари наркотикарикан улхбар анжагъ жиларихъдитIан аьлакьалу шулдайи. Гьамус, ухьуз рябкъюрайиганси, наркотикарин асиллувалиъ ахърайи ва думу масу туврайи дишагьлийирин кьадарра аьхюб ву.

Уьмриъ дишагьлийи гизаф ролар уйнамиш апIура. Думу сифте шлин вуш велед вуди, хъасин чан хусуси хизан ккебгъну, гьадушваъ саламатвал уьбхюрайи дада, чан веледар абйир-бабарин баркаллу аьдатариинди тербияламиш апIурайи кейвани, жюрбежюр ляхнариъ лихурайи гъуллугъчи ва гь. ж. кеспагьли ву. Думу ролариъ наркотикариз саб терефнахъанра йишв дубхьну ккундар. Дишагьлийи наркотикар шлиз масу тувра? Сифтена-сифте чаз таниш дишагьлийириз. Наркотикар масу тувувалин аьхир саб ву – дустагъ. Мидкан варидариз хабар а. Амма бязи дишагьлийири, рягьят пул абгури, чпи жарарин сагъ’вализ зарар туврайиваликан, хизан ккадабхъурайиваликан, веледар йитимханйириъ ахъруваликан фикир апIурадар. Хъа гьяйиф…