Театрихьна вая кинойихьна вуйи ккунивал хабарсузди гъюруб дар. Аьхюну пай дюшюшариъ актервалин пишекарвалра, кинофильмарин вая спектакларин машгьур артистар себеб духьну, ктабгъури шулу. Актервалин заан устадвалра, бажаранвалра, гьяйифки, думу пишейиин юкIв али касариз варидариз сабси тувудар. Гьаддиз заан бажаранвал кайи актерар тIубариинди ктухуз шулу. Дурарикан сар ихь ватанагьли, Москва шагьриъ Маяковскийдин ччвурнахъ хъайи театрин актер Нияз Гьяжиев ву.
Москва шагьриъ яшамиш шули, Нияз Гьяжиевдин 15 йис ву. Думу Табасаран райондин Хючна гъулаъ бабкан гъахьну. Гьеле мектебдиъ урхури имиди, Нияз актервалин пишейиин юкIв алир вуйи. Чан юкIв хъайи пише гъибтну, абйир-бабарин теклифниинди, сифте думу Дагъустандин гъулан мяишатдин институтдик (гьамусдин Аграрный университет) урхуз кучIвнийи. Хъа «Студентарин хьадукар», жюрбежюр машкврариз тялукь вуйи жара серенжемариъ иштирак шулайи жигьил ДГУ-йин культурайин факультетдин, актерарин устадвал за апIру кафедрайин заведующий Ислам Къазиевдиз гъяркъну, ва дугъу Нияздиз чпихь урхувал давам апIбан теклиф дивру. Гьадму йисан ДГУ-йиъ табасаранарин студияра тешкил гъапIнийи (1997-пи йис).
Урхувал ккудубкIбан кьяляхъ, Нияз сад йисан табасаран театриъ гъилихну, ва Москва шагьриъ Урусатдин театрарин искусствйирин институтдик (ГИТИС) урхуз ккучIвну. ГИТИС ккудубкIубси, думу Миллетарин театриз актерди гъадагъуру. Гьадушваъ 5-6 йисан лихбан кьяляхъ, Маяковскийдин ччвурнахъ хъайи театриз гъюру.
Гъи Нияз Гьяжиевди му театриъ уйнамиш гъапIу роларин кьадар 50-тIан артухъ ву. Гьарсаб ролихьна думу бегьемди ва жавабдарвалиинди гьязур шула ва гьамусяаьт Маяковскийдин театриъ заан бажармиш’вал ва устадвал кайи актерарин жергейиъ а.
Москвайиъ гъабхьи ич сюгьбатнаъ чан кIваъ айи хиялар ачухъ апIурайи вахтна, Нияз табасаран драмтеатрикан, багъри ватандикан лап маниди улхурайи. Дугъу гележегдиъ кми-кмиди Дагъустандиз гъюз ккайиваликан, багъри Табасаран драмтеатриз чахьан шлу кюмек апIуз ният айиваликанра гъапнийи. Табасаран драмтеатрин бязи актерарихъди Нияз Гьяжиев лап багахьди таниш ву, саки варидарихъди дуствалин аьлакьйир уьрхюра. Хъа табасаран драмтеатрин актерарин бажаранвал, роль уйнамиш апIуз аьгъювал дугъу жаради къайд гъапIнийи.
«Москва шагьур театрарин меркез ву. Гьарсаб театриъ лихурайи, Кавказдиан вуйи актерарик жара халкьариз хас дару саб фициб-вуш лишан, хусусивал кади шулу. Гьадму текрар даршлувалиинди, дурари тамашичйир табигъ апIуру, яна чпи ккун хьуз гъитру. Ихь табасаран театрин актерар Москва шагьрин бажаранлу актерарин кьяляхъ гъузрадар. Хъа дурарин бажаранвал хъана артухъ ва кьувватлу хьпан бадали, театри, жара актерарин, режиссерарин, художникарин ляхнихъди таниш шули, чпин устадвалиинди дивнайи спектакларихъди тамашичйир таниш апIури, жара йишвариз гастролйириз гъягъюри, театрихьна вуйи ккунивал гьисс апIуз гъитри ккунду. Гьяйифки, Урусатдиъси дарди, Дагъустандин халкьарин, неинки табасаранаринра, театрихьна вуйи янашмиш’вал зяифуб ву.
Халкьди театр ккун дапIну, театриз гъягъюри, театрин актерари диву сягьнйириз, дурарин устадвализ кьимат тувради ккунду. Театр артмиш хьпаъ тамашичйири аьхю роль уйнамиш апIура»,
– къайд гъапIну Нияз Гьяжиевди.
Театриъ Ниязди уйнамиш апIурайи ролар асас вуди умудсуз, пис касарин, залумкрарин ву. Зарафатчийинси, залумкар касдин роль уйнамиш апIувалра гъагъиди алабхъуру. Хъа Нияздиз чан заан пишекарвалин устадвалиинди ва гьам зарафатчийин, гьамсана залумкар касарин ролар уйнамиш апIбан къайдайиинди тамашич-йирин кIван гьиссарик кучуз аьгъя. Актерарин варитIан аьхю бажаранвалра гьаддиъ а.
Гъит, Нияз, увуз гележегдиъра инсанарин гьевес за апIуз, багъри театрихъан юкIв убгуз кьувват туври.
