Гъябгъюрайи йисан урчIвуб вазлин арайиъ Дагъустандиъ нюкягь чIюбгъбан дюшюшар, 2020-пи йисандин вари улупбарихь тевиган, артухъ духьна. Республикайиъ 2021-пи йисан январилан августдин вазлин аьхириз 6 аьгъзуртIан артухъ хизанариъ жилирна хпир сар-сарихьан жара гъахьну.
«Гъябгъюрайи йисан Дагъустандиъ ЗАГС апIбан 9741 дюшюш, хъа нюкягь чIюбгъбан – 5948 дюшюш гьисабназ гъадагъунча. Гъубшу йисан кIул’инди вари республикайиъ нюкягь чIюбгъбахъди аьлакьалу дюшюшар 5294-тIан дайи. Учву му цифрйириз фикир тувай», – гъапну «Дагъустан» ГТРК-йин передачайиъ Мягьячгъалайин ЗАГС-дин управлениейин начальник Заира Уьмаровайи.
Гьацира дугъу чан удучIвну улхбаъ улихьна йисарихь тевиган, сумчрар апIурайи жигьиларин кьадарра ис абхънайиваликан гъапнийи. Заира Уьмаровайин фикриинди, дици хьувализ себебар а. Асасуб – аьхиримжи вахтна коронавирусдин уьзрихъди аьлакьалу вуди, республикайиъ банкетдин залар хъяркьнайивал, аьхю кьадар инсанар уч апIуз ихтияр адрувал ву. Хъа республикайиъ нюкягь алдабгъуз ккунидарин кьадар, улихьна йисарин тялукь вахтарихь тевиган, кьюб ражари за дубхьна.
Табасаран жигьилари хал-хизан кебгъбахъди ва нюкягь чIюбгъбахъди аьлакьалу аьгьвалат фициб вуш ахтармиш апIури, узу Хив ва Табасаран районариъ айи ЗАГС-дин отделарин начальникарихьнара илтIикIнийза.
Хив райондин ЗАГС-дин отделин начальник Гюльзана Самадовайи къайд гъапIганси, Хив райондиъ сабпи йишв’ин сифте бицIидар бабкан хьувалин, хъасин инсанар кечмиш хьувалин дюшюшар ал. Хъасин кьадар жигьатнаан хизан ккебгъувалин ва нюкягь чIюбгъювалин дюшюшар гъюра. Гъябгъюрайи йисан 2-пи ноябриз Хив райондиъ гьюкуматдин ЗАГС-диъ 87 нюкягь апIбан дюшюш духьна. Хал-хизан ккебгъу жигьиларикан гьацI хизанари жюрбежюр себебариан чпин нюкгьяр чIюргъюра. Дицдар дюшюшарин кьадар гъийин йигъаз райондиъ 45 гьисабназ гъадагъна.
«Йиз фикриан, гьамусдин жигьилар хал-хизан ккебгъбахьна, хизандин мани аьлакьйир уьрхбахьна гьязурди дар. Дурариз улихьгандин хизандин багьалу савкьатарикан, хизандин сабурлуваликан, сабваликан кIурударра цIибтIан имдар. Жигьиларин ккергънайи таза хизанар ккадахьувалин асас тахсиркрар – абйир-бабар, телефонар, интернет ва социальный сетар гьисаб апIураза», – гъапну ич сюгьбатнаъ Гюльзана Самадовайи.
Дишди кIурза, Табасаран райондиъ нюкгьяр чIюргъбахъди аьлакьалу аьгьвалат читинуб дар кIури, фикир апIурайза. Амма узу гъалатI гъахьну. Табасаран райондин ЗАГС-дин отделин кIулиъ айи Эльмира Аьлиевайи къайд гъапIганси, аьхиримжи вахтна райондиъ нюкягь чIюбгъбан дюшюшар артухъ духьна. Гъябгъюрайи йисан 10 вазлин арайиъ Табасаран ра-йондиъ, загс дапIну, 300-дихьна хизанар ккергъну. Хъа, гьаддихъди сабси, нюкягь гъючIюбгъдарин кьадарра 130-рихьна удубчIвура.
«Хизандиз, багахьлуйириз хайлин харжар шулушра, цIийи хизан ккебгъбан гьарсаб дюшюш, гьарсаб сумчир кIваъ гъубзру аку, шаду, важиблу гьядиса ву. Хъа гьамусдин бязи жигьилари, сар-сарин хасият гъадабгъуз шуладарчухьан кIури, хизан ккидипура. Ихь жигьилариз, сабур дапIну, сацIиб аьгь апIуз аьгъдар. Жигьиларин терефназди саб гаф пуз шули имдар. Уьмур читинуб ву. Фу-вушра алабхъуб мумкин ву. Жилири ва хпири, сар-сарин гъавриъ ади, гьюрмат уьбхюри ккунду. Хъа, гьяйиф…», – гъапну Эльмира Аьлиевайи.
ЗАГС-дин отделарин кIулиъ айидар, гьелбетки, гьякь ву. Хъа узу хизандин институт зяиф дубхьнайивалиъ жямяаьтлугъдин тахсир айиваликанра кIураза. Фицики, улихьдин йисари жилирин хул’ан абайин хулаз удучIвну гъюру дишагьлийиз жямяаьтдин терефнаан насигьят туврудар, уьмрин читинваларикан ктибтури, чпи аьх апIурайи дюшюшар мисалди хури, хал-хизан уьбхюз рюгьнан кьувват артухъ апIрудар гизаф шуйи. Хъа гьамус, гьяйифки, хизанар ккадахьувалин кьадар артухъ шулайивалихъди сабси, хизандин багьалу аьдатарра тарихназ гъягъюра.
