Дагъустандиъ йитим бицIидар хуларихъди тямин апIувал давам шула.
Мялум вуйиси, Урусатдиъ абйир-бабар хъимдру бицIидариз ва чпин яш 23 йис хьайиз вуйи йитимариз, «Йитим бицIидариз яшайиш жигьатнаан кюмек тувбан аьлава заминваларин гьякьнаан» федералин 159-пи нумрайин къанундиз асас вуди, гьюкуматдин терефнаан кюмекнан хил гьачIабккура. Думу къанундиинди, вахт тамам дубхьну, интернатдиан удучIву йитим бицIидариз яшамиш хьуз гьюкуматди хал-йишв тувра.
Улихьна йигъари Дагъустандин Правительствойин председатель Аьбдулпятягь Амирхановдин регьберваликкди кIули гъубшу совещаниера гьаму месэлайиз бахш дапIнайи. Совещаниейиъ дугъу къайд гъапIганси, республикайин къанунчивализ асас вуди, йитим бицIидар хуларихъди тямин апIбан месэла гьял апIувал муниципалитетарин ихтиярназ тувна.
«Республикайин бюджетдиъ гьаму метлебариз дакьатар жара дапIна. Цци, муниципалитетарин тIалабниинди, ухьу хуларин гьарсар касдиз алабхъурайи йишван кьадар артухъ гъапIнийхьа. Федеральный центри ихь улихь дивнайи вари буржйир тамам апIури, йитимар чпиз гьисаб дапIнайи хуларихъди тямин дапIну ккунду», — гъапну Аь.Амирхановди.
Совещаниейиъ вахтназ вуди РД-йин илмин ва образованиейин министрин вазифйир тамам апIурайи Ягь’я Бучаевди мялум гъапIганси, гъийин йигъаз республикайиъ дициб ихтияр ишлетмиш апIуз вахт дубхьнайи бицIидарин кьадар 3 агъзурна 223 кас ву, дурарикан 1011 кас абара, бабра хъимдру бицIидар ву. Дурар яшамиш шлу хал-йишвахъди тямин апIбан бадали, 5 миллиарддихьна пулин дакьатар лазим ву.
«Гьаму йисан му метлебариз республикайин бюджетдиъ 588,9 млн манат жара дапIна, гьадму гьисабнаан 138,9 млн манат федеральный бюджетдиан вуйи субсидйир. Му дакьатарихъ кечирмиш шулайи йисан 484 бицIир, яна уьмуми кьадарнакан 15 процент, хуларихъди тямин апIуз планламиш дапIна», — аьлава гъапIну Я.Бучаевди.
Дугъан гафариз асас вуди, муниципалитетари му месэла фици гьял апIураш ахтармишар гъахури, гьар гьяфтайиъ анализ апIура. 15 муниципалитетдиъ дидин гьякьнаан йикьрар йитIбан ляхин тамам дапIну ккудубкIна, 21 муниципалитетдиъ бюджетдиъ жара дапIнайи дакьатариз асас вуди планламиш дапIнайи 152 йикьрарин ерина 99-тIан тамам дапIнадар. Хъа Мягьячгъала, Избербаш, Хасавюрт шагьрариъ ва Хасавюрт райондиъ му месэла вахтниинди гьял дарапIди, улупнайи дакьатар тялукь метлебариз харж дарапIди гъузна.
Мицдар улупбари бязи пишекрарин чпин вазиф-йирихьна вуйи жавабдарсуз янашмиш’вал нубатнан ражну субут апIура. Гьяйифки, ихь республикайин неинки гьаму цирклиъ, хъа гьацира агьалйирин яшайишдин гъуллугъар гьуркIуз буржлу вуйи идарйирин жюрбежюр жара цирклариъра мицдар дюшюшар кми-кмиди алахьура. Гьюкуматдин терефнаан агьалйирин жюрбежюр гъатариз кюмек тувбан бадали кьабул дапIнайи ва уьмриъ гьяятназ кечирмиш дапIну ккуни хайлин къанунар, программйир ва проектар чпин метлебарихъ хъуркьрадар. Му гьякьикьатди ухькан гьарурикан жвуван вазифйирихьна вуйи янашмиш’вал дигиш, жавабдарвал за апIуб тIалаб апIура.
