Гьюрматназ лайикь вуйи хизан

 

 

Саб кьадар инсанар хьайи йишвахь флану касдикан улхруган, аьдат вуйиганси, жюрбежюр гафар ерхьуру: сари, думу ужур ву, гъапишра, нарази вуйирра шулу. Хъа саспидарикан улхруган, фикир саб шулу, яна вариди дугъаз, ужур, гьюрматлу кас ву, кIуру. Аьбдуриза Аьлиев ва дугъан уьмрин юлдаш Султанат Аьлибеговна (шиклиъ) гьацдар, агьалйирин арайиъ аьхю гьюрмат айи касарикан ву.

 

 

Аьбдуриза Асланович Аьлиев 1934-пи йисан 5-пи декабриъ Хив райондин ЧIир’арин гъулаъ бабкан гъахьну. 1952-1956-пи йисари дугъу СтIал Сулеймандин ччвурнахъ хъайи Дагъустандин гьюкуматдин педагогвалин институтдиъ, хъа 1972-1974-пи йисари Москвайиъ айи Лениндин ччвурнахъ хъайи ЦК КПСС-дин Партияйин заан школайиъ гъурхну ва дурар заан аьгъювалариинди ккудукIну. Дидланра савайи, экстерн саягъниинди военный заан училищера ккудубкIну, ва лейтенантдин званиейиъ ади, кьюд йисан Белоруссияйиъ Баранович кIуру шагьриъ Советарин армияйиъ гъуллугъ гъапIну.

Инсанди гьюрмат, аьдат вуйиганси, чан марцци зегьметниинди, инсанарихьна вуйи ужуб янашмиш’валиинди гъазанмиш апIуру. Аьбдуриза Аьлиевди чан зегьметнан рякъ 1956-пи йисан ТинтIарин кьялан мектебдиъ мялимди лихуз хъюгъбалан ккебгъру. Хъасин думу ТIюргъярин мектебдин директорди, райондин образованиейин отделин заведу-ющийди, Табасаран райондин исполкомдин председателин заместителди, 1970-1972-пи йисари КПСС-дин Хив райкомдин кьюрпи секретарди гъилихну. ЙицIуд йисандин арайиъ – 1975-пи йисан 15-пи январихъан 1984-пи йисан 20-пи октябризкьан – «Табасарандин нурар» газатдин редакторин вазифйирра тамам гъапIну.
Аьбдуриза Аьлиевди саки 13 йисан табасаранарин милли сяняаьткарвал – халачичивал – артмиш апIбак лайикьлу пай кивну: 1984-1997-пи йисари думу «Табасаран» КПО-йин генеральный директорди гъилихну.

Наан лихури гъахьнушра, Аьбдуриза Аьлиевди учв савадлу пишекарси, чан хиликк лихурайидарин гъай-гъушнаъ айи руководителси улупну. Анжагъ саб мисал: Аь.Аьлиев «Табасаран» КПО-йин генеральный директорди лихурайи йисари райондиъ халачйирин 7 цIийи цех дивну, имбудар капитально рас гъапIну, 300 бицIириз йишв айи 4 бицIидарин багъ ишлетмиш’вализ тувну, 13 йисан экспортдиз иша гъябгъру шейъ гьясил гъапIну, халачичйири, гьар вазлин маважибтIан савайи, гьар йисан аьхириъ 13-пи маважибра гъадабгъури гъахьну.
Аьбдуриза Аьлиевдин, чан уьмрин юлдаш Султанат Аьлибеговнайихъди сатIиди яшамиш шули, 62 йис ву. Дурари шубур байна сар риш аьхю ва тербияламиш гъапIну. Сар бай Москвайиъ, сар Мягьячгъалайиъ яшамиш шула, шуру Дербент шагьриъ ФОМС-диъра ляхин апIура, медучилищейиъ дарсарра кивра. Худларикан хабар гъадабгъиш, аьхюну худул Крымдиъ аьхюнур следователди лихура, сар Москвайиъ РУДН-диъ архитектурный университетдиъ, тмуну худул шуру Москвайин правительствойин университетдиъ, шубурпири Мягьячгъалайиъ мектебдиъ заан кьиматариз урхура. Рябкъюрайиганси, мурарин хизан лап зигьимлу касарикан ибарат ву.

Аьбдуриза Аслановичдиз айи наградйирикан улхуруш, думу: «СССР-ин чап апIбарин отличник» медалин (1980-пи йис), ДАССР-ин Верховный Советдин Президиумдин Гьюрматнан грамотайин (1982-пи йис), «Дагъустан Республикайин муниципалин гъуллугънан лайикьлу гъуллугъчи» ччвурнан (2002-пи йис), «Дявдин ва зегьметнан ветеран» медалин (2012-пи йис), Урусатдин жилар тартиб апIбаз вуйи медалин (2007-пи йис) сагьиб ву. Думу гьацира Аьхъю Гъалибвалин 60 йис, 65 йис, 70 йис, 75 йис хьпаз вуйи юбилейин медаларииндира лишанлу дапIна.
Аьбдуриза Аслановичди кьюб пенсия гъадагъура – муниципальный ва аьдати, яш дубхьну гъадабгъурайиб.

Цци декабрин 5-диъ Аьбдуриза Аьлиев бабкан гъахьихъанмина 87 йис тамам шулу. Думу бабкан гъахьи йигъахьди тебрик апIури, ихь агъсакълиз мюгькам сагъ’вал, хизандиъ хушбахтвал ва уьмрин ярхи ва бахтлу йисар ккун апIурхьа.
Сакьюдар гафар дугъан уьмрин юлдшиканра дупну ккунду. Султанат Аьлибеговна 1939-пи йисан 3-пи июндиъ Табасаран райондин АхьитI гъулаъ бабкан гъахьну. Дугъу АхьтIарин 7 йисандин мектеб, дидин кьяляхъ Хючнаъ 8-пи класс ккудукIну. Дербент шагьриъ айи, Лениндин ччвурнахъ хъайи педучилищера ккудубкIну, Мягьячгъала шагьриъ айи педагогвалин хпарин институтдин литературайин факультетдиъ гъурхну.

Чан зегьметнан рякъ Султанат Аьлибеговнайи кьюд йисан Рушвларин ккергъбан мектебдиъ урус чIалнан дарсар кивбалан ккебгъну. Кьюд йисан ТIюргъярин 8 йисандин мектебдиъра гъилихну. Хъасин СиртIич гъулаъра ккергъбан классарин мялимди ва пионервожатыйди, Хючна гъулаъ айи дишагьлийирин интернатдин тербиячиди лихури гъахьну.
Султанат Аьлибеговнайиз 55 йисандин зегьметнан тажруба а. Думу «Зегьметнан ветеран», «Дагъустан Рес-публикайин образованиейин лайикьлу гъуллугъчи» кIуру ччвурарин сагьиб ву.