Вари дюн’яйиъ тарабгънайи коронавирусдиз ва дидихъди аьлакьалу вуди арайиз дуфнайи аьгьвалатназ дилигди, республикайин культурайин министерствойи 2021-пи йисан эвелиан мина Дагъустандиъ гъахуз планламиш дапIнайи вари халкьарин аьхю фестивалар хъуркьувалиинди кIули гъухну, республикайин культурайин цирклин вакилари уьлкейин жюрбежюр регионариъ выставкйирин 18 проект арайиз адагъну, уьлкейин улихь хьайи вузарин бинайиинди 598 касди пишекарвалин дережа за гъапIну.

 

 Мидланра савайи, региондин «Бажаранлу инсанар» ва «Цифровой культура» проектар 100 процент тамам дапIна. Республикайин культурайин идарйириан цци тазади гьяракатнак кипнайи «Пушкиндин карта» проектдин 34 агъзур билет масу тувну, ва думу программайик гъюру йисан эвелиан мина культурайин жара тешкилатарра ва кинотеатрарра китIру. 

Му мялуматар улихьнаси РД-йин культурайин министерствойи республикайин культурайин цирклин идарйирин кIулиъ айидарихъди видеоконференцияйин къайдайиинди кIули гъубху совещаниейиъ вахтназ вуди РД-йин культурайин министрин вазифйир тамам апIурайи Зарема Бутаевайи тувну.
Совещаниейин кьяляхъ узу Хив ва Табасаран районариъ культурайин цирклин кIулиъ айидарихъди сюгьбат гъубхнийза. 

«Учу райондиъ 2021-пи йисан ТинитI, Хили-Пенжигь ва АхьитI – 3 гъулан клубариъ бинайиан расвалин ляхнар кIули гъурхунча. Мидланра гъайри, райондин культурайин хал республикайин конкурсдиъ иштирак ва гъалиб гъабхьну, ва диди материалинна техникайин бина мюгькам ва цIийи алапIбан субсидйир гъадагъну. Гъюру йисан райондин культурайин хал ва Хьарагъ гъулан культурайин хал дибдиан рас апIуз республикайин программайик кахьну. Райондин культурайин хал бинайиан рас апIуз 22 миллионтIан артухъ, хъа Хьарагъ гъулан культурайин хулаз – 8 миллион манат улупна. Гьацира учу мяълийир апIбанна алатарин ансамбль арайиз гъабхунча, табасарандин халкьдин театрра арайиз хувалиин лихурача. Гьюкуматдин Табасаран драмтеатрихъди мани аьлакьйир айич. Театр райондин саки вари серенжемариъ жанлуди иштирак шула.

Ктабхъурайи йисан учу райондиъ табасаран халкьдин культурайин аьдатарин фестиваль кIули гъубхнийча. Гъюру йисан райондиъ республикайин дережайин культурайин аьхю фестиваль тешкил апIуз планламиш дапIнача. Гьаму йисан думу фестиваль гъабхуз коронавирусдин тIягъвни гъитундайи. Райондин культурайин цирклин вакилар республикайин дережайин серенжемариъ, концертариъ, фестивалариъ иштирак шула. Ихь райондиз республикайин районарин юбилеяриъ, аьхю фестивалариъ иштирак хьуз гьаммишан теклифар гъюри шулу. Учу дурар аьшкьниинди кьабул апIурача», – гъапну ич сюгьбатнаъ Табасаран райондин культурайин циркил кIули гъабхурайи Аьбдулвагьаб Аьбдуловди.

Къайд апIуз ккундузузки, республикайин районарихь тевиган, Хив районра кьяляхъ гъубзрадар. Аьксина, му район бязидартIан улихь хьа, ва культурайин, спортдин, жигьиларин ляхнариз лигру ва туризмдин отделин цIийи начальник Казбек Къазиевди, культурайин циркил за апIури, аьхиримжи вахтна хайлин ужудар дигиш’валар арайиз духна. Дурарикан саб – варидариз машгьур гъабхьи «Голос» проект ву. Му проектдин кюмекниинди райондин бажаранлу бицIидари ва живанари тамашичйириз чпин мумкинвалар улупура.

«Гъябгъюрайи йисан республикайин культурайин милли проектдин бинайиинди Заан Яракк гъулаъ культурайин хал дивну ккудубкIунча. Думу проектдиинди Хив гъулаъ бицIидарин искусствйирин мектебра дивунча. Кьюбибра багарихьди сатIиди арццди. Райондин культурайин хал материалихъди, техникайихъди, мукьмар йивру алатарихъди тямин гъапIунча. Гьадму гьисабнаан «Ямаха» синтезаторар, каманчйир, далдабйир, гитарйир, зурнйир, микрофонар, сягьна жюрбежюр жюрйириинди успагьи апIру аквар масу гъадагъунча. «ВаритIан ужуб гъулан клуб» кIуру проектдиъ Фурдагъ гъулан клуб гъалиб гъабхьнийи. Ерли бюджетдиан думу клубдиз ва гьацира Лика, Кашкент гъуларин клубариз мукьмар йивру алатар масу гъадагъуз 100 агъзур манатдин кюмек гъабхьнийи. «Культурайин ужурсир гъуллугъчи» кIуру цирклиан Фирудин Маллаевдиз 50 агъзур манат премия капIнийча ва 200 агъзур манатдихъ райондин библиотекйириз китабар масу гъадагъунча. Мурар вари республикайин программайин кюмекниинди гьял апIуз гъахьи месэлйир ву. Хъа ерли бюджетдиан Ургъа гъулан клуб рас гъапIунча, гьамусяаьт ЦIинитI гъулан клубдиъ расвалин ляхнар кIули гъахура. Мидланра гъайри, Яракк ва Ккугъ гъулариз рякъяр жара шлу йишв’ин туристарин майдан ккабалгунча. Гъюру йисан думу йишв, аквар китIну, жуккмар ккитIну, хъана мюгькамди ккабалгуз планарик кайич. Райондиъ ктабхъурайи йисан саки вари клубариъ расвалин бицIи-бицIи ляхнар кIули гъурхунча.

Сабсан пуз ккундузуз, райондиъ цIийи проектар гьяракатнаъ ирчунча. Дурар «Голос дети» бицIидарин ва «Голос» аьхюдарин арайиъ музыкайиин, мяълийир апIбиин аьшкь алидар, бажаранлу касар ашкар, милли культура артмиш апIбан бадали кIули гъурхдар вуйи. Гъюру йисан табасаран халкьдиз ва артистариз сабсан цIийи проект гьяракатнаъ ипуз планламиш дапIнача. Думу проект «Чирагъчайдин мукьмар» кIуру конкурс ву. Конкурсдиъ фонограмма дарди, чпин хусуси сесериинди табасаран ва лезги артистари жвуву ктагъу мяълийир тамам апIиди», – гъапнийи аьхириъ Казбек Къазиевди.

Кьюрид жавабдар касарира гъюрайи цIийи йисан ихь районариъ гъахуз планламиш дапIнайи аьхю фестиваларикан, проектарикан аьшкьлуди кIурайи. Гъит гьамусяаьт думу ляхнариз манигъ’вал апIурайи тIягъюн дудубгну, ихь районариан гъюрайи шаду мяълийирин сесер варидариз ерхьри.