Улихьнаси Францияйиъ кIули гъубшу кардиологияйин Европайин конгрессдиъ дюн’яйин машгьур пишекрар РАН-дин Сибирин отделениейин аьлимарин коронавирусдин уьзриан инсанар сагъ апIбаз бахш дапIнайи докладди маракьламиш гъапIну.
Му конгрессдиз 10 агъзурихьна докладар хътаури шулу, амма пленумдин заседаниейин повесткайик каърудар саб-кьюбтIан шулдар. Сибирин аьлимари чпин доклад заседаниейин асас пайнаъ гъурхнийи. Гьадму аьлимарикан сар, медицинайин илмарин кандидат Андрей Громовди коронавирусдиан гъагъиди ктIерццбан себебар ачмиш гъапIну.
– Коронавирусдин тIягъюн ачмиш дубхьну, кьюд йистIан артухъ ву. Гьаму вахтнан арайиъ му вирусди бедендин 3200 белокариз тясир апIрувал тяйин дапIна. Германияйин аьлимари кIули гъуху ахтармишарин натижайиъ ашкар гъабхьиганси, вирус бедендиъ убчIвну саб сяаьтналан, ферментарин асас гьяракат дигиш апIури, диди ляхин чан хилиз гъадабгъуру, хъа шубуб сяаьтналан чан копйир яратмиш апIуз хъюбгъру. Аьхирки, 14 сяаьтналан вирусар гьясил апIувал гьяракатнаъ убчIвру, ва бедендиин гъалиб хьуз хъюбгъру.
Му вирус компьютерин вирусдиз ухшар ву, диди фици техника къайдайиан адапIураш, гьаци коронавирусдира инсандин бедендин гьяракат чIюбгъюз гъитра ва думу гьялакди кьаби апIура. Гьяйифки, аьзарлу духьнайир духтрихьна вирус гьяракатнаъ убчIвигантIан илтIикIурадар.
Аьлимарин жюрбежюр ахтармишариан рябкъюрайиганси, бедендиъ чан ляхин дапIну, вирус дубгура, амма чав беденди дидин ляхин давам апIуз хъюбгъра. Гьаддиз му месэла аьдати клиникайин медицинайин къайдйириинди гьял апIуз удукьруб дар. Думу ляхин вирусдин табиаьт аьгъю, дидин гьяракатар ахтармиш апIури, асас илимдихьантIан апIуз шлуб дар.
Эгер вирусди варидариз сабсиб тясир апIураш, гьаз саспи инсанар дид’ан лап гъагъиди ктIерццура кIури, гьерхган, Андрей Громовди гьамциб жаваб тувнийи:
– Думу гьарурин бедендин кьувватнакан асиллу ву, ва сифте диди зяифди вуйи гьендемариз эсер апIура. Хъасин, эгер уьзур давам шули гъабхьиш, думу жюрбежюр жюрйириз пай шула: фиброз, аритмия, тромбоз ва гь.ж. Гьаму гьяракат дебккбан бадали, кетIерццнайирин бедендин хусусиваларикан мялуматар ади ккунду. Ав, бязидар чпиз хабар адардира ктIерццура, уьзри чав фицибкIа жюрейиинди ачмиш апIурадар. Коронавирусдин сабпи лепе гъафиган, симптомар адарди ктIерццу 400-дихьна кас, асас вуди духтрар, сагъ гъапIнийча. Хъасин ашкар гъабхьиганси, сакьюдар вазар гъушиган, пучIуди ктIерццдарикан гьацIарин жюрбежюр уьзрар ачмиш гъахьнийи. Мидланра савайи, коронавирус симптомар адарди кубчIвнушра, бязи инсанар гьяракатниинди зяиф ва кьаби хьузра хъюгънийи.
А.Громовдин гафариз асас вуди, коронавирусдин гъагъи натижйир терг апIуз витаминари кюмек тувру. Гьаддиз вирус кубчIвумитIла витаминарин терапия гъабхувал чарасуз лазим вуди гьисаб апIура.
Гьацира, вирусдин кьяляхъ бедендин кьувват мюгькам апIбан бадали, физический активвал за дапIну, вахтниинди нивкIуз душну, ипIрубдизра дикъатлу фикир тувну ккунду.
Жюрбежюр мутацйир арайиз хури, вирус, гьелелиг хътабкури гъубзди. Гьаддиз жвуван беден кьувватлу апIури, вирусдихъди вуйи женгнаъ гьарсар кас кIул’индира иштирак хьуб лазим ву.
