Зегьметну ужуб бегьер гъабхну

Дявдин кьяляхъ йисари бабкан гъахьидар гъагъи зегьметну, аьгъювалар гъадагъбахъ юкIв хъади хьували, аку гележегдикан вуйи марцци хиялари лигим гъапIну. Гьацира зегьметну инсандин ватандаш’валин, намуснан ва эдеблувалин, жавабдарвалин къайдйир мюгькам апIуру.

Ферезуллагь Агъакеримович Къягьриманов 1949-пи йисан Табасаран райондин АхьитI гъулаъ гизаф бицIидар айи хизандиъ бабкан гъахьну. АхьтIарин 8 йисандин мектебдин кьяляхъ, 1966-пи йисан Ферезуллагь Къягьримановди Хючнаарин кьялан мектеб заан хъуркьувалариинди ккудубкIну. Жигьил бали чан зегьметнан рякъ, Табасаран райондин «Уьру Пайдагъ» совхоздиъ ляхин апIури, ккебгъну. Думу йисари зегьметнан тажруба ади хьувализ аьхю кьимат тувуйи. Образование давам апIбан бадали, Ферезуллагь Агъакеримович Новочеркасск шагьрин политехнический институтдик урхуз кучIвру (му институтдиз, пишекрар гьязур апIру жадан, кIури шуйи), ва 1973-пи йисан институт ккудубкIу жигьил пишекар Дербент шагьрин Автоколоннайиз ляхин апIуз гьаъру.

Транспортдин цирк-лиъ аьдати инженерилан ляхин апIуз хъюгъну, думу «Дагтранссервис» карханайин кIулиъ айирин гъуллугъниинакьан гъафну.

1985-1991-пи йисари «Дагъустанавтотранс» объединениейин генеральный директорин заместителди лихури, генеральный директорин вазифйир тамам апIури, Ферезуллагь Къягьримановдин дирбаш’валиинди Дагъустан Республикайин агьалйир ва экономикайин цирклар транспортдихъди тямин апIбаъ заан натижйирихъна гъафнийи.

Гьадму йисари Ф.Къягьри-мановдин регьберваликкди республикайин автотранс-портдин дестйир Ставрополь, Краснодар краяриъ гъулан мяишатарин бегьер уч апIбаъ, Тюмень областдин ЦIийи Уренгойдиъ нафтлин буругъар тикмиш апIбаъ иштирак шули гъахьнийи. Республикайин автоколоннйири, РФ-дин Правительствойи чпин улихь диву месэлйир хъуркьувалиинди тамам дапIну, Урусатдин жара регионарин арайиъ улихь йишвар гъидиснийи.

Мягьячгъалайин аэропортдин самолетар дусру ва гъудужвру рякъ тикмиш апIбакра Ферезуллагь Къягьримановди лайикьлу пай кивну. Тикилишчйири ва автотранспортди кьюб сменайиъди ляхин апIбан гьякьнаан дугъу тартиб гъапIу къайдайи республикайиз лап важиблу мяна айи объект улупнайи вахтназ сад йис улихьна ляхник кипуз мумкинвал тувнийи.

Ферезуллагь Агъакеримо-вич кьюб ражари Дербентдин ва Мягьячгъалайин шагьрарин советарин ва кьюб ражари РД-йин Халкьдин Собраниейин депутатра вуди гъахьну. Халкьдин Собраниейин аппаратдиъ думу экономикайин политикайин Комитетдин председателин заместителди, хъасин къанунчивалин ва гьюкумат тикмиш апIбан Комитетдин председателди гъилихну.

Гьарсаб ляхнин кIулиъ айирихьна диврайи деврин тIалабарин гъавриъ ади, РД-йин Халкьдин Собраниейиъ лихури, дугъу РФ-дин Президентдин багахь хьайи Гьюкуматдин гъуллугънан Кафари Кавказдин Академияйин экономикайин факультетра, цIиб вахтналан РФ-дин Президентдин багахь хьайи Гьюкуматдин гъуллугънан Урусатдин Академияйин юридический факультетра ккудукIнийи.

РД-йин Халкьдин Собраниейин депутат вуди, Ферезуллагь Къягьримановди къанунчивалин ва къанундин къайдйирин актар тартиб апIбак, гизаф миллетарикан ибарат вуйи республикайиъ халкьарин арайиъ дуствалин аьлакьйир мюгькам апIбак, Урусатдин Федерацияйин дахилнаъди Дагъустандин сабвал уьбхбак лайикьлу пай кивну. Чан сечкичйирин тIалабар фикриъ ади, дугъан тешкиллувалиинди республикайин шагьрариъ ва районариъ мектебар тикмиш апIури, газ зигуз кюмек туври, машинарин рякъяр рас апIури гъахьну.

Ферезуллагь Къягьримановди багъри республикайиъ диндин экстремизм ва терроризм тарагъбаз гьарган чан аьксивал улупури гъахьну. 1999-пи йисан Дагъустандиъ вари халкьарин яракьламиш духьнайи террористар архьиган, дугъу, Урусатдин Конституцияйин тереф уьбхюри, чпин хушниинди республика уьбхюз гьязур вуйидарин дестйир тешкил апIбаъ иштирак шули, думу дестйир йишв’ина рукьбан, ипIру-убхъру сурсатарихъди ва жара мутмуйихъди тямин апIбан бадали, ва гьацира дарагънайи гъулариан гьергну гъягъюрайи агьалйир гъахуз транспорт жара апIури гъахьну.

Ферезуллагь Агъакеримовичди Гьюкуматдин Табасаран драмайин театр арайиз хузра кюмек тувну, милли культура артмиш апIбакра дугъан лайикьлу пай ка.

2004-пи йисан Ферезуллагь Къягьриманов Сочи шагьриъ Урусатдин Федерацияйин Президент В.Путиндин иштирак’валиинди кIули гъубшу, халкьарин арайиъ ислягьвал, экономикайин аьлакьйир уьрхбаз бахш дапIнайи Кафари Кавказдин ва Урусатдин Кьиблайин халкьарин форум гьязур апIбаъ ва гъабхбаъ иштирак гъахьнийи.

2005-пи йисан ихь респуб-ликайиъ, харижи 12 уьлке ва Урусатдин 26 регион иштирак духьну, «Дагъустан: региондин цIийи мумкинвалар» ччвур тувнайи экономикайин форум кIули гъубшнийи. Ферезуллагь Къягьриманов думу форумдин тешкиллувалин комитетдин член вуйи.

2009-пи йисан Ферезуллагь Къягьриманов Мягьячгъала шагьрин администрацияйин главайин заместителди тяйин гъапIнийи. Думу ляхниъра Ферезуллагь Агъакеримовичди учв заан удукьувалар айи пишекар вуйивал улупну.

2009-2013-пи йисари Ферезуллагь Къягьримановдин регьберваликкди «ЦIа кабхъуваларин хатIасузвал» метлеблу программа вахтназ улихьна уьмриз кечирмиш гъапIнийи. Хъа Мягьячгъала шагьрин яшайишдинна коммуналин мяишатдин аьгьвалат думу йисари лапра читин дубхьнайивализ лигну, айи гъагъи гьялнаан удучIвбан бадали, 2013-пи йисан мартдин вазлиъ администрацияйин главайи ЖКХ-йин месэлйириз лигру заместителин вазифйир тамам апIувал Ферезуллагь Агъакеримовичдиз табшурмиш гъапIнийи. Дугъан регьберваликкди Мягьячгъала шагьрин аьтрафар жикъи вахт-нан арайиъ зирзибил дабхьру чиркин йишварихьан марцц гъапIнийи, шагьур, кюкйир-гьарар киври, ккабалгуз хъюгънийи, шагьрин инфраструктурайин идара апIувал къайдайиз гъабхнийи.

Муниципалин гъуллугънаан удучIвру яшар духьну, 2014-пи йисан Мягьячгъала шагьрин администрация-йин ляхниан удучIвнушра, Ферезуллагь Къягьриманов гъира шагьрин ва республикайин жямяаьтлугъдинна политикайин уьмрихьан ярхла духьнадар. Гьамусяаьтра думу РД-йин транспортдин ва рякъярин мяишатдин Министерствойин жямяаьтлугъ советдин председатель, Мягьячгъала шагьрин Жямяаьтлугъ палатайин комиссияйин председатель ву.

Ферезуллагь Къягьрима-новди чан багъри АхьтIарин гъулра саб вахтнара кIваълан гьапIрадар. Думу гъулаъ, райондиъ кIули гъягъру серенжемарин жанлу иштиракчи ву. Дугъан тешкиллувалиинди ва кюмекниинди АхьитI гъулаъ 150 урхрудариз йишв айи цIийи мектеб тешкил гъапIнийи, гъулаз газ гъизигнийи, ГАИ-йин постнахъан хъюгъну, АхьитIна гъябгъру рякъ’ин асфальт улубзнийи. Мидланра савайи, му касди чахьан удукьру, жямяаьтдиз хайир кайи хайлин ляхнар дапIна.

Гьюкуматди Ферезуллагь Къягьримановдин баркаллу зегьмет гьюрматнан ччвурар ва пешкешар тувбиинди лишанлу дапIна. Думу Урусатдин Федерацияйин ва Дагъустан Республикайин транспортдин лайикьлу гъуллугъчи, Урусатдин Гьюрматлу транспортник ву, дугъаз Урусатдин Федерацияйин Дуствалин Орден тувна, ДАССР-дин Верховный Советдин Президиумдин Гьюрматнан грамота ва хъана гизаф наградйир а.

Апрелин 25-пи йигъан Ферезуллагь Къягьримановди чан 70 йисандин юбилей къайд апIура. Юбилейин улихьна йигъари учу Ферезуллагь Агъакеримовичдиз «Табаса-рандин нурар» газатдин редакцияйиз гъюбан теклиф гъапIнийча ва дугъахъди маракьлу сюгьбат гъубхнийча. Дугъу чан зегьметнан рягьят дару рякъкан ктибтнийи, хъа зегьмет зигури вердиш вуйи касдихьан ляхин дарди саб сяаьтнара гъузуз шулдар.

Ферезуллагь Агъакеримович ужуб хизандин эйсира ву. Дугъан уьмрин юлдаш Зулейха Агъасиевна 19 йисан яшнаъ ади СССР-рин профсоюзарин ва пучIу промышленностдин кьюб съезддин делегат гъахьну. Думу, Дагъустандиан вуйи варитIан жигьил депутатси, жара регионариан вуйи варитIан жигьил депутатариканра сар вуйи. Хизандин гъайгъушнариз дилигди, Зулейха Агъасиевна гизаф йисари Табасарандиъ, Дербентдиъ, Мягьячгъалайиъ халачйир гьясил апIбан гъурулушдиъ инженерди ва профсоюздин председателди гъилихну. Хъа инсандин варитIан аьхю девлет албагу хизан ву. Ферезуллагь Агъакеримович ва Зулейха Агъасиевна, сар-сарихьна жавабдарвал гьисс апIури, сари тмунурин гафназ фикир туври, бахтлу хизандин эйсйир гъахьну. Дурари юкьур велед тербияламиш дапIну, дурариз заан образование тувну. Бай Мурад юриствалин образование гъадабгъну, Москвайиъ лихура, адвокатарин конторайин кIулиъ а. Риш Периханум – тарихдин илмарин кандидат, Москвайиъ чан хизандихъди яшамиш шула, МГУ-йиъ кафедрайин доцент ву, студентариз дарсар кивра. Тмунур риш Маида медицинайин илмарин кандидат ву, Москвайиъ акушерствойин ва гинекологияйин клинический больницайиъ лихура. БицIину риш Гюльнарайи, ДГУ-йин социальный факультет кку-дубкIну, РФ-дин РД-йиъ айи Пенсйирин фонднаъ гъилихну. Магьа худларра аьхю шула. Гъизигу зегьмет гьавайиди гъюдубчIвундар, диди ужуб бегьер гъабхну.

Азад вахтна Ферезуллагь Агъакеримович республикайин ва Мягьячгъалайин жямяаьтлугъдинна политикайин ляхниъ жанлуди иштирак’вал апIури, чан хуларин багахь хьайи багъдиъ йимишдин гьарариз хъайивал апIури, худлариз насигьятар туври яшамиш шула.

«Табасарандин нурар» газатдин редакцияйин коллективди ихь ватанагьли, лайикьлу кас Ферезуллагь Агъакеримович Къягьримановдиз, учв бабкан гъахьихъан мина 70 йис тамам хьувал кIваантIан тебрик апIури, дугъаз ва дугъан хизанариз жандин мюгькам сагъ’вал, кIван шадвал ккун апIура.