Гюльнара Мягьямедова
2024-пи йисан 1-пи январиланмина Урусатдин социальный цирклиъ шулайи цIийивалариз агьалйир ккилигура. Социальный фондну пенсйирин индексация гъабхиди, бицIидариз туврайи пособйирин кьадарра за хьибди. Гьаму йисхъан башламиш дапIну, адаш – дада кечмиш хьувалихъди аьлакьалу вуди тувру пенсия ва уьлкейин кафари терефариъ ляхин гъапIдарин тажрубайиз дилигну иливру пул аьрза дарди тувуз хъюгъди.
Страховой пенсйирин индексация
Январин вазлилан башламиш дапIну, лихури адру пенсионерарин пенсйирин 7,5% индексация апIиди. Социальный фондну, индексация гьисабназ гъадабгъну, пенсияйиин пул агьалйирин терефнаан аьрза адарди иливиди.
Кьабивалиан пенсия гъадабгъурайи 27 миллионтIан артухъ агьалйирин пенсия гьар вазли кьялан гьисабниинди 1,6 агъзур манатдин за хьибди. Натижайиъ, лихури адру пенсионериз гьар вазли гъюрайи пенсияйин кьялан кьадар 23,4 агъзур манатдиина удубчIвура.
Лихурайи агьалйириз гележегдиъ тувру пенсияйин индексация
Гьаму йисан январин вазли лихурайи агьалйиризра гележегдиъ тувру пенсйирин пулин индексация гъабхиди. Думу ляхин страховой пенсия арайиз гъюру пенсионный коэффициент 7,5% за хьувалиинди арайиз гъибди. Коэффициентдин кьимат 123,77 манатдилан 133,05 манатдиина за хьибди. Пенсияйиин иливру улупнайи кьадар пул 7567,33 манатдилан 8134,88 манатдиинди артухъ хьибди.
БицIидарин пособйирин кьадар артухъ хьибди
Гьаму йисан январин вазли туврайи пособйирин кьадар дигиш хьибди, яшамиш хьпан бадали тяйин дапIну улупнайи, чарасуз лазим вуйи кьадарра за гъабхьну, мисал вуди гъадабгъиш, гьамусяаьт Социальный фондну 10,7 миллион бицIидарин абйир-бабариз ва 390 агъзуртIан артухъ гъагъдиъ айи дишагьлийириз туврайи саб вуйи (единый) пособйир. Туврайи пособие, гьарсаб региондиъ, гьарсар бицIириз ва ляхин апIуз удукьру инсандиз яшамиш хьпан бадали улупнайи чарасуз лазим вуйи кьадар пулихъди аьлакьалу ву. Регионариъ яшамиш хьпан бадали чарасуз лазим вуйи кьадар пул за гъабхьиган, туврайи пособиейин кьадарра за шулу.
БицIириз хъайивал апIбаз туврайи пособие ляхниз удучIвиганра тувра
Эгер бицIирин сад йисна гьацI хьайиз дада ляхниз удучIвиш, 2024-пи йисан январихъан башламиш дапIну, бицIириз хъайивал апIбаз туврайи пособие гъюри гъубзра. ЦIийи къайда гьадму гьисабнаъди бегьем дару рабочий йигъаз ляхниз удучIвишра, хул’ан ляхин апIурашра, манзилнаъ ляхин апIурашра, кьувватнаъ гъубзра. Пособие, бицIириз хъайивал апIру отпускдин вахтна дада жара ляхниз удучIвишра, туври гъубзра.
Мидланра савайи, 1-пи январихъан-мина сакьат бицIириз хъайивал апIурайи абйир-бабар, дурар уьрхюрайидар жикъи вахтназ ляхин апIуз удучIвишра, гьадму гьисабнаъди хул’ан ляхин апIурашра, гьар вазли гъюрайи пулин кьадар айиси гъубзра. Думу къайда бицIидихъанмина сабпи дестейин инвалид бицIидариз, сакьат бицIирин 18 йис тамам хьайиз гьар вазли 10 агъзур манат гъюрайидариз кайиб ву.
Иццрушнаан ляхин дарапIрайи ва декретдиъ айи вахтна тувру пул за апIбакан
2024-пи йисан декретдиъ айи вахтна ва иццру духьну больничныйдиз удучIвнайигандин пособие ва туврайи жара пул 1,5 ражари за хьибди. Гьамци, вахтназди ляхин апIуз шули адрувализ гьар вазли туврайи пособие-йин варитIан заан кьадар 83 агъзурилан 122 агъзуриина за шула. Дишагьли гъагънаъ ади, хъасин бицIир хувализ туврайи пособиейин варитIан заан вуйи кьадар 383 агъзурилан 565 агъзуриина за гъапIну. Сад йисна гьацI хьайиз бицIириз хъайивал апIбаз, лихурайи абйир-бабариз гьар вазли туврайи пособиейин варитIан заан кьадар 33,2 агъзур манатдилан 49 агъзур манатдиина за гъабхьну.
Дадавалин капитал за гъабхьну
2024-пи йисан 1-пи февралин вазлилан башламиш дапIну, Социальный фондну дадавалин капитал 7,5 процентдиинди индексация апIиди. Сарпи бицIир гъахьиган тувру дадавалин капиталин кьадар 44 агъзур манатдин за хьибди ва дидин кьадар 630967,72 манат тяйин апIиди, кьюрпи бицIириз туврайи дадавалин капиталин кьадар 58 агъзур манатдин за хьибди ва дидин кьадар 833800,37 манат тяйин апIиди. Эгер хизанди дадавалин капитал адабгъну, пул харж гъапIнуш, пулин имбу пайтIан индексация апIидар. Мисал вуди гъадабгъурхьа, дадавалин капиталин сертификатдиин 135 агъзур манаттIан илимдарш, гьадму кьадар пул 7,5 процентдиинди за апIиди. Дадавалин капиталиъ фукьан пул имиш, «Госуслуги» порталиъ аьгъю апIуз шулу.
Дадавалин капитал Урусатдин ватандашариз
2024-пи йисан 1-пи январихъанмина дадавалин капитал бицIир бабкан хьайиз Урусатдин ватандаш’вал айидаризтIан тувдар.
Яшар духьну пенсияйиз удучIвбахьна вуйи тIалабар
2024-пи йисан яшар бегьем духьну пенсияйиз удучIвбахьна вуйи тIалабар гьамрар ву: 58 йис тамам гъабхьи дишагьлийир ва 63 йис тамам гъабхьи жилар гьаму йисан пенсияйиз гъягъиди.
Гьацира страховой пенсия гъадабгъбахьна вуйи тIалабарра дигиш хьиди: страховой пенсия гъадабгъбан бадали, асккан гьисаб 15 йисан ляхин апIбан тажруба ва пенсионный 28,2-кьан коэффициент лазим ву.
Гьаму йисхъан башламиш дапIну, Социаальный фондну яваш-явашди саб вуйи цифровой платформа ляхник кипра. Думу социальный цирклиъ айи жюрбежюр месэлйир гьял апIбаъ яркьуди ишлетмиш апIиди.
Гьадму цифровой платформайин гъурулушдин саб пайси, январин вазлихъанмина игьтияж айи агьалйирин Федеральный сиягь (реестр) гьязур апIуз хъюгъди. Дидин улупбари гьюкуматдин терефнаан кюмек лазим вуйи агьалйир гъядягъиди ва дурариз кюмек тувди. Реестри зегьметнан, дявдин женгарин ветеранариз, гизаф бицIидар айи хизанариз, йитим бицIидариз, студентариз ва агьалйирин гьадму жюре гъатариз кюмек тувди.
2024-пи йисан гьюкуматдин терефнаан Урусатдин агьалйирин яшайишдин шартIариз фикир туври, Социальный фондну ухьуз гьамцдар мялуматар тувра.
