27-пи мартди нубатнан ражари Варихалкьарин театрин йигъ къайд гъапIну. Гьамусяаьт Урусатдин Федерацияйиъ 600-дилан зинара пишекарвалин театрари ляхин апIура. Кино ва телевидение театрин искусствойилан ккергънайидар ву. Хъа гьамусдин девриъ, телевидение лап яркьуди тарабгъну ашра, тамашичйириз театр ккунди ими, гъийин дагъустанлуйирин культурайин уьмриъ театрин игьтияж гъубзна. Дидланра савайи, милли театр фуну халкьдинра культурайин асас пай гьисаб шула.

 

 

Гьарсар артистди, сценарий дюзмиш апIурайири, сягьнайиин улупру тамаши диврури, акв туврури, артистариз костюмар дирхрури, яна театрин уьмрихъди аьлакьа айи фунур вушра касди культура улихь гъабхбак чпин пай кивра. Гьацдар касарикан гьисаб апIуз шулу хайлин йисари Табасаран театри ляхин апIурайи Загьир Сагьидовра. Думу Гьюкуматдин табасаран драмайин театриъ лихури саки 20 йис шула. Пишекарвалин машкврихъди тебрик апIури, узу З.Сагьидовдихьди театрикан ва чан ляхникан жикъи сюгьбат гъубхунза.

– Загьир, Табасаран театр яратмиш дубхьну шубуд кIуру йисланмина уву мушваъ ляхин апIурайир вува. Актервалин рякъюн сифте кIул фици ккебгъунва?

– Дюз кIуруш, му кесп йиз бицIи вахтнахъанмина ккуниб вуйиз. Гьаммишан мяълийир, шаду зарафтар апIури, аьхюдарин кюгьне ихтилатарихъ маракьниинди хъпехърур вуйиза. Узу, Хив райондиъ ГъуштIил гъулан кьялан мектеб ккудубкIну, 2004-пи йисан Дербент шагьриъ музыкальный училищейиъ урхуз учIвнийза. Думу вахтна Табасаран драмайин театрин директор Къудратин Аьшуров вуйи. Узу ляхниъ дийигъру вахтна душваъ цIидар артистартIан адайи: Сабир Мевлютов, Аьгьмед ТIаибов, Физули Маллаев, Гюльниса Агъаева, Динара Гьясанова, Къистаман Агъамягьямедова. Сабпи вахтари ляхин апIуз читинди гъабхьнийиз. Фици гъапишра, сягьнайиина тамашичйирин улихьна удучIвну, артиствалин роль уйнамиш апIуз думукьан гъулайди дайи. Хъа кIваз му ляхин хуш вуйиган, сарун кьаст дапIну, хилар хъержвну ляхнихъ хъюгъза. Думу вахтари театрин дициб кьувватра адайи. Театрин коллектив спектаклар хьади Табасаран, Хив ва Дербент районарин гъулариз кми-кмиди гастролариз гъябгъюйи. Театр арайиз гъафихъанмина саб хайлин спектаклар дивну, ляхниъ ужудар натижйир улупури, магьа гьамус учвуз варидариз рякъюрайиганси, гьарсаб мяракайин улихь хьача.

Табасаран драмайин театрин сабпи директор Къудратин Аьшуровдира думу яратмиш апIру вахтна дидин сифте ляхин албагбаъ ва артистарин пишекарвалин рякъ ккебгъувалик аьхю пай кивну. 2014-пи йисазкьан дилихну, думу кас пенсияйиз гъушну. Кьяляхъна директорди Аьлимурад Аьлимурадов тяйин гъапIну. Магьа дидхъанмина хайлин дигиш’валар духьна. Сягьнайиин диврайи спектакларин кьадарра, театри ляхин апIурайи артистарин коллективра аьхю гъабхьну, гъи мушваъ 15 кастIан артухъ артистар лихура. Гьаци вуйиган, ляхинра гьевес кади улихь гъябгъюра.

– Табасаран драмтеатри хайлин миллетар ихь культурайихъди, аьдатарихъди, ихь халкьдин деуб-гъудубжвувалихъди таниш гъапIну. Учву апIурайи ляхнариз халкьди заан кьимат тувну ккунду. Хъа гьюкуматдикан фицибкIа кюмек шулайин?

– Кюмек гъапиган, ич коллективдиз гьюкуматдин терефнаан ккундайиб театрин дарамат дивувал ву. Ул алдатиш, учу ляхин апIурайи театрин дарамат фициб хяви гьялнаъ аш рябкъидивуз. Ихь театриъ спектаклар гьязур апIури, дурар Лезги театриъ улупурача. Министерствойиан гаф тувну а, цIийи дарамат тикмиш апIидича кIури, хъа рякъюъ айир хъуркьур кIурубси, ккилигурача. Аьлимурад Асланбеговичра фукьан вушра чалишмиш шула. Коллективдин кюмекниинди учхьан шлу йишвар рас апIурача. Хъа йирси шалврик пина кивну кIури, думу фукьан вахтназ гъубзиди? Умуд киврача, цIийи дарамат дивур дупну. Хъа жара терефарихъанди аьрзйир адарич. Анжагъ дарамат диври, имбу ляхнар вари дюз хьиди.

– Сюгьбатнан аьхириъ яв варитIан азгар мурад-метлеб фициб вуш ачмиш апIуб ккун апIураза.

– Йиз кIван мурад-метлеб ихь абйир-бабариз, чвйир-чйириз, ихь хизанариз жандин сагъ’ал, кIван шадвал хьуб. Саб кIуруб, дюн’яйиъ ислягьвал тасдикь хьувал ккун апIураза. Гьамусди учвуз рякъюрайиганси, ихь гъунши гьюкуматарихъди вуйи аьлакьйир чIур духьна. Ва инсанарин кIваъ саб шадвал адар, йигъан ихь жигьил эскрар гъийихну кIури, чIуру хабрар гъюра. Хъа имбу ихь ватан уьбхюрайи жигьилариз сагъ-саламатди чпин хизанарихьна, абйир-бабарихьна гъюб ккун апIураза. Ва гьацира йиз коллективдизра машкврин йигъ мубарак апIураза.