2017-пи йислан хъюгъну, ихь республикайиъ «Шагьрарин гъулай аьтрафар» кIуру программа жанлуди уьмриз кечирмиш апIура. Му программайиъ Дагъустандин вари 10-би шагьрар ва 23 район иштирак шула. Программайин асас вазифа – агьалйирин яшайишдин шартIар ужу апIувал ву.
Дагъустандин Огни шагьриъ му программайин дахилнаъди гъабхурайи ляхнин натижйирикан ва ццийин йисаз планламиш дапIнайи ляхнарикан узу МБУ «ДЕЗЗ» (Дирекция Единого заказчика – застройщика) тешкилатдин директор Мягьямед Изиловдихъди сюгьбат гъубхунза. Думу исихъ жикъиди чап апIурача.
– Мягьямед Рамазанович, ихь республикайиъ кIули гъябгъюрайи «Шагьрарин гъулай аьтрафар» кIуру программайихъди аьлакьалу вуди Дагъустандин Огни шагьриъ тамам дапIнайи ляхнарикан фу пуз шулвухьан?
– Му программайихъди вуйи ляхнариз 20 миллион манат жара гъапIнийи. Думу пулин дакьатарикан 11 496,4 агъзур манатдихъ гизаф мертебйирин хуларин гьяятариъ ва му хуларин багарихь хьайи аьтрафариъ расвалин ляхнар кIули гъухну. Мисалназ, Чкаловдин ччвурнахъ хъайи кючейиъ айи 3-пи ва 7-пи нумрайин хуларин аьтрафар рас, бицIидарин майднар тешкил гъапIну. Агьалйири рягьятвал гъадабгъбазра фикир туври, гьяятариъ 38 скамейкйир, 34 зирзибил абхьру рукьан ишкIар, баяр-шубари тамаш-йир апIру 12 уйинжагъариз вуйи алатар, 3 жуккум, спортдин комплексар дивну, хуларин арайиъ тротуарар дапIну, плитка ккабхьну, асфальт улубзну.
Дупну ккундуки, гьяятар ва хуларихъ хъайи аьтрафар мучIу вахтна аквнахъди тямин апIбан бадали, 14 дестгарра урсну. Гьацира шагьрин культурайин ва рягьятвал гъадабгъру паркдиъра 9 626 380 манатдин ерийин расвалин ляхнар кIули гъухну. Мушваъра аквнахъди тямин апIру 58 дестег урсну, 50 скамейкйир, 54 зирзибилиз вуйи рукьан ишкIар дивну ва гьацира шагьрин фонтан цIийи алапIну. Тротуарар вари рас дапIну, хьадан ва кьюрдун фаслариз вуйи кью-кьюб сюгьбатар апIру чардхиккишварра дивна.
– Образованиейин тешкилатарра, йиз фикриан, расвалин ляхнариз ккилигури гъахьну хьидийи. Шагьрин мектебариъ гъуху расвалин ляхнарикан фу пуз шулвухьан?
Образованиейин тешкилатарин проектарикан улхуруш, «100 мектеб» кIуру проектдихъди ляхин гъабхури, гъубшу йисан шагьрин 2-пи, 4-пи нумрайин мектебариъ бинайин расвалин ляхнар кIули гъухну. 2-пи нумрайин мектебдин расвалин ляхнариз 2 470 600 манат харж гъапIну, хъа 4-пи нумрайин мектебдиз 1 507 066 манат гъубшну. Му мектебариъ лазим вуйи вари ляхнар кIули духна. Гьацира Гъалибвалин паркдиъра, агьалйири рягьятвал гъадабгъбан бадали, скамейкйир ва чIюрхяр ахьуз ишкIар дивну, парк аквнахъди тямин апIбан бадали вуйи ляхнарра кIули гъухну. Гьацира паркдиъ айи гюмбет рас апIбан ляхнарра духна.
– Мягьямед Рамазанович, рякъру гьялариан, шагьрин рякъяризра фикир тувуз хъюгъна. Гьаму вахтназ дурарихъди вуйи фуну ляхнар кIули духна?
2018-пи йисаз вуйи рякъярин фонднан пулин дакьатар 4763,3 агъзур манат вуйи. Думу пуликан Дербентская кючейиз 1 миллионна 400 агъзур манат харж гъапIну. Гьацира 484 агъзур манатдихъ шагьрин кючйириъ айи ичIар рас апIбан ляхнар кIули гъухну. Гьаддихъди сабси, рякъярик зигру разметкайизра 430 агъзур манат харж гъапIну. Агьалйирин тIалабариинди, жвилли кIикIил алабхьну, Козленкойин, Ушаковдин, Достоевскийин, Н.Аьлиевдин, Къурбановдин, Бабаевдин, Ш.Аьлиевдин, Космодемьянскаяйин ччвурнахъ хъайи ва гьацира жара кючйир дюз дапIна.
– Ццийин йисан фицдар ляхнар тамам апIуз ккачва?
– 2019-пи йисанра гизаф мертебйирин хуларин гьяятар ва жямяаьтлугъ йишвар рас апIбанди вуча. Думу ляхнар Чкаловдин ччвурнахъ хъайи кючейин 5-пи, 6-пи, 6-пи «а», 8-пи хуларин ва Луначарскийин ччвурнахъ хъайи 2-пи нумрайин хулан гьяятариъ ва аьтрафариъ кIулиъ гъахидича ва гьацира Калининдин ччвурнахъ хъайи кючейиъ айи жямяаьтлугъ йишвар, В.Ильичдин ччвурнахъ хъайи совхоздин парк рас апIуз планламиш дапIнача.
Республикайин программайиинди, Бакуйин 26 комиссарарин, Амет-Хан Султандин, Заводская, Некрасовдин ва Кировдин ччвурарихъ хъайи кючйириин асфальт улубзбан ва 15-20 кючейиинсана жвилли кIикIил алабхьбан ляхнар кIули гъахувал планламиш дапIна. Му вари ляхнариз 36 миллионна 670 агъзур манат гъябгъиди.
– Чухсагъул Мягьямед Рамазанович! Агьалйирин яшайишдиъ учIврайи ужудар дигиш`валар хъанара артухъ ишри!
