Литературайин маш

Керим Маллалев

ГЪУЛ ДЯВДИН ЙИСАРИ

Читин йисар кьисмат гъахьну Ватандиз,
Хаин душман хабарсузди алархьну.
Ватан уьбхюб буржи гъабхьну гьарсариз,
Душмандихьна вуйи пис кьаст кIваъ ивну.

СумчIурна шубур кас гъушнийи дявдиз:
ГьацIар хушниинди, гьацIар дих дапIну.
Винтовкакьана хилиъ дибрисдариз,
Дявдин сифте гъярхьбарра кьисмат гъахьну.

Сифте гъушдар дишлади талаф гъахьну,
Сабдихъди саб гъюз хъюгъний кIару кагъзар.
Гъулаъ кIуруш, ишларин гьарай абхъну,
Йигълан-йигъаз артухъ шулай йитимар.

Душман терг апIуз ккунду дапIну чара,
Фронтдиз кюмек апIуз хъюгънийи вари.
КIвахьан гьадабгъури ккуни шейъ вушра,
Шлубси кюмек туври айи гьарсари.

Агъамирза гъакIну Курский дугай`ин,
ТIаиб гъакIну Цоппот азад апIруган.
Сарин накьв ал жилариин Ватандин,
ТIаибрин накьв – ругариин Польшайин.

Кавказ уьбхюри женгариъ ай Мурсал,
Мирзабег, Керим, Къурбан ва Агъабай.
Гьич сарира юкIв гъапIундайи усал,
Игитарин гьарсар духьнай дурар тай.

Ражаб, Рамазан, Эскер, Жамалудин,
Кьади, Аьли, Наврузяли ва Сефер:
Яраб гьаз жикъиб гъабхьнийкIан рякъ уьмрин?
Бахтсузуб гъабхьну учвуз гъубкьу «сефер».

Агъакерим сарпирди гъурхний дявдиз,
Маллакерим, дугъан гъардаш, кьяляхъди.
Сар гъалибвал гъадабгъну гъафну гъулаз,
Сар гъира ими дургур мялум дарди.

Мялум дарди гъудургдар гизаф ими,
Гъира наан кивнаш агура дурар.
Гудларна цIудлар духьна дурарихъ гъи,
Амма аба наан кивнаш, мялум дар.

Душман хъайиган раккнарихъ Кавказдин,
Хушниинди теклиф гъапIнийи дявдиз.
Къурбну аьрза гъубхнийи сарпир вуди,
Женгнан рякъра ярхиб гъабхьну Берлиндиз.

Даниял гъулаз лик ккадарди гъафну,
Мухурра медаларихьди алабцIну.
Сталинград уьбхюри женгариъ гъахьну,
Душваъ дугъаз гъагъи зиянра гъабхьну.

Швнуб-саб гюлле куркIну Гьажагъайикра,
Зийнарихьди алабцIнайи дугъан жан.
Дяви гьич кьисмат дарибшри саризра,
Дявди кIваъра гъибтру сагъ даршлу зиян.

Халикь, Аьбдурягьман, Къурбан Рустмарин,
Дабалгну айи мухрар медалари.
Агъамурадлиз гъябкънийи йисирвал,
Фашистари апIурай зулумкарвал.

Аьлибег, Агъабай, Женграрин Давуд,
Аьх`ярин Нурмягьямад, ТIетIюл Мягьмуд.
Сарихъди сар гъулаз гъафи игитар,
Алахьдар вуйи гизаф читин йигъар.

Гьарсар кас му дявдиъ гъахьир – игит ву,
Гьарсарикан саб китаб бикIуз шулу.
Игитари зигнай зегьмет аьхюб ву,
Игитар йихдар – аьсрариъра гъузру.

Гъулаъ гъуздаризра ай читинвалар,
Гизафдар гьаънийи гъанавар ерккуз.
Алахьнайишра уьмриъ читинвалар,
Дишагьлийир мажбур вуйи хяв ккивуз.

Гизафдар гьергнура айи дявдиан,
Гъачагъ’вал апIури яркврариъ ади.
Саркьана гьергур адайи ич гъул`ан,
Амма гъуландар гъитдайи сикинди.

ТIараш апIуйи колхоздин девлетар,
Хулариъ учIвну ипIруб адабгъуйи.
Тахсир апIуй саб тахсирра кадрудар,
Тахсир дарапIдар жазайикк ккахъуйи.
Амма гъулаъ айи гъачгъарин ружвар,
Жиниди дурариз сурсат гъабхрудар.
Гьякьлу инсанариин алаури,
Сабра дарди хулар ккидирчуз гъитри.

Хивна душну гъюрур комсомолиан,
Гьясанбег йивну гъакIнийи гъачгъари.
Жигьил мялим гьаци гъушу уьмриан,
Гьич саб тахсир ляхин чакра кадарди.

Гъулаъ имийи зегьметкеш инсанар,
Читинвалиъ ахъган кюмек апIрудар:
Гьяшим, Маллакъурбан, Къянд Къурбан, ТIагьир,
Мирзааьли, Гьяжибег, Аьзиз, Эмир…

Фукьан зегьметлу дишагьлийин хилар,
Аьтрафариз деебтрудар манишин.
Йишвди-йигъди ккилигурай ичв улар,
Дюн`яйиз хури айидар акушин.

Гъалибвал – му варидариз багьа гаф,
Юкьуд йис гъабхьну дидиз ккилигури.
Инсанари вари кьувват дапIнай сарф,
Гъалибвал гъазанмиш апIурча, кIури.

Сувайнат Кюребегова

ДАИМА ЦIИХЪ…

Дийигъназа
даима убгурай цIихъ,
Таниш дару увкан
фикир ади кIваъ.
Рюкъ гъахьнийкIан, аба, уву
дявдин цIигъ,
Дарш гьаз гъира
адар бихъури яв накьв?

УргцIур йис ву,
терг даршули кIваъ умуд
БицIи шуран,
гъидихъу майтихъ дадин.
УргцIур йисан
накьвар дугъаз гъяркъну швнуд,
Амма адар шил бихъури
яв накьвдин.

Йитим гъахьи
яв веледдин кIул’ина
Селлер гъургъну
дагълар даргъру ишларин.
Хуз шуладар
кIалбар дугъхьан кIваина
Дявдиз гъушу,
кьяляхъ дарфи адашдин.

Йиз дадайин кIваъ убгура
даим цIа,
Йиз дадайин юкIв либцура
яв накьвдихъ…
Шил гъудубгур,
имиди уьмрин яцIаъ…
Агураза, багъри,
уву му гюмбтихъ.

Пирмягьямад Асланов

БАЙ ГЪЮРАДАР 

Багъри бабхьан бай гьудучIвну,
Бабаз ялгъуз ужагъ дипну.
Ихь Ватандин намус уьбхюз
Гъати дявдиз думу гъушну.

Улихьди шад хизан абгу,
Маниди имдар гъи думу.
Абин ужагъ мичIал гъабхьну,
Душваъ дявди фигъан ипну.

Бали хул’ан удучIвруган,
Гъапний: «Дада, махьан пашман,
Яв назук юкIв мапIан гъариб,
Кьяляхъ гъюрза духьну гъалиб».

Баб лигура ярхла рякъюз,
Умуд кади велед рякъюз.
Гъулаз дуфна ислягь йигъар,
Амма хулаз бай гъюрадар.

Пирмягьямад Кьасумов

АРТУХЪ ШУЛДАР БАБАЗ ВЕЛЕД САБАНРА 

Артухъ шулдар бабаз велед сабанра –
Ранда йивнай уччву гафар дар мурар.
Танклин гюллдикк ккадрахъри велед сарра,
Ул’ан нивгъ рубзуз гъитрудар ву дурар.
Хъугъай узухъ, дявдин тIамгъа марцц шулдар.

Шлиз аьгъдар дявди баяр дарапIруб?
Ухьуз дидин дарс фициб вуш аьгъдайкIaн?!
Люле али пис яракьра терг aпIpy
Дава бихъру замана гьич хьибдайк1ан?
Авадан хьибдийи жил, юкIвра бабан,
Рягьятвали чюлра апIрий баябан!

Бабаз артухъ шулдар велед сабанра,
Ашра чаз гьеле хьур байна йирхьур риш.
Бясав гъапIиш, белки, aпIyp йивбарра,
Амма бабу хъирифну чан гъурд гъивиш,
Зиян ваъ гьа, хъа иццрукьан апIурдар.

Веледдин пис гаф ву абйириз зиян,
Ебхь, йиз велед, думу кьаназ сагъ шулдар.
Лазим дару шит гафар, алдарди ян,
Ергуз мигъитан мелзналан чиркиндар,
Даршиш кьан хьибди къайдайиз хуз вари.

Сабур апIин, гьялак махьан бахт абгуз.
Арайиз адабгъ уж’вал, гьялал зегьмет.
Бабаз мигъитан жарариз ккарагуз,
Ари гьаму ву вартIан сагъи девлет.
Наразивал хизандиъ гьич дарибшри,

Раж хъипри бализ – шураз аьгъю ибшри:
Артухъ шулдар бабаз велед сабанра!

Аьбдурягьим Аьбдурягьманов

ЭСКРИН БАБАН ГЬЯКЬ 

– Ккюргъюнза му дявдин йисар.
УнчӀвихъ кабхьну убгури шам.
Гъахьунзаки, масан, гъайсар.
КудрубкӀри яв кӀван манишан.

Ккилигнийза, гъапӀнушра кьан.
Гъюрва кӀури гъи я закур.
Йиз уьмрин сам гъапӀну чав кьатӀ,
Дагну уву, гюллейи кур.

Бабар йитим апӀру дявди
Абсну йиз кӀваъ йикӀру чӀимир.
Яв ерина дахъуз накьвдиъ
Фици душваъ учӀвза – чӀивир?!

Гагйир духьна, жан, яв таяр.
Хъа яв анжагъ – цӀимиржид йис.
… Дявди гъургу мургу баяр.
ГъапӀундарчва мюгьюббат гьисс…

Деъну айза, бицӀи худлар
НивкӀукди сан итну униъ.
Аьлхъюрайзуз, жан, яв улар
Чпин машнаан. Йиз бай ккуни!

Гъудужв, гъудужв, архь йиз мухриъ!
Аьх апӀуза фици йиз дерд?!
Гъит, йиз гъянаъ му юкӀв тӀубкӀри,
Сабансана дяркъну велед!

Илмиди жил’ин чпин бабар,
Фици кьабул апӀурва, Жил,
Жигьил баяр, тӀаъну хабар.
Бабарихьан бахт дапӀну жин? –

МичӀли рукьлан алдабгъну хаб.
Эскрин гюмбтихъ ишура баб…

Зар`ятхалум Къафланова

АЬЖАЛСУЗ ПОЛК

Фила ужуб вуди гъабхьнухъа дяви?
Гъийихдариз ккундийи дюн`я чIиви.
Алархьиган фашист кьаст айи Гитлер,
Ислягьвалихъ жан тувдар ву ихь эллер.

Аьжалсуз полкнаъ а фукьан суратар —
Мурар ву ухьуз Гъалибвал гъадабгъдар.
Магьа Урусатдин халкь, духьну сатIи,
УдучIвну а, абйирин шиклар хьади.

Йигъ шадуб вушра, нивгъ гъюра улариз,
Ахьа дявди гъургдар кIваин апIури.
Чухсагъул гъалиб гъахьи ихь абйириз!
Ихь Ватандиз сарун дяви дярябкъри!