Фукьан инсанар гъулариан шагьрариз удучIвну гъушишра, Дагъустан гъулан мяишатдин республика вуди гъубзра. Мушваъ хьадан ужуб ригъди, марцци гьавайи яр-йимишдин ужуб бегьер арайиз хура, хъа ягъал дагълариъ айи чру яйлагъарин таза укI, марцци шид убхъурайи чарвйирин йикк фунуб уьлкейин сурсатдихъди вушра талитназ адабгъуз шулу.
23-пи августдиъ РД-йин гъулан мяишатдин ва ипIру-убхъру сурсатарин министр Мухтарбий Аджеков республикайин журналистарихъди гюрюшмиш гъахьнийи.
«Гьаму йисан сабпи йирхьуб вазлин натижйирикан улхуруш, ихь малдарар кьюрд’ан ужуди удучIвну, гъюдли кьюрдун гьавйири малдарариз читинвалар алахьуз гъитундар. Республикайиъ дюгю убзувалин хъуркьуваларра ужудар ву. Советарин Союздин вахтнаъ 26 агъзур гектариъ дюгю убзури гъахьнуш, гьаму йисан Дагъустандин кафари аьтрафариъ 30 агъзур гектартIан артухъ чюллериъ дюгю дубзна. Ужуб мягьсулиз ккилигурахьа. Улихьна йисари Дагъустандин дюгю жара гьюкуматаризра масу туврайи, санкцйир илитIнайивализ дилигну, гьаму йисан думу уьлкейин айитI масу тувди. Дагъустандин дюгю ихь уьлкейиъ варитIан ицциб вуди гьисаб апIура. Дюгдин даднан сир думу убзурайи жилиъ а. Къизлар ва Бабаюрт районариъ чюллерин руг дюгю артмиш апIбаз лап ужуб ву. Улихьна ихь республикайиъ гьясил гъапIу дюгю тартиб апIуз Краснодарский крайиз гъабхури шуйи. Гьамус Турцияйин авадлугъар масу гъадагъна, гьаддиз дюгю, тартиб апIбан бадали, жара йишваз гъабхувалин чарасузвал имдар», – къайд гъапIнйи Мухтарбий Аджековди.
Министри республикайиъ гьаму йисан багъбанчйири 300 агъзур тоннтIан артухъ мишмишар уч дапIнайиваликанра гъапнийи. Гьяйифки, багълари туврайи ужуб бегьер фаслин арайиъ ккудубкIура. Республикайиъ яр-йимиш тартиб апIру консервйирин заводар лап цIибтIан адар. М.Аджековдин гафариинди, РД-йин Правительствойи республикайиъ консервйирин заводар дивбан месэлйир гьял апIура.
«Улихьна йисари хьадукран вахтнаъ нирар, чпин гъирагъариан удучIвури, чюллер шту ккаъру, хъа хьадну шид гьудрубкIри, цицI алжабгъури, мягьсулар чIур апIру вахтар шуйи. Цци кIуруш думу терефнаан гъуху ляхнари ужудар натижйирихъна гъахну. Гьелбетда, хьадан вахтнаъ шид гьудрубкIбан месэла гъубзна, хъа думура гьял апIура»,- къайд гъапIнийи министри. Пресс-конференцияйиъ журналистари Дагъустандин чарвйирин йиккун месэлара гъитIибккнийи. Улихьнаси кIули гъубшу гастрономияйин фестивализ харижи уьлкйириан дуфнайи адлу шеф-поварари Дагъустандин чарвайин йиккуз лап заан кьимат тувну. Республикайиъ 30-35 агъзур тоннайихьна чарвйирин йикк гьясил апIура. Гьадму кьадарнакан 18 агъзур тонна республикайиъ масу тувра. Имбуну пай уьлкейин аьхю шагьрариз хътапIура.
Дугъриданра, Дагъустандин чарвйирин йиккун ад харижи уьлкйиризра кмиди дубшна. Ирандиан, Азербайжандиан ва хъана жара уьлкйириан республикайиъ гьясил гъапIу чарвйирин йикк чпиз масу тувуб ккун апIура.
Республикайиъ тIумтIар, вичар-жихрар уч апIру вахт гьяракатнаъ убчIвра. Хъа Дагъустандиъ 20-30 агъзур тоннатIан мейвйир, йимишар уьрхру йишвар адар. Жара регионариъ 200-400 агъзур тоннариинди уьрхру йишвар а. Мухтарбий Аджековдин гафариинди, республикайиъ яр-йимиш, мейвйир уьрхру, деврин тIалабариз жаваб тувру йишвар кьюб ражари артухъ апIбанди ву. Мисалназ, республикайин кьибла районариъ мейвйир уьрхру йишвар тикмиш апIура. Эгер думу ляхин кIулиз адабгъиш, региондиъ ярхи йисди агьалйир таза мейвйир-йимишарихъди тямин апIбан читинвал хьибдар.
Макьала гьязур апIурайиган, Табасаран райондин ТинитI гъулаъ диврайи 1200 тонна йимишар-мейвйир уьрхру йишв кIваин дубхьну, райондин глава Мягьямед Къурбановдихьна, му объектдиин тикилишдин ляхнар фуну гьялнахъна дуфнаш, мялуматар тувуб ккун апIури, илтIикIунча. Дугъан гафариинди, дарамат тикмиш дапIну ккудубкIна, сентябрин вазлиъ думу ачмиш апIбан серенжем гъабхиди.
Гьамускьан Табасарандин ругарилан уч гъапIу девлетлу бегьер уьбхру йишв шул ва ярхи йисди яр-йимиш ихь республикайин агьалйирин столиина хъубкьур кIури, ижми умуд кивдихьа.
