Дагъустандин Огни шагьриъ ерлешмиш дубхьнайи 4-пи нумрайин «Соколенок» ччвур али бицIидарин багъдиъ лихури, тербиячи-мялим Марият Шагьсинмирзаевайин 37 йис ву. Думу мушваъ бицIидарин багъдин бина диву йигъланмина айир ву, ва гьаму вахтнан арайиъ дугъу шагьристанарин варжариинди бицIидариз тербия тувну. Гъизигу намуслу зегьметназ лигну, Марият Шагьсинмирзаевайиз швнуб-саб ражари Дагъ.Огни шагьрин администрацияйин, образованиейин управлениейин терефнаан гьюрматнан грамотйир ва чухсагъул мялум апIурайи кагъзар тувну.

 

 

Узу гьюрматлу тербиячийихъди дугъан ляхникан, баяр-шубарихъди гаф-чIал апIбан сирарикан сюгьбат гъубхунза.

– Марият Аьбдулхаликьовна, уву жикъиди «Соколенок» бицIидарин багъдин тарихнахъди газат урхурайидар таниш гъапIнийиш, ккундийзуз.

– Гъи «Соколенок» бицIидарин багъ айи идарйир 1970-1985-пи йисаризкьан халачйир урхру фабрикайин дараматар вуйи. ЦIийи фабрика диву вахтна, му идарйириъ бицIидарин багъ ачмиш гъапIнийи. Думуган багъдин заведующийди Лачинова Марият Мевлютовна лихурайи. Узу Дербент шагьриъ айи педучилище ккудубкIну дуфнайи таза сяняаьткар вуйза. Мектебдин яшнакк ккуркьну адру бицIидарихъди ляхин апIру тербиячйир гьязур апIру факультетдиъ гъурхнийза, ва йиз диплом гъябкъю Марият Лачиновнайи дишлади ляхнизра кьабул гъапIнийзу. Думуган коллективдиъ миржир тербиячйир-мялимар лихурайча. Фабрикайин идар-йир учухьна туву вахтна дурарин гьял фициб вуйиш, увуз рябкъюз ккундийи! Марият Лачинова улихь гьучIвну, гьар йигъан, бицIидар ахуз ккаъбан кьяляхъ, йирси духьнайи йишварин марццишин апIури, расвалин ляхнар гъахури, идара саб гьялнахъна гъабхича. БицIидарин дестйирра юкьубтIан адайи, гьарсабдиъ 32-30 бицIир шуйи. Айи бицIидарин аьхюну пай халач-йир урхурайи фабрикайиъ лихурайи халачичйирин бицIидар вуди шуйи.

Саспи вахтари бицIидарин багъдиз лазим вуйи шей’арра жвуван пулихъ масу гъадагъури, гьяятдиъ бицIидариз тамшир апIру йишварра учу ккабалгури гъахьунча. Хайлин йисари гьамци албагу коллективдиъди ляхин гъапIунча. Аьхирки, Марият Лачинова пенсияйиз удучIвнийи, ва заведующийди учухьна Аллагьвердиева Назиля Уружбеговна гъафнийи. Думура фукьан вушра гъулай кас ву.

– Совет вахтарин ва гъийин деврин ичв ляхниъ фицдар фаркь’валар а, бицIидарин абйир-бабарин терефнаан учвухьна рафтар фицдар ву?

– Думугандин девир аьхюр ва бицIир айиб, мялимдихьна гьюрмат айиб вуйи, хъа гъийин девриканра чIуруб пидарза. Гьаз гъапиш бицIидарин багъдиъ тербиячи-мялимди лихури, 37 йис вуйиз ва узухь тербия гъадабгъдарин терефнаан гъира аьхю гьюрмат азуз; гъи дурарин хайлиндарин бицIидаризра тербия тувраза. Гьамус бицIидарин кьадар артухъ дубхьна, ич багъдин коллективра аьхю гъабхьну, хайлин жара дигиш’валарра а.

Хъа улихьдин ва гъийин бицIидарикан улхуруш, дурарин дициб фаркь’вал адар, гьаз гъапиш фунур вушра бицIир абйир-бабарин ва мялимдин хилиъ хамир ву. БицIирин кьюд йислан хьуд йис’ина вуйи вахт – вари гъябкъюб, гъапиб бисру вахт ву, гьаци вуйивал аьлимари субут дапIна. Дугъриданра, гьаци вуйивал йиз тажрубайира тасдикь апIура. Му ляхниъ гизафуб абйир-бабариканра асиллу ву. Дурари бицIириз ккуниб вари дапIну ккундар. Бязи бицIидар, хулаъ чпиз ккуниб вари апIури вердиш духьнайидар, багъдиъ интIиди, хъпебехъри шулу. Хъа дицира хай даршул, бицIириз кьюд йис гъабхьихъантина гьаммишан тербияйин дарс кивну ккунду. Ихь абйирин мисалнаъ кIурайиганси, бицIир кьябаъ, хъа швушв мурччваъ имиди вердиш апIруб ву. Думу гафар гьякьлудар ву.

– Гъи, узуз ккунди адаршра, му тема гъитIитIибккди гъузуз шуладарзухьан. Украинайиъ гъягъюрайи дявдин гьядис-йириъ ихь республикайиан гизаф жигьилар иштирак шула. Ичв багъдиъ тербия гъадабгъу баяр душваъ айиваликан, хабар айвуз, Марият Аьбдулхаликьовна?

– Ав, фукьан вушра а, дурарикан сар женгариъ гъакIнура ву. Варидар кIваинди имдариз, хъа Аьлимурадов Марат, Аьлимирзаев Уьмар, Аьлибегов Расим – вари 30- 32 йисарин яшнаъ айидар – женгариъ иштирак шула. ГъакIи балин ччвур гьич кIваин шули адариз, Некрасовдин ччвурнахъ хъайи кючейигъ дуланмиш шулайир ву кIури, ич коллективдиъ хабрар айи. Узу инанмиш вуза, учу тербия туву жигьил эскрар гъалиб шлувалиин. Дурарин игит ляхнарик учу гъизигу зегьметнан пайра кайиб аьгъязуз, фицики диврайи хуларин шибритI ужуб гъабхьиш, халра уткануб, ужуб шулу. Учу, тербиячйир, фукьан вушра рази вуча, ухьуз мицисдар игит баяр айивалиин, гъит чпи вари сагъ-саламатди кьяляхъ гъюри.
– Чухсагъул, Марият Аьбдулхаликьовна, увузра сагъ’вал ва хушбахт уьмур ккун апIураза.