4-пи октябриъ Каспийск шагьриъ Аьли Аьлиевдин ччвурнахъ хъайи спорткомплексдиъ Урусатдин теплицйирихъди ляхин апIурайи мяишатарин «Даг-Агро 2022» выставка кIули гъубшну. Му выставка сатIиди Урусатдин гъулан мяишатдин министерствойи ва «Дагъустандин теплицйир» ассоциацияйи Дагъустандиъ хъади-хъади тешкил апIури, магьа 11-пи йис ву.
Выставкайин серенжемдиз, ихь уьлкейианси, харижи уьлкйирианра иштиракчйир дуфнайи: теплицйирихъди ляхин апIурайи ва му цирклиъ лазим вуйи алатар, набататар уьрхбан ва дурариз хъайивал апIбан дармнар ва химикатар, тумар гьязур апIру, гьацира теплицйириъ ва хутIлариъ киврайи мейвйир ивру шей’ар гьязур апIурайи 100-тIан артухъ компанйирин вакилар, «Дагъустандин теплицйир» илминна гьясиллувалин ассоциацияйин регьбер Арсен Жамалудинов ва хъанара жара хялар.
Выставкайин иштиракчйирин улихь Дагъустандин гъулан мяишатдин ва ипIру-убхъру сурсатарин министрин сарпи заместитель Шарип Шарипов удучIвну гъулхнийи. Дугъу къайд гъапIганси, гъи республикайин саки вари районариъ теплицйири ляхин апIуз хъюгъна.
«Гъи му выставкайиъ Урусатдин кIакIначи компанйири иштирак’вал апIура. Чухсагъул учвуз, Дагъустандихьна гьамци янашмиш хьувализ.
Урусатдиъ гьясил апIурайи мейвйирин кьадарнакан 12%-тIан артухъ Дагъустандиъ гьясил апIурайидар ву. Теплицйирикк гьясил апIурайи мейвйирикан улхури, пуз ккундузузки, сад-кьюд йис мидиз улихьна республикайиъ айи теплицйирин кьадар 10 гектартIан дайиш, гъи 700-тIан артухъ гектариъ мейвйир гьясил апIура. Теплицйирикк гьясил апIурайи мейвачивалин циркил артмиш хьпак учвура пай киврачва, гьаз гъапиш мейвачйири ляхин учву туврайи насигьятариинди апIура», — гъапну Шарип Шариповди.
Выставкайиъ «Щелково Агрохим» АО-йин 2018-пи йисхъан мина Дагъустандиъ либхурайи вакилвалин кIулиъ айи ихь ватанагьли, гъулан мяишатдин илмарин доктор Бичихан Мисриевара иштирак гъахьнийи.
Дугъу мялум гъапIганси, «Щелково Агрохим» АО компанияйи набататчивалин цирклиъ гьясил апIурайи сурсатар уьрхювалин, цIийи тумар гьязур апIувалин зиин ляхин гъабхура.
««Щелково Агрохим» АО 140 йисантIан артухъ ляхин апIурайи ихь ватандин компания ву. Гьамусяаьтди думу аьхю корпорацияйиз илтIибкIна. Учу заан дережайин тумар селекцияйин жюрейиинди гьязур апIурача, асас вуди – дяхнин, шекрин чугъундрин, харарин жюрйирин ва хутIлариъ урзурайи культурйирин.
Учу гьясил апIурайи сурсатар гъулан мяишатдин зегьметкешари масу гъадагъбан бадали, сифте дурар ич сурсатарихъди таниш духьну ккунду. Гьаму метлеб ади семинарар, конференц-йир гъахуруча. Му цирклиъ 1986-пи йисхъан мина ляхин апIурайир вуза ва наан фу лазим вуш, узуз агьязуз», — гъапнийи гъулан мяишатдин илмарин доктори.
Сюгьбат давам апIури, ихь ватанагьлийи Табасаран ва Хив районарира чпихъди ляхин апIурайиваликан мялумат тувнийи. Бичихан Мисриевайин гафариинди, Табасаран райондиъ тIумутIчивал артмиш апIбиин ужуди чалишмиш шула. Хъа Хив райондиъ, экологияйин терефнаан ужуди артмиш шулайидар тахилин культурйир ву. Гьаддиз райондиъ нюрхюн культура артмиш апIбиин зегьмет зигура.
«Уьлкейиъ айи экономикайин аьгьвалатнахъди аьлакьалу вуди, Хив райондин хайлин мяшатар ккадахьну, хъа гьамус инвесторарин кюмекниинди артмиш шлу технолог-йир ишлетмиш апIури, дурар цIийи алаура. Хъа Табасаран райондиз, гъулан мяишат артмиш апIуз фуну терефнаан вушра табиаьтдин шартIар ужудар вуйивализ лигну, фукьан вушра мумкинвалар а. Гьаддиз райондиъ багъбанчивал, тIумутIчивал егинди артмишра шула», – аьлава гъапIну Бичихан Мисриевайи.
