Цци 9-пи июндиъ чапдиан удубчIву «Табасарандин нурар» газатдин 23-пи нумрайиъ тувнайи Шихмягьямад Гьямидовдин «ГъуштIлар сугъккар дар» кIуру макьала лап дикъатлуди гъурхунза.
Макьалайиъ автори, тарихчи Мягьямед Гьясановдихъди гьюжат апIури, Сугъакк мягьялин Дирчва мягьялихъди вуйи кIварар дикъатлуди улупна, ва, ГъуштIил гъул Сугъакк мягьялик кабхъра пуб кучIал ву, кIура.
Чухсагъул увуз, Шихмягьямад халу. Уву дюз вува.
Сугъккариз гъуннарра кIуру. «Гъуннарин вилаят» Кьаркьул дагъдихъан Жуф дагъдихъна (ТIитIивжин кIакI) гьатIабццнади гъабхьну, яна Хив райондин ГъуштIил гъул’ан Табасаран райондин Къужник гъулаз.
ГъуштIил гъулан багахь Тюркидаггун кIуру дагъ хьа. Улихь деврарин авторарин бикIбариъ дупнайиганси, гъуннарин вилаятдиъ Тюркидаггун кIуру нирра ади гъабхьну – ГъуштIларин гъулхьан ярхла дарди, гъуннарин вилаятдин кIварариин. «Тюркидаггун» табасаран чIалназ, тюрк гъуннарин дагъ кIури, таржума апIуз шулу, яна тюркерикан арайиз дуфнайи гъуннарин дагъ.
Асккан сугъккарикна (гъуннарикна) дахил шули гъахьну гъулар:
Гъяригъ (Гъярикъи) ва му гъулхьан кьибла терефназди 1 км манзилнаъ ади гъабхьи ккадабхъу ЧIвурдактIил (Кьява) гъул;
Думурхьил ва дидхьан 1 км манзилнаъ кьибла терефназди ади гъабхьи ккадабхъу ЦІунтІарин гъюлягъишв;
Ккувигъ (Ккувикъи) ва дидхьан кафари терефназди 500 метрин манзилнаъди айи Аьхъмюкъ, ригъ гьудубчIвру терефнаъ 1 км манзилнаъ айи Кьул’ин ва ригъ гьудубчIвру терефнаъ 2 км манзилнаъ айи Жандукарин гъюлягъишв – ккадахьу гъулар;
Кьуликк ва дидхьан кафари терефназди 700 метрин манзилнаъ ерлешмиш дубхьнайи ккадабхъу Хираригъ гъул;
Ляхля ва дидхьан кафари терефназди 2 км манзилнаъ айи Уркъин, кьибла терефназди 3 км манзилнаъ айи Хьаржжакъ ва кьиблайиздина ригъ гьудубчIвру терефназди 6 км манзилнаъ ерлешмиш дубхьнайи НитІарикк гъулар;
СулантІил ва дидин аьтрафариин улихьган алди гъахьи ва гъи ккадахьнайи АхьнитІ – ригъ гьудубчIвру терефнаъ 2 км манзилнаъ ади ва гьадму терефназди 1 км манзилнаъ айи Суннар гъулар (дупну ккундуки, СулантIил гъул’ан аьхиримжи агьали 1970-пи йисан удучIвну гъушну, хъа 1991-пи йисан саб хизан дина кьяляхъ гъафну);
УртIил ва кафари терефназди 500 метрин манзилнаъ айи ккадабхъу Бечер гъул;
ЦІуритІил ва дидин аьтрафариин алди гъахьи ккадахьу гъулар – ригъ гьудубчIвру терефнаъ 2 км манзилнаъ айи Зиккарин (ЦIиккарин) гъул, кафарина ригъ гьудубчIвру терефназди 1 км манзилнаъ ерлешмиш духьнайи Гиндигъарин гъул ва 200 метрин манзилнаъ – Марццулар, кьиблана ригъ гьудубчIвру терефназди 2 км ади Кьюшекк ва 300 метрин манзил ади Эбнер, кьибла терефназди 3 км манзил ади АхьнитІ, кафари терефназди 600 метрин манзилнаъди ерлешмиш духьнайи Гъул’ин ва гьацира Хьаман гъулар.
Хъа заан сугъккарикна дахил шула ВертІил ва дидин аьтрафариин алди гъахьи, гъи ккадахьнайи ва кьиблана кафари терефназди 500 метрин манзилнаъ ерлешмиш духьнайи ЧІихтІил ва ригъ гьудубчIвру терефназди 1 км манзилнаъ айи ЧІиларин гъулар;
Ургъа, Фурдагъ ва Ярагъ гъулар.
