14-пи июндиъ Петербургдин вари халкьарин экономикайин 26-пи форум (ПМЭФ )ачмиш гъапIну. ПМЭФ июндин 17-пи йигъазкьан давам хьибди. Йисандин экономикайин важиблу гьядисайиз вари дюн’яйин тешкилатари дикъатлу фикир тувра. 2023-пи йисандин форум «КIул’индии артмиш хьувал – гьякьлу дюн’яйин бина ву. Гележегдин наслар бадали, кьуватар сатIи апIурхьа!» кIуру пайдгъиккди кIули гъябгъюра. Санкт-Петербургдиъ ачмиш гъапIу форумди харижи уьлкйириан 130 делегация уч гъапIну – гьарсабдихъди аьлакьйир, рякъяр ккабалгузра, айи рякъяр артмиш апIузра шулу.
Гюрюшарин иштиракчйири гьамусдин деврин Урусатдин экономикайин артмиш’валин, айтIан политикайин, зегьметнан рынокдин месэлйир, гьацира аьхю дигиш’валар духьнайи вахтнан дюн’яйин экономикайин месэл-йирра гьял апIиди.
Форумдиъ Дагъустандин Глава Сергей Меликов кIулиъ айи делегацияра иштирак шула. «Дагъустандиз форумдиъ иштирак хьувал – жара регионариан вуйи гъарашугъарин тажрубайихъди таниш хьуз, инвестиц-йир жалб апIуз, цIийи юлдшар агуз, Урусатдин чIатху компанйирихъди аьлакьйир йитIуз ужуб мумкинвал ву. Мидланра савайи, форумдиъ рес-публикайи кьюбпи ражари чан стенд арайиз адабгъна. Диди форумдин иштиракчйир ихь девлетлу культурайихъди таниш апIура», – гъапну Сергей Меликовди.
Форумдиъ гьатIабццнайи стенддиъ хялариз региондин промышленностдин, культурайин ва туриствалин мумкинваларихъди таниш хьуз мумкинвал а. Хъа стенддин бина вуди, 2023-пи йисандин культурайин варитIан мяналу гьядиса – Расул Гьямзатов бабкан гъахьихъан мина 100 йис тамам хьувал гъадабгъна. Форумдин хайлин иштиракчйирин фикир утканди ккабалгнайи Дагъустандин стендди чаина жалб апIура.
ПМЭФ-дин ляхниъ иштирак шулайи Дагъустандин премьер-министр Аьбдулмуслим Аьбдулмуслимов Запорожьейин областдин Правительствойин вакиларихъди, Госдумайин депутатарихъди, РФ-дин табиаьтдин месэлйириз лигру минис-терствойин вакиларихъди ва гьацдар жарадарихъди гюрюшмиш гъахьну.
«ПМЭФ-ди Дагъустандиз регионарин ва уьлкйирин арайиъ аьлакьйир яркьу апIуз мумкинвал тувра. Учу рес-публикайин гъулан мяишатдин сурсат масу тувру Саудовский Аравияйин, Катарин, Ирандин ва жара уьлкйирин вакиларихъди гюрюшар гъахбанди вуча. Гьелбетда, Азербайжан Республикайин, Азияйин уьлкйирин вакиларихъдира гюрюшар планламиш дапIнача», – гъапну Аьбдулмуслим Аьбдулмуслимовди.
Дагъустан Республикайин делегацияйин дахилнаъди ПМЭФ-из душнайи, Дагъустандин Главайин РД-йин Хадкьдин Собраниейиъ вари ихтиярар айи вакил Нюсрет Уьмаровди форумдиъ айи Дагъустандин стенддикан ктибтну. Дугъу Расул Гьямзатовдин эсерар кайи интерактивный китаб, варитIан машгьур «Кьарнйир» шиир кайи, ачмиш дапIнайи китабдин экспозиция улупну. «Дагъустандин стендди республикайин гъийин йигъандин сурат улупура. 2023-пи йисан Дагъустан Расул Гьямзатовдин 100 йисандин юбилейиинди, улихьди уьмриз кечирмиш дапIну ккуни проектариинди яшамиш шула. Думу проектар инвесторариз маракьлу ву. Гьязурди айи сурсатар гъадагърударизра Дагъустандин стенд хуш дубхьна», – гъапну Нюсрет Уьмаровди.
ПМЭФ-дин 2-пи йигъан, 15-пи июндиъ, Дагъустандин Глава Сергей Меликовди ва Сбербанкдин кьибла ригъ алабхъру банкдин председатель Анатолий Песенниковди аьлакьйир тешкил апIбан гьякьнаан йикьрариин къулар гъизигну.
«Йикьрариъ Дагъустандиз важиблу месэлйир а. Экономикайин вари цирклариъ цифровизация гъабхувал – ихь региондин гьял дапIну ккуни месэлйирикан улихь хьайиб ву. ЦIийи технологйири ва табии дару зигьим ишлетмиш апIували республикайин агьалйирин сагъламвал уьбхбан мумкинвалар за, хъа думу цирклиъ гьуркIрайи гъуллугъар рягьят апIиди», – къайд гъапIну Сергей Меликовди.
Урусатдиз форумдиз адагъуз гизаф шей’ар а. Санкцйири уьлкейин гьясиллувалин артмиш’валик гьяракат кипну. Форумдин стендариз ихь уьлкейин заводариъ ва фабрикйириъ гьясил гъапIу алатар, ихь машинар, гъулан мяишатдин сурсатар ва гьацдар жара мутмйир адагъна.
