Аьхиримжи вахтна учу газатдин машариъ ихь спортсменарикан ва дурарин гьунарарикан кми-кмиди бикIурача. Ав, ухьузра хайлин машгьур спортсменар ахьуз. Дурари жюрбежюр талитариъ гъазанмиш апIурайи хъуркьувалари дамагъра капIрахьук.

 

Улихьна йигъари газатдин редакцияйиз гьацдар спортсменарикан сар, спортдин ММА жюрейиан швнуб-саб турнирариъ, чемпионатариъ иштирак духьну, гъалибвалин йишвар гъадагъу, Санкт-Петербургдиъ яшамиш шулайи ихь ватанагьли Артур Аьлиев хялижвди гъафну.

Газатдин ккудушу нумрйирикан сабдиъ учу, Артур Аьлиев цIиб улихьнаси Калининграддиъ кIулиъ гъубшу ММА-йин турнириъ чан гъагъишнан категорияйиан чемпионвалин ччвур бадали гъуху талитариъ гъалиб хьуваликан гъибикIнийча. Газатдин редакцияйин журналистари Артурихъди гъабхьи сюгьбат исихъ чап апIурача.

– Артур, уву наан бабкан гъахьунва, фуну мектеб ккудубкIунва ва Санкт-Петербургдизди фици алдахъунва?

– Узу 1992-пи йисан Табасаран райондин Улуз гъулаъ бабкан гъахьунза. Душваъ 7-пи классдизкьан мектебдиъ дурхну, хъасин Хючна гъулан мектебдиъ урхувал давам гъапIунза. 2009-пи йисан мектеб ккудубкIур, Санкт-Петербургдиъ Урусатдин МЧС-дин университетдик урхуз кучIвунза. Мектебдиъ урхурайи вахтнара спортдиин машгъул духьнайза. Хъа урхуз гъушиган, думу ляхин давам гъапIунза. 2013-пи йисхъан мина пишекарвалин спортдиин машгъул гъахунза.

– Уву гьамусяаьт пишейихъди аьлакьалу ляхин апIурава, даршсана анжагъ спортдиин машгъул вува?

– Дюзди гъапиш, узу гъадабгъу пишейихъди аьлакьалу ляхниъ учIвуз гъабхьундарзухьан. Яшамиш хьуз йишв адруган, цIиб читинвалар алахьнийзуз. Гьаддиз узу тренервалин ляхин гъабхураза, ва жюрбежюр талитариъ иштирак’вал апIуз гьязур шулаза. Гьамусяаьт узу «Ахмат» клубдин Санкт-Петербургдиъ айи филиалиъ гьязур шулаза. Саб десте бицIидарра гьязур апIураза. Багарихьди сабсана десте гъадабгъидиза. Хъа жвувра талитариз гьязур шулайивализ лигну, гизаф дестйир хиликкна гъадагъуз шуладар. Фицики, жвув гвачIнинганра, хябяхъганра тренировкйириз гъягъруган, бицIидариз лигуз вахт гъубзурдар.

– Увуз спортдиин машгъул хьуз кюмек гъапIур фуж ву?

– Гьеле Улуз гъулаъ яшамиш шули имиди йиз спортдихъ гизаф юкIв хъади гъабхьнийиз. Хъа гъулариъ думуган мумкинвал адайи. Вари бицIидариси, узура, кинойиз лигури, кчIихбариъ ишлетмиш апIру къайдйир гъудургъунза. Хъа Хючназ гъафиган, йиз дуст Рамазан Гьясратовди (грепплингдиан машгьур чемпион), гъач дупну, спортзализ хъади гъушунзу. КIулиан узу боксдиан тренировкйир гъахури гъахьунза. Шубуб вазлиан Дагъустандин Огни шагьриъ гъягъюрайи талитариъ иштирак духьну, кьюбпи йишван сагьиб гъахьунза. Думуган яш 14 йис вуйиз.

– Хъа гьамус увук гьевес капIрайир, увуз кюмек апIурайир фуж ву?

– Узуз йиз тренери гизаф кюмек апIуразуз. Думу кьюб ражари Дагъустандизра гъафну. Хъа Санкт-Петербургдиъ яшамиш шулайи сарсана ихь ватанагьлийи дакьатариинди, яна спонсорвалин кюмек апIурайиз. Хъа дарш, вари харжар талитарин тешкилатчйири чпиина гъадагъури шулу.

– Уву, боксдиин машгъул духьнайири, аьхириъ ММА гьаз ктабгъунва?

– Узуз боксдиан аьгъювалар туврайи тренер гъул’ан удучIвну гъушиган, узу думу спорт гъибтунза. Хъасин юкьяр дисбан спортдиин машгъул гъахьунза, гьацира ушу-саньдайиан аьгъювалар гъадагъури гъахьунза. Хъасин яваш-явашди ММА-йизди алдахъунзу.

– Уву талитариъ фуну тешкилатдин терефнаан иштирак шулава ва яв улихь фицдар метлебар диврава?

– Анжагъ гьаму ву кIури, дициб тешкилат адариз. Метлебарра айиз. Аллагьди амур гъапIиш, харижи уьлкйирин тешкилатарихъди йикьрар апIуз фикрар апIураза.

Узуз узхъанди жюрбежюр месэлйир гьял апIру менеджер адариз. Гьаддиз цIиб гъагъидира алабхъуру. Фицики, менеджер айиган, пландик кайи жюрбежюр талитар гьязур апIбан, дурариъ иштирак хьпан вари месэлйир гьял апIувал дугъу чаина гъадабгъуру. Хъа менеджер адруган, вари гьадму ляхнар чав спортсменди кIули духну ккунду.

– Яв тренервалин ляхниканра гъапнийиш, ккундийчуз.

– Узу тербияламиш апIурайи бицIидариз асас вуди ММА-йиан ва спортдин панкратион жюрейиан аьгъювалар тувраза. Тренервалин ляхин узу 2014-пи йисхъан мина вахт-вахтариктIан апIури гъахьундарза. Хъа гьамус думу ляхин гьамишан гъабхуз планарик кайиз. Асас вуди кьабул апIурайидар 10-12 йисариъ айи бицIидар вуйич. Узухь спортдин кчIихбариан аьгъювалар гъадагъурайи бицIидари Санкт-Петербургдин талитариъ жюрбежюр йишвар гъазанмиш апIура.

– Ихь районариъ спортдин ММА жюре артмиш апIбан бадали, фу дапIну ккунду?

– Йиз фикриан, сабпи нубатнаъди ужудар тренерар ва спортзалар ади ккунду. Ихь районариъ кьувватлу, сагъу жигьилар гизаф а, амма спортзаларихъди аьлакьалу аьгьвалат зяифди ву.
Улихьнаси Табасаран райондин глава Мягьямед Къурбановдихъди гъабхьи гюрюшдиъра спортзаларихъди аьлакьалу месэла гьял апIбакан гафар-чIалар гъахьнийич. Багарихьди Кьалухъ Мирзайин ччвурнахъ хъайи спортзалиъ расвалин ляхнар гъахуз планарик ка.

– Артур, ихь сюгьбатнан аьхириъ, ихь жигьиларихьинди илтIикIну, фу пуз ккундийвуз?

– Йиз терефнаан ихь жигьилариз пуз кундузузки, мектебдиъ ужуди урхури, спортдиин машгъул гъахьиш, уьмур ужуб шулу. Фицики, саспиган талитнаъ айиган, кьувватси дюзди фикир апIувалра лазим ву. Гьаддиз, папрус дизригди, ички дурубхъди, кючйириъ давди вахт гьадрапIди, спортдиин ва жвуван зигьим артмиш апIбиин машгъул гъахьиш, гьич сар касра швумал хьидар.

– Артур, мяналу сюгьбат гъабхбаз, редакцияйиз хялижвди гъюбаз увуз чухсагъул. Гъит, яв уьмриъ, спортдиъ увуз хъанара артухъ хъуркьувалар ишри.