ДадатIан ширин

Журналистикайин цирклиъ лихури, узуз хайлин ужудар инсанарикан, чпин ляхниз вафалу вуйи устад пишекрарикан, кьягьял ватандашарикан, кюгьне аьдатар уьрхюрайи сяняаьткрарикан бикIувал кьисмат гъабхьунзуз.

 

Гьарсар ихь ватанагьлийин заан устадвал улариинди рябкъруган, дурарин кIван марцци гьиссарикан, хилариинди яратмиш дапIнайи шей’арикан, кьимат тувуз даршлубкьан багьалу ляхникан ктибтуз бязиган гафар дихъури шулдарзуз. Гьацдар заан дережайин устадарикан узу Хив райондин Гъвандикк гъул’ан вуйи Седрудин ва Бедержигьан Рамазановарин хизанра гьисаб апIураза.

Седрудин мюгькамди хулар тикмиш апIру ужур уста вуйиваликан, дугъаз хулар дивбан ва айтIан ляхнар тамам апIбан гьякьнаан швнуд-сад йис улихьна заказар айиваликан ухдитIан деебхьнайзуз. Хъа гьаму йигъари узу хабарсузди дурарин хулаз хялижв гъахьиган, дугъу чан гьяятар лап утканди рас дапIнайивал гъябкъиган, думу гафар гьякьлудар вуйивалин шагьид гъахьнийза. Хъа хуларин айитIишвар ккабалгнайивал шагьрарин девлету касарин хуларихьан фтииндикIа кьяляхъ гъубзрадайи. Йиз улар сабпну хялар кьабул апIру хал ккабцIну кипнайи, хили гъубху 3 метр яркьушин ва 5 метр ярхишин али успагьи гьалвиин алахьнийиз. ВуйиштIан, му гьалав Бедержигьанди сарди гъуйбхуб ву. Гьаму жюрейин халачир ва гьалвар дурарин вари хуларикк ккирчнайи.

«БицIир бабкан гъахьиган, бабари думу шинтак китIри шулу, хъа ич дадайи узу халачийихъ дитну хьиди. Узу шубубпи классдиъ урхурайи вахтна, илжвнарин чешнейиан халачи кIваъланди гьарсаб раж ккибикIуз ва кIулди убхуз аьгъяйзуз. Думу чешне 5-пи разряддин халачичйирихьантIан убхуз шлуб дайи. Думу цIар вая чешне варитIан гъагъидарикан сабси гьисаб апIурайиб ву. Ич адаш учу бицIи баяр-шубар вуйиган кечмиш гъахьну. Гьаддиз читинвалар гизаф алахьнийчуз. Узу халачи убхбиин машгъул вуйза. Ва му ляхин гьадмукьан кьабулди вуйзузки, вари даахнайиган, узу бицIи риш, халачийихъ деуйза. Зарафат дарди кIураза. Хябяхъган сяаьт 10-диан йишвандин сяаьт 3-диз халачи убхуз аьшкь ва кьувват артухъ шуйиз. Йиз улихь узу тамам апIуз алахьну ккуни ражарин план дивуйза. Думу тамам дарапIиш, нивкI гъюрдайзуз. КIваин илмийиз, узу 9-пи классдиъ урхурайи вахт вуйи. Йишвну сяаьт сабдиъ халачийин гаркIлин гъянзу гъюбгънийиз. Гьамус гьапIру?! Пландикан 15 раж ками. План тамам дарапIди гъитур дарза. Эгер гъаахиш, закур узу кьяляхъ хъахъру, кIуру фикрари нивкIра гъюз гъитрадайи. Кьара дяргъюрайир, ич гъуншдин бализ швуваз дурхнайи йиз чи Светайин унчIварик кучну, дугъан гаркIал гъадабгъну, сяаьт шубуб хьайиз йиз план тамам гъапIнийза. Йиз жилир Седрудинра узусир ву, кIваъ гъибису ляхин тамам дарапIиш, йишвну нивкI гъюрдарчуз. Варидари, йиз Седрудин гъизилин хилар хьайир ву, кIури шулу. Думу бриллиантдин хилар хьайир ва Лениндин кIул алир ву. Дугъан хилариан удудукьру ляхин гьичра хьуб мумкин дар. Седрудин, ужур веледси, адашси, гъардашси, жилирси, ужур художникра, дизайнерра, харатчира, гъвандин устара ву. Лихуз юкIв хъади гъабхьиш, инсандин хил’ан вари удукьуру. Магьа гъира, Лик’ан, Мажвглан, Хив’ан швнур-сар касди телефондиан зенгар апIури, дугъаз ляхин теклиф апIура. Хъа дугъаз гьичра азад вахт адар», – ктибтура Бедержигьанди.

Ав, дурар кьюридра хилар хъиржвну сатIиди лихру, фунуб-вушра ляхин заан устадвалиинди тамам апIру касар ву. Бедержигьанди Гъвандикк гъулан халачйирин фабрикайиъ экспортдиз вуйи 70-тIан артухъ 20 см ккайи иччи мурслин гьалвар гъурхну. Седрудиндиз Урусатдиан, Дагъустандин шагьрариан, мюгькамди тамам гъапIу ляхниз чухсагъул кIури, кагъзар ва теклифар гъюра. Дурарин арайиъ айи мюгьюббат гъира гьисс шули ами. Бедержигьанди улариъ дамагълувалра ади чан жилирин вари гъардшар эвленмиш гъапIуваликан, гьаруриз хулар дивуваликан ктибтурайи вахтна, учу айи хулазди дугъан сижар Мислимат баб учIвнийи. Бедержигьанди думу, хил дибисну, паччагьдин кусриси ккабалгнайи гъюдли йишв’ин диту.

«Гьяйиф вуйи мугъаз сижар пуб. ДадатIан ширин инсан дюн’яйиъ хьуб мумкин дар. Хъа йиз жилирин дада ургур дадайихъ гьюдюдюхярза. Ич баб дадатIан ширинур ву, дугъаз нур убгъри», – кIури, Бедержигьанди чан сижарилан маниди хаб алдабгъу. Гьадму вахтна кьаби бабан хил’ин саб тIуб алдрувал уларикк ккабхънийиз. Думу дюшюшдиканра узуз Бедержигьанди ктибтнийи.

Гьадму саб вахтна, Ватандин Аьхю дяви ккебгъруган, Мислиматдин адаш ва дада Гьяригъ гъулаъ яшамиш шули гъахьну. Дурариз Мислимат ктарди кьюрсана бицIи шубар айи. Саб ражари, саризра хабар дарди, уьлер гъуржу дирнихъна гъушу бицIину чи, ис гъахьир, гьадушваъ ахъру. Думу кечмиш гъахьнийи. Дявдиз гъушу адаш гъакIну кIури, хабар гъабхьиган, дада чан абйири кьюр ришра хъади швуван хул’ан адагъуру. Дада Аминат чан риш Мислиматра хъади Хасавюртдиз окопар ерккуз кюмекназ гъушнийи. Окопар ерккурайи лопаткайихь гьабхъну, Мислиматдин тIуб алдабтIний. Аминат хала Урдихан кIуру жвуваз кьисмат шулу. Думу касди Мислимат ва дугъан чи Мюгьюббет арайиз адагъуру. Кьюрид чйирра Гъвандикк гъулаз, Мислимат – Несрединдиз, хъа Мюгьюббет – Аьгьмеддиз кьисмат шулу. Кьюрид чйирира, ягь-намус, хатур-гьюрмат, гъулан аьдатар уьрхюри, чпин веледар халис ватанперверарси тербияламиш гъапIну. Гъи дурарин веледар жарадариз нумуна ву. Учу кьаби бабариз ярхи сагъу уьмур, хъа Седрудиндиз ва Бедержигьандиз хизандиъ сабвал, мюгькам берекет ва девлет хъанара артухъ хьувал ккун апIурача.